Geri Dön

Tevarih-i Al-i Selçuk'un transkribi ve değerlendirilmesi

Başlık çevirisi mevcut değil.

  1. Tez No: 162831
  2. Yazar: RIFAT İLHAN ÇELİK
  3. Danışmanlar: PROF. DR. SALİM KOCA
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Tarih, History
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2005
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Gazi Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Ortaçağ Tarihi Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 388

Özet

XIII. yüzyılda Türkiye Selçuklu Devleti adına yazılmış en önemli kaynak eserlerden biri de El-Evamirü'l Ala'iye Fi'l Umuri'l Ala'iye'dir. Bu eser ibn Bibi tarafından Farsça olarak tahminen 1281 yıllının Nisan ayından önce tamamlanmıştır. Yazıcıoğlu Ali de II. Murad'ın emriyle bu eseri tercüme etmeye başlamış ve“Tevârih-i Âl-i Selçuk”adlı tercüme esrini yine tahminî olarak 1436 yılında tamamlamıştır. İbn Bibi'nin eseri Sultan II. Kılıç Arslan'ın oğlu II.Gıyâseddîn Keyhüsrev'i veliaht tayin etmesiyle başlamakta ve Sultan II.Gıyâsedîn Mesud“un İhanlı hükümdarı Abaka'nın huzuruna gelişine kadar olan kısma kadar gelmektedir.877 (1192-1280) Yazıcıoğlu Ali de bu eseri ”Sultan Celâlüddîn'in Elçilerinin ikinci Defa Sultan Alâüddîn'in Hizmetine Gelişi" ne kadar olan kısmı tercüme etmiştir. Yazıcıoğlu Ali İbn Bibi'nin eserini tercüme ederken bazı bölümleri atladığı gibi bazı bölümlere de ilâvelerde bulunmuştur. Yazıcıoğlu Ali'nin eklemiş olduğu bilgiler arasında Oğuz töresi ve bu törenin Selçuklu Devleti'ndeki uygulanışı (Gıyâseddîn Keyhüsrev, Izzeddîn Keykâvus, Alâüddîn Keykubad) hakkında geniş bilgiler vermiştir. Bundan başka Yazıcıoğlu Ali'nin önemle üzerinde durmuş olduğu konulardan birisi de 24 Oğuz boyu ve ikili teşkilâttır. Bu Oğuz boyları içerisinde Selçuklu hanedanının Kınık, Osmanlı hanedanının da Kayı boyuna mensup olduklarını belirtmiştir.370 İkili teşkilât ve Oğuz boylarına ait verilen bilgilerden birisi de, yine Oğuz boylan içerisinde Oğuz Han tarafından belirlenmiş olan Han ( Kayı ve Bayat boyuna) ve Beylerbeyliği (Bayındır boyuna) olma önceliğidir. Ayrıca yine bu Oğuz boylarının makam ve mevkileri (Orun) ve bu makamlarına bağlı olarak alacakları payları (Ülüş) da belirtilmiştir. Bütün Türk devletlerinde olduğu gibi Türkiye Selçuklu Devleti'nde de Bey, Beylerbeyi, Sü-başı ve Çavuş gibi Türkçe unvanlar kullanılmıştır. Bu görevliler gerek ordu teşkilâtında gerekse devlet teşkilâtında önemli roller oynamışlardır. Yazıcıoğlu Ali, yapmış olduğu bu tercüme eserinde Türk devlet gelenekleri açısından; tahta çıkış törenleri, toy, orun, ülüş, yas âdetleri ve törenleri, saçı âdeti ve bağlılık sembolleri gibi Türk kültür öğelerini geniş bir şekilde işlemiştir. Bu durum gösteriyor ki; Yazıcıoğlu Ali tercümesini yapmış olduğu İbn Bibi'nin eserindeki Fars kültürü yerine, Türk kültürü ve bu kültürün öğelerine geniş bir şekilde yer vermiştir.

Özet (Çeviri)

In the 13rd century, one of the most important Works is“El-Evamirii'l Ala'iye Fi'l Umuri'l Ala'iye”which was written in the name of Seljuk Empire of Turkey. That work was completed in Persian language by Ibn Bibi approximately before the April of 1281. Yazıcıoğlu Ali began to translate that work with the order oe 2nd Murad and, he completed The Tevârih-i Âl-i Selçuk" that is his translation work approximately in 1436. ibn Bibi's work begins with the event which Sultan 2nd Kılıç Arslan determined that his son (2nd Gıyâseddîn Keyhüsrev) would be their apparent and it continues till the part that Sultan 2nd Gıyâseddîn Mesud came to presence of the ruler of ilkhanid State.(1 192-1280) Yazıcıoğlu Ali translated that work till the part that the ambassadors of the Sultan Celâlüddîn became an employee of the Sultan Alâüddîn second time. When Yazıcıoğlu Ali was translating the work of Ibn Bibi not only he skipped some parts of the work but also he added some information to some parts. Among the informations that he addet, he gave knowledge abaut Oghuz custom and application of that custom in the Seljuk Empire. (I. Gıyâseddîn Keyhüsrev, İzeddîin Keykâvus ve Alâüddîn Keykubad ) On other hand he give much more importance to 24 Oghuz clan and doubble organization. In these Oghuz clans, It is implied that Seljuk Dynasty is from Kınık clan, Ottoman Empire is from Kayi clan.372 One of the knowledges that was given abaut double organization and Oghuz clans is the priority for being the Khan (Kayi, and Bayat clans) and Governor-general that designated by Oghuz clans and equal parrts of those people according to their ranks. (Ülüş) Like the other Turkish States, Some Turkish ranks were wed in Seljuk Empire of Turkey like; Sir, Governor-General, Sü-başı and Sergeant. They really much more importance on the military and management organization. Yazıcıoğlu Ali considered much more importance on Turkish Cultural elements like askending the thorone feast, salaries, mourning ceremony and custom, saçı custom and affiliation symbols. This situation shows that Yazıcıoğlu Ali expressed. Turkish culture and Its element instead of Persian culture in the work of İbn Bibi that he translated.

Benzer Tezler

  1. In search of the early Ottomans' historical consciousness: Reading Saltukname as a conceptualization of the past

    Erken Osmanlıların tarih bilincinin arayışında: Saltukname'yi geçmişin kavramsallaştırılması olarak okumak

    ZEKERİYA EFE ANTALYALI

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2019

    Tarihİstanbul Bilgi Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ MURAT DAĞLI

  2. Tevârȋḫ-i Âl-i Selçuk üzerine gramer incelemesi

    Gramer review on Tevârȋḫ-i Âl-i Selçuk

    MERVE ŞENCAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Türk Dili ve EdebiyatıGazi Üniversitesi

    Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. YAVUZ KARTALLIOĞLU

  3. 'Kitâb-ı Tevârîh-i Selâtîn-i Al-i 'Osmân' isimli eserin değerlendirilmesi ve transkripsiyonu

    Evaluation and transcription of the work titled 'Kitâb-i Tevârih-i Selâtîn-i Ali 'Osmân'

    GÜLSÜM YÜZER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    TarihSelçuk Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ALAATTİN AKÖZ

  4. Nişâncı Mehmet Paşa Tevârîh-i Âl-i Osmân (1b-120a) metin-dil özellikleri-sözlük

    Marksman Mehmed Pash Tevârîh-i Âl-i Osmân

    MEHMET YASTI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2005

    Türk Dili ve EdebiyatıSelçuk Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    Y.DOÇ.DR. ORHAN YAVUZ

  5. Oğuzname Destanı

    The Legend of Oguzname

    NAZAN USTA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2002

    Türk Dili ve EdebiyatıKaradeniz Teknik Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    Y.DOÇ.DR. OSMAN KEMAL KAYRA