Eğitim yöneticilerinin karar verme stillerinin erteleme davranışı ile ilişkisi
The relationship between decision making styles and procrastination behaviors of education managers
- Tez No: 636836
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ŞAKİR ÇINKIR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Karar Verme Stilleri, Erteleme, Eğitim Yöneticileri, Decision Making Styles, Procrastination, Education Managers
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi ve Politikası Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi ve Teftişi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 155
Özet
Bu araştırmayla, Milli Eğitim Bakanlığı merkez teşkilatı üst düzey yöneticileri, il/ilçe milli eğitim müdürlüğü yöneticileri ve okul müdürleri olmak üzere üst, orta ve alt düzey eğitim yöneticilerinin karar verme stilleri ile erteleme davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma nicel ve nitel tekniklerin bir arada kullanıldığı ardışık karma yöntem modelinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın nicel bölümünün örneklemi, 2017-2018 eğitim-öğretim yılında Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) merkez teşkilatı ile Ankara il ve ilçelerinde görev yapan 390 eğitim yöneticisinden oluşmaktadır. Araştırmanın nicel verileri Scott ve Bruce (1995) tarafından geliştirilen ve Taşdelen (2001) tarafından Türkçe'ye uyarlanan“Genel karar verme stilleri ölçeği”ve Çakıcı, Gülebağlan ve Yorulmaz (2003) tarafından geliştirilen“Genel Erteleme Ölçeği”kullanılarak toplanmış ve ilişkisel tarama yöntemi kullanılmıştır. Nitel bölümün katılımcıları her bir yönetim kademesinden onar katılımcıdan oluşmaktadır. Nitel veriler, araştırmacının geliştirdiği görüşme formu aracılığı ile MEB merkez teşkilatı üst düzey yöneticileri, il/ilçe MEM yöneticileri ve okul müdürleri ile gerçekleştirilen görüşmelerden toplanmıştır. Nicel verilerin analizinde, parametrik analiz teknikleri; nitel verilerin analizinde, içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada ulaşılan başlıca sonuçlar şunlardır. Araştırmada eğitim yöneticilerinin kararlarını verirken görece, en çok rasyonel karar verme stilini, en az da“kaçınma karar verme stilini”tercih ettikleri; karar vermekten kaçınmadıkları, düşünmeden karar vermedikleri; başkalarının görüşlerini almaya da önem verdikleri tespit edilmiştir. Cinsiyet değişkenine göre rasyonel karar verme ve v aniden karar verme boyutlarında anlamlı bir fark olmadığı; erkek katılımcıların kadınlara göre sezgisel karar verme, bağımlı karar verme ve kaçınma karar verme davranışlarını daha sık gösterdikleri, yaş, eğitim durumu ve mesleki kıdem ve yöneticilikteki kıdem değişkenlerine göre tüm karar verme boyutlarında anlamlı bir fark olmadığı tespit edilmiştir. Görev değişkenine ilişkin de rasyonel karar verme, sezgisel karar verme, kaçınma karar verme ve aniden karar verme boyutlarında anlamlı farklılık olmadığı, bağımlı karar verme boyutunda ise, il/ilçe MEM yöneticilerinin, okul müdürlerine göre daha fazla bağımlı karar verme stilini kullandıkları görülmektedir. Medeni durum değişkenine ilişkin rasyonel karar verme boyutunda bekâr katılımcıların rasyonel karar vermeye daha yatkın oldukları, diğer boyutlarda ise anlamlı fark görülmediği, çocuk sayısı değişkenine ilişkin sezgisel karar verme, kaçınma karar verme ve aniden karar verme boyutlarında anlamlı fark bulunmadığı, üç çocuğu olanların hiç olmayanlara ve iki çocuğu olanlara göre daha az rasyonel karar verdikleri, bağımlı karar verme boyutunda bir çocuğu olanların iki çocuğu ve üç çocuğu olanlara göre bağımlı karar verme stilini daha az kullandıkları görülmüştür. Cinsiyet, yaş, eğitim durumu, görev, kıdem, medeni durum ve çocuk sayısı değişkenine göre zamanı etkin kullanma ve erteleme boyutlarında anlamlı bir fark bulunmamaktadır. Rasyonel karar verenlerin erteleme davranışını genellikle sergilemedikleri, sezgisel, bağımlı ve aniden karar verenlerin işleri düşük düzeyde olsa da erteledikleri, kaçınma karar verme stilini tercih edenlerin ise işleri diğerlerine göre biraz daha fazla erteledikleri tespit edilmiştir. MEB yöneticileri, il/ilçe MEM yöneticileri ile okul müdürleri karar verirken genelde rasyonel karar verme stilini, sonrasında bağımlı karar verme stilini kullandıklarını belirtmişlerdir. MEB ve il/ilçe MEM yöneticileri önemli ve acil konularda genellikle rasyonel karar verme stilini kullansalar da okul müdürleri bağımlı karar verme stilini kullandıklarını, rutin konular ile birden fazla seçeneğin olduğu durumlarda ise her üç grup da genellikle rasyonel ve bağımlı karar verme stilinden yararlandıklarını ifade etmişlerdir. MEB merkez yöneticilerinin sadece ikisi, il/ilçe MEM yöneticilerinin biri hariç hepsi, okul müdürlerinin ise hepsi karar verme stilinin erteleme davranışı üzerine etkisi olduğunu, ayrıca ertelemenin faydalı olduğu durumların da bulunduğunu belirtmişlerdir.
Özet (Çeviri)
The aim of this study was to investigate the relationship between the decisionmaking styles and procrastination behaviours of education administrators (top, middle and low level managers, central managers of provincial / district national education directorates and school principals). The research was carried out in consecutive mixed method model in which quantitative and qualitative techniques were used together. The sample of the quantitative part of the research consists of the central organization of the Ministry of National Education (MoNE) and 390 educational managers working in Ankara provinces and districts in the 2017-2018 academic years. The quantitative data of the research were collected using the“General decision-making scale”developed by Scott and Bruce (1995) and adapted to Turkish by Taşdelen (2001) and the“General Deferral Scale”developed by Çakıcı, Gülebağlan and Yorulmaz (2003). The participants of the qualitative department consist of ten participants fm each management level. Qualitative data were collected from the interviews conducted with the senior managers of the Ministry of National Education, provincial/district administrators and school principals through the interview form developed by the researcher. Parametric analysis techniques in the analysis of quantitative data and descriptive analysis method were used in the analysis of qualitative data. The main conclusions reached in the research are as follows. According to the results obtained in the research, educational administrators prefer the most“rational decision making style”and the least“avoidance decision making style”when making their decisions; they do not refrain from making decisions, do not vii decide without thinking; It was also determined that they give importance to have the opinions of others. There is no significant difference in rational decision making and sudden decision making according to gender; in intuitive decision making, dependent decision making and avoidance decision making dimensions; male participants made statements more frequently than women, there was no significant difference in all decision-making dimensions according to the educational status and professional seniority variable, there was no significant difference in rational decision-making, intuitive decision-making, avoidance decision making and sudden decision-making, in the context of dependent decision making, it is seen that province / district administrators use more dependent decision making styles than school principals. In the rational decision-making dimension of the marital status variable, single participants are more prone to make rational decisions, there is no significant difference in other dimensions, there is no significant difference in the number of children variable, intuitive decisionmaking, avoidance decision-making and sudden decision-making dimensions, and those who have three children, it was observed that they made less rational decisions than those with two children, and those with one child in the dependent decision-making dimension used the dependent decision making style less than those with two children and three children. There is no significant difference in the effective use and delay of time according to gender, educational status, task, seniority, marital status and number of children. It has been determined that rational decision makers do not generally show attitude the behaviour of procrastination, while those who are intuitive, dependent and suddenly decide to postpone their jobs at a low level, while those who prefer avoidance decision making style postpone the jobs a little more than others. MoNE administrators, provincial/district MEM administrators, and school administrators generally use rational decision making style when deciding, then they use dependent decision making style, while MEB and provincial / district MEM administrators generally use rational decision making style on important and urgent matters the effects of their use on routine issues and when there are more than one option, all three groups generally use rational and dependent decision-making style, only two of the MoNE administrators, except one of the provincial/district MEM administrators, and the school administrators' stated that decision making style has effect on procrastination behaviour, also they have stated that there are situations where procrastination is beneficial.
Benzer Tezler
- Gençlik ve Spor Bakanlığı ve Milli Eğitim Bakanlığı yöneticilerinin karar verme stillerinin karşılaştırılması
The comparison of decision making styles of managers at Youth and Sports Ministry and Education Ministry
SERAP AKTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
SporDumlupınar ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ARSLAN KALKAVAN
- Okul yöneticilerinin karar verme stillerinin öğretmenlerin iş doyumuna etkisi (Sakarya ili örneği)
The effect of school administrators' decision-making styles on teachers' job satisfaction (The case of Sakarya province)
DİNÇER ÖLÇÜM
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimSakarya ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OSMAN TİTREK
- Okul yöneticilerinin karar verme stillerinin demografik özellikler açısından incelenmesi
Examination of the decision-making styles of school administrators in terms of demographic characteristics
SİNAN MEMİŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimMaltepe ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SEVİM AŞİROĞLU
- Yükseköğretimde örgüt kültürü ile yönetsel karar verme stillerinin ilişkisi
The relationship of organizational culture and managerial decision making styles in higher education
EZGİ GÖL
Doktora
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN ARSLAN
- Okul yöneticilerinin duyguları yönetme yeterlilikleri ile karar verme stilleri arasındaki ilişki düzeyi
The relationship between the emotion management competencies of school managers and decision-making styles
PINAR GÜNGÖR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimSakarya ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN TİTREK