Yeni Uygur Türkçesinde örtmeceler
Euphemisms in modern Uighur
- Tez No: 636996
- Danışmanlar: PROF. DR. NEVZAT ÖZKAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Yeni Uygur Türkçesi, tabu, örtmece, olumlu-düz örtmece, olumsuz-ters örtmece, Modern Uyghur, taboo, euphemism, disphemism, cacophemism
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erciyes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 475
Özet
Bu çalışma Yeni Uygur Türkçesindeki örtmeceleri içermektedir. Örtmece sözlerin çıkış nedeni tabudur. Bu çalışmada örtmeceye en sık başvurulan on iki tabu alanı belirlenmiştir. Tespit edilen örtmece sözler bu tabu alanlarında alfabetik olarak listelenmiştir. Bağlam içeresindeki kullanımları gösterilen örtmece sözler yapı ve köken bakımından incelenmiştir. Örtmeceler dört başlık altında incelenmiştir: olumlu düz, olumsuz düz; olumlu ters ve olumsuz ters örtmeceler. Araştırma sonucunda YUT'de büyük çoğunluğu ölüm, hastalık, cinsellik, tuvalet ihtiyacı tabu alanlarında olmak üzere 1116 örtmece tespit edilmiştir. Bunların 838'ü olumlu, düz; 261'i olumsuz, ters örtmecedir. Olumsuz, düz örtmecelere daha çok politika alanında rastlanmıştır. YUT, Arapça ve Farsça kökenli örtmece sözlere daha çok ölüm, mezarlık, kadın, din alanlarında rastlanmıştır. Çince, Rusça, İngilizce ve Fransızca kökenli örtmecelere daha çok sağlık ve politika alanlarında rastlanmıştır. YUT'de örtmeceler oluşturulurken başka dillerden alıntı yapma, eskimiş kelimelerden, ağızlardan, argodan ve çocuk dilinden yararlanma, metaforlaştırma, kinaye, ad aktarması, deyim aktarması, anlam genişlemesi, anlam daralması, üç nokta kullanımı, kısaltma gibi yöntemler kullanılmıştır.
Özet (Çeviri)
This study includes euphemisms in Modern Uyghur. The origin of the euphemistic words is taboo. In this study, the twelve taboo areas that are used most frequently are determined. The euphemism words identified are listed alphabetically in these taboo areas. The euphemistic words whose uses are depicted in context are examined in terms of structure and origin. The euphemisms are examined under four headings: euphemism, negative euphemisms; positive, dysphemisms and dysphemisms. As a result of the research, 1116 euphemisms are identified in Modern Uyghur, mostly in the areas of death, disease, sexuality, toilet need. 838 of them are positive euphemisms, 261 of them are negative disphemisms. Negative euphemisms are mostly found in the political area. Modern Uyghur, Arabic and Persian origin euphemisms are mostly found in the areas of death, cemetery, women and religion. Chinese, Russian, English and French origin euphemisms are mostly found in health and political areas. When creatin euphemisms in Mpdern Uyghur loanwords, obsolete words, dialects, slang, child language and methods such as metaphorization, allusion, metonym, idiom transfer, synecdoche, narrowing of meaning, the use of triple dot, and abbreviations have been used.
Benzer Tezler
- Yeni Uygur Türkçesinde eş anlamlı kelime ve kelime grupları
Synonymous words and words group in New Uyghur Turkish
HİLAL ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DilbilimGazi ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYSUN DEMİREZ GÜNERİ
- Yeni Uygur Türkçesinde Arapça ve Farsça unsurlar
Arabic and Persian elements in new Uighur Turkish
HABİBE YAZICI
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET BİCAN ERCİLASUN
- Yeni Uygur Türkçesinde ünlemler
Exclamations in the New Uygur Turkish
HATİCE SÜSLÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DilbilimNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NEŞE HARBALİOĞLU
- Yeni Uygur Türkçesinde ikilemeler
Reduplications in the New Uygur Turkish
GURBET DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DilbilimNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NEŞE HARBALİOĞLU
- Yeni Uygur Türkçesinde eksiltili yapılar
Elliptical constructions in contemporary Uyhgur Turkish
AHMET DAĞTEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DilbilimNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NEŞE HARBALİOĞLU