Yerinde yaşlanma bağlamında yaşlıların konut ve çevresinden beklentileri: Afyonkarahisar kenti örneği
The expectations of elderly population from housing and housing enviroment in the context of aging in place: Case of Afyonkarahisar city
- Tez No: 637174
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ÜZEYİR YASAK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Coğrafya, Sosyoloji, Geography, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Yaşlılık, Yerinde Yaşlanma, Konut ve Konut Çevresi, Afyonkarahisar, Old age, Aging in Place, Housing and Housing Enviroment, Afyonkarahisar
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Uşak Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Coğrafya Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 211
Özet
21. yüzyıl demografik anlamda küresel değişimlerin en somut biçimde yaşandığı bir dönemdir. Özellikle demografik yaş yapısındaki değişimler yaşlılığın görüldüğü toplumlara göre yeni bir boyut ve anlam kazanmaktadır. Yaşlıların sosyoekonomik, toplumsal ve mekânsal ihtiyaçlarına yönelik akademik çalışmaların önemi giderek artmaktadır. Dünyadaki toplam nüfus içindeki 65 yaş ve üzeri nüfusun oranı 1990 yılında %6, 2019 yılında ise bu oran %9,1'dir. Türkiye toplam yaşlı nüfus oranı 2019 yılında %9,1, Afyonkarahisar kentsel yaşlı nüfus oranı %6,6 ve kırsal yaşlı nüfus oranı %8,3'tür. Yaşlılıkla ilgili çok sayıda ulusal ve uluslararası literatür olduğu anlaşılmaktadır. Ulusal literatürde yer alan çalışmaların ağırlıklı olarak kırsal yaşlanmaya yönelik yapılan çalışmalar olduğu tespit edilmiştir. Bu çalışma, Afyonkarahisar kent merkezindeki 65 yaş ve üzeri yaşlı bireylerin yaşadığı konut ve çevresinden beklentilerini yerinde yaşlanma bağlamında tespit etmeyi amaçlamaktadır. Ayrıca, kentsel yaşlanma ve yerinde yaşlanma bağlamında birey-çevre-mekan ilişkisini ortaya koyan az sayıdaki çalışmalardan biridir. Araştırmanın amacına yönelik çeşitli hipotezler oluşturulmuştur. Hipotezleri test etmek amacıyla kent içerisinde belirlenen örneklem sahasındaki yaşlı nüfusa anket yapılmıştır. Çalışmada keşfedici/açımlayıcı faktör analizi uygulanmıştır. Faktör analizi sonucunda konut olanakları, konut büyüklüğü, konut türü, tuvalet ve banyo kullanımı konuttan beklentiyle ilgili boyutları oluşturmuştur. Erişilebilirlik, yaşlılıkla ilgili hizmetlere yakınlık, sosyoekonomik yapı, çevresel faktörler, sosyal ağ ve ilişkiler konut çevresinden beklentiyle ilgili boyutları oluşturmuştur. Yalnız yaşama, medeni durum ve hanehalkı büyüklüğü, yaşıların konut büyüklüğüne yönelik bakış açılarını farklılaştırmıştır. Eğitim düzeyi değişkeni yaşlıların konut çevresindeki çeşitli hizmetlere erişilebilirlik, sosyoekonomik yapı, sosyal ağ ve ilişkilere yönelik beklentilerinin farklı olduğunu göstermiştir. Aylık gelir seviyesi, konut çevresindeki sosyal ağ ve ilişkilere karşı yaşlıların bakış açısının farklılaşmasını sağlamıştır.
Özet (Çeviri)
The 21st century is a period when global changes are experienced in the most concrete terms in terms of demographics. In particular, changes in demographic age structure gain a new dimension and meaning compared to societies where old age is observed. The importance of academic studies on the socioeconomic, social and spatial needs of the elderly is gradually increasing. The proportion of the population aged 65 and over in the total population in the world was 6% in 1990, and 9.1% in 2019. Turkey 9,1% of the total elderly population ratio in 2019, Afyonkarahisar elderly population ratio in urban and rural elderly population rate of 6.6% from 8.3%. It is understood that there are many national and international literature on aging. It has been determined that the studies in the national literature are mainly studies on rural aging. This study aims to determine the expectations of elderly people aged 65 and over from the house and its environment in the city center of Afyonkarahisar in the context of aging in place. It is also one of the few studies that reveal the individual-environment-space relationship in the context of urban aging and local aging. Various hypotheses have been created for the purpose of the research. In order to test the hypotheses, the elderly population in the sample area determined in the city was surveyed. Discovery/exploratory factor analysis was applied in the study. As a result of the factor analysis, housing facilities, house size, type of housing, toilet and bathroom use formed dimensions related to expectations from the house. Accessibility, proximity to services related to old age, socio-economic structure, environmental factors, social network and relationships constitute dimensions related to expectations from the housing environment. Living alone, marital status and household size have differentiated the elderly people's perspectives on housing size. The education level variable showed that elderly people have different expectations for accessibility to various services in the housing environment, socioeconomic structure, social network and relationships. The monthly income level has enabled the elderly to differentiate their perspective towards social networks and relationships in the housing environment.
Benzer Tezler
- Birey-çevre uyumu bağlamında demans dostu çevreler yaratmak ve yerel yönetimlere öneriler
Creating dementia-friendly environments in the context of person-environment fit and recommendations to local governments
HATİCE KARAKAŞ
- The relationship between daily life of older adults and the urban environment in istanbul: The case of fati̇h and ni̇şantaşi
Yaşlı bireylerin günlük yaşamları ve kentsel çevre arasındaki ilişkisi, İstanbul örneği: Fatih ve Nişantaşı
RÜMEYSA BAYAR
Doktora
İngilizce
2021
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HANDAN TÜRKOĞLU
- Yaşlıların kentsel dönüşüm sürecine yönelik algıları: İstanbul mahalleleri üzerine bir karşılaştırma
Perceptions of the elderly towards the urban transformation process: A comparison on İstanbul neighborhoods
FURKAN BAŞARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
SosyolojiSelçuk ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İBRAHİM NACAK
- Yaşlı-mekan ilişkisi bağlamında kentsel dönüşüm ve yerinde yaşlanma: İstanbul-Ünalan mahallesi örneği
Urban transformation and aging in place within the context of elderly-space relationship: The case of Istanbul-Ünalan neighborhood
NİLÜFER YILMAZER
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
SosyolojiBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NAHİDE KONAK
- Mahalle ölçeğinde yaş dostu olma: Tasarım ve değerlendirmeye yönelik yöntem önerisi
Being age-friendly at the neighbourhood scale: A proposal for the design and evaluation method
ELİF OR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiKentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HASAN SERDAR KAYA