Yaşlı-mekan ilişkisi bağlamında kentsel dönüşüm ve yerinde yaşlanma: İstanbul-Ünalan mahallesi örneği
Urban transformation and aging in place within the context of elderly-space relationship: The case of Istanbul-Ünalan neighborhood
- Tez No: 705249
- Danışmanlar: PROF. DR. NAHİDE KONAK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sosyoloji, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 123
Özet
Bu tezin genel amacı, yerinde yaşlanma, mekan ve kent hakkı kuramsal bakış açısı bağlamında, kentsel dönüşüme ilişkin yaşlıların deneyim ve düşüncelerini tespit etmektir. Araştırma alanı olarak bireysel mülk sahipleri ve müteahhit arası pazarlık suretiyle kentsel dönüşüm süreci içinde olan İstanbul-Ünalan Mahallesi seçilmiş ve 65 yaş ve üzeri 22 kadın ve 22 erkek toplam 44 kişi ile yüz-yüze derinlemesine mülakatlar gerçekleştirilmiştir. Verilerin güvenilirliğini artırmak için ayrıca mahalle muhtarı, Üsküdar Belediyesi Kentsel Dönüşüm yetkilisi ve DAP Yapı Bölge Yetkilisi ile görüşmeler yapılmıştır. Bu kapsamda, yaşlıların kentsel dönüşüm konusunda ne kadar bilgilendirilip bilgilendirilmedikleri; müteahhit firmaların planlama yaparken yaşlıların katılımlarını sağlayıp sağlamadıkları; yaşlıların kentsel dönüşüm isteyip istemediklerini ve nedenlerini; paydaşlar arasında (özel firmalar, kamu kurumları ve mahallede yaşayan yaşlılar) anlaşmazlık olup olmadığını ve anlaşmazlıkların temel nedenlerini; yaşlıların kentsel dönüşüm gerçekleşirse yapılacak yeni binada ve yeni sosyal çevrede ikamet edip edemeyeceği ve ikamet etmek isterse uyum sağlayıp sağlayamayacakları konusundaki düşüncelerini paydaşların bakış açısından tespit etmek bu tezin daha spesifik amaçlarını oluşturmaktadır. Katılımcılara erişim ağırlıklı olarak nitel araştırma örneklem çeşitlerinden olan kartopu yöntemi ile gerçekleşmiştir. Yüz yüze derinlemesine mülakat görüşmeleri ile elde edilen veriler nitel veri analiz yöntemlerinden biri olan“betimsel analiz tekniği”kullanılarak analiz edilmiştir. Bu tezin en temel bulgusu şu şekilde belirtilebilir: yaşlıların özellikle deprem riskine karşı eski ve dayanıklı olmayan konutlarının yenilenmesi gerektiği için kentsel dönüşüm projelerini istediklerini, ancak özel firmalarının kendi çıkarları doğrultusunda hareket edip kar sağlama adına mal sahiplerinin kendi mal varlıklarının tam değerini vermeme, yerlerinden edinme ve kendi mekânlarının soylulaştırılması neticesinde yerlerinden edilme ile sonuçlanacağı kaygısından kaynaklı özel firmalara güvenmediklerini belirtmişlerdir. Bu hak gaspı kaygısı ve güvensizlik Ünalan Mahallesinde özel firma-vatandaş arası anlaşmaların yapılamamasına ve dolayısıyla kentsel dönüşüm sürecinin çok yavaş ilerlemesi ile sonuçlanmaktadır. Dönüşüm sürecinde her türlü hak gaspını önleyecek merciinin devlet olduğu vurgusu yapılmış ve süreçte devletin hakemlik rolü üstlenmesi ve hak gaspını önlemesi gerektiğinin altı çizilmiştir.
Özet (Çeviri)
The main purpose of this thesis is to reveal the experiences and opinions of the elderly concerning urban transformation through drawing on the theoretical perspectives of aging in place, space and the right to the city. Istanbul-Ünalan Neighborhood, which has been in the process of urban transformation through bargaining between individual property owners and contractors, was chosen as the research location, and face-to-face in-depth interviews were conducted with a total of 44 (22 women and 22 men) people with aged 65 and over. To increase the reliability of the data, interviews were also conducted with the neighborhood headperson, Üsküdar Municipality Urban Transformation Official and DAP Construction Regional Official. In this context, the specific purpose of this thesis is to disclose: to what extent these elderly have been informed about urban transformation; whether the contractor companies have ensured the participation of the elderly while planning its urban transformation; whether the elderly want urban transformation and their reasons; whether there are disagreements among the stakeholders (private firms, public institutions and the elderly living in the neighborhood) and the main reasons for the disagreements; the opinions of the elderly on whether they want to live in the new building, new social environment and whether they could adapt to their new place if urban transformation takes place. Access to the participants was mainly achieved through the snowball sampling method, which is one of the qualitative research sampling types. The data obtained through face-to-face in-depth interviews were analyzed utilizing the qualitative“descriptive analysis technique”. The main finding of this thesis can be specified in the following way: the elderly indicated that they want urban transformation due to the need for renovations of their old and nondurable housing buildings especially against earthquake risk. However, they also specified that they do not trust private companies due to their beliefs that private companies would not provide them with the full value of their assets, their neighborhood space would be gentrified and thus they might be displaced from their own space due to companies own interests in making profits.The fear of extorsion of their rights and insecurity have resulted in the delay of making agreements between private companies and elderly citizens in Ünalan Neighborhood, and thus slowing down the urban transformation process. It has been emphasized that the state is the authority to prevent all kinds of usurpation of rights in the transformation process and it is underlined that the state should assume the role of arbitrator and prevent usurpation of rights in the process.
Benzer Tezler
- Mahalle ölçeğinde yaş dostu olma: Tasarım ve değerlendirmeye yönelik yöntem önerisi
Being age-friendly at the neighbourhood scale: A proposal for the design and evaluation method
ELİF OR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiKentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HASAN SERDAR KAYA
- İnsan-mekân ilişkisi bağlamında 'Yaşlı dostu mekânlar'
Age-friendly places within the context of people and space
NİHAL ARDA AKYILDIZ
Doktora
Türkçe
2016
Siyasal BilimlerYıldırım Beyazıt ÜniversitesiSosyal Politika Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMRAH AKBAŞ
- Yaşlıların sosyal dışlanma algılarının sosyolojik bir analizi: Denizli örneği
A sociological analysis on the perceptions of social exclusion of the elderly: The case of Denizli
PELİN SUZAN IŞIKOĞLU
Doktora
Türkçe
2024
Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileriMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiÇalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BİRGÜL ÇİFTCİ
- Aidiyet, kent kimliği ve kentsel koruma etkileşimi bağlamında kullanıcı sürekliliğinin irdelenmesi: Kadıköy Moda örneği
Investigation of user continuity in the context of the sense of belonging, urban identity and urban conservation interaction: The case of Kadıkoy Moda
AYLİN ŞENTÜRK
Doktora
Türkçe
2018
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURAN ZEREN GÜLERSOY
- Effects of the physical environment on fear of crime and self-protective behaviors through city parks
Fiziksel çevrenin suç korkusu ve suça karşı kendini koruma davranışlarına etkilerinin şehir parkları üzerinden değerlendirilmesi
GİZEM CİHANLI
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiKentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. İSMAİL EREN KÜRKÇÜOĞLU