Küçük ve Orta Ölçekli İşletmelerde (KOBİ) kayıt dışı istihdam sorunu: Aydın ili örneği
Informal employment problem in Small and Medium-sized Enterprises (SME): Instance of Aydın
- Tez No: 638344
- Danışmanlar: PROF. DR. HATİCE EROL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri, Labour Economics and Industrial Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 133
Özet
Çalışanların sarf ettikleri emeğin gün veya kazanç (ücret) olarak ilgili kamu kurum ve kuruluşlara eksik bildirilmesi veya hiç bildirilmemesi şeklinde görülen ve işsizlik, gelir yetersizliği, enflasyon, istihdam üzerindeki mali yüklerin fazlalığı, denetimlerin yeterli ve etkin olmaması, hızlı nüfus artışı, eğitim seviyesinin düşük olması, göç, gibi sosyal, ekonomik ve idari birçok nedeni olan kayıt dışı istihdamın; çalışanların sosyal güvenceden ve yasaların koruyucu hükümlerinden mahrum kalması, sosyal güvenlik kurumunun sunduğu sağlık hizmetlerinden yararlanamaması, iş sağlığı ve güvenliğinden mahrum kalarak kötü çalışma şartlarında ve yetersiz ücretlerle çalışmak zorunda kalması, işverenler arasında haksız rekabete yol açması, kayıtlı istihdamda yer alan işletmeleri kayıt dışılığa yönlendirebilmesi, devletlerin gelir kaybı yaşaması, kamu hizmetlerinin aksaması, sunulan hizmet kalitesinin düşmesi ve mali dengeyi bozması gibi olumsuz etkileri bulunmaktadır. Kayıt dışı istihdam en yoğun Küçük ve Orta Ölçekli İşletme (KOBİ)'lerde görülmektedir. Türkiye'de faaliyet gösteren işletmeler incelendiği zaman toplam işletmelerin yaklaşık %99'nu KOBİ'ler oluşturmaktadır. KOBİ'ler arasında kayıt dışı istihdam ise en fazla mikro işletmelerde (on kişiden az çalışanın olduğu işletmeler) görülmektedir. Türkiye'de 2000'li yıllarda %50 civarında olan kayıt dışı istihdam oranı yapılan çalışmaların etkisiyle günümüzde %31 civarına düşmüş olmakla birlikte, mikro işletmelerde bu oran hala %56'dır. Bu çalışmanın iki amacı bulunmaktadır. Birinci amacı; Aydın İlinde faaliyet gösteren mikro işletmelerde kayıt dışı istihdamın mevcut durumunu, nedenlerini ve boyutlarını ortaya koymaktır. Çalışmanın ikinci amacı ise; sigortalılık tespitine yönelik denetim yapılan işletmelerle yapılmayan işletmeler arasında ve istihdam teşviklerinden haberdar olan işletmelerle söz konusu teşviklerden haberdar olmayan işletmeler arasında kayıt dışı istihdam oranları bakımından fark bulunup bulunmadığını araştırmaktır. Araştırma amaçlarına ulaşmak için; Aydın'da tarım dışında faaliyet gösteren 104 mikro işletme ve 270 çalışanı kapsayan alan araştırması yapılmıştır. Alan araştırması kapsamında nicel (anket) ve nitel (mülakat) araştırma yöntemleri (karma yöntem) bir arada kullanılmıştır. Araştırma sonucunda; çalışanların %22,6'sının kayıt dışı çalıştığı, çalışanlar açısından kayıt dışı istihdamın en önemli nedeninin %47,8 ile işsizlik, işletmeler açısından ise %44,2 ile sigorta primleri ve vergilerin yüksekliği olduğu, kayıt dışı istihdamın kadınlarda, 55 ve üzeri yaş grubunda, eğitim seviyesi düşük olanlarda, yarı zamanlı çalışanlarda, 2.000 TL'nin altında ücret alanlarda ve ücret dışı gelir/aylık ya da burs alanlarda daha fazla olduğu tespit edilmiştir. Araştırma sonucunda ayrıca; işletmelerin %39,4'ünün kayıt dışı işçi çalıştırdığı, kayıt dışı istihdamın %65,3 ile en fazla yiyecek – içecek (kafe, lokanta v.b) sektöründe görüldüğü, sigortalılık tespitine yönelik denetim yapılmış işletmelerin denetim yapılmamış işletmelerden %19,2, istihdam teşviklerinden haberdar olan işletmelerin söz konusu teşviklerden haberdar olmayan işletmelerden %31,2 daha az kayıt dışı işçi çalıştırdığı tespit edilmiştir. ANAHTAR SÖZCÜKLER: Kayıt Dışı İstihdam, Sosyal Güvenlik, Denetim
Özet (Çeviri)
Informal employment is an important problem arising from the reflection of the informal economy to the working life, and it emerges as employment unregistered workers without complying with the legal rules governing the working life. Although, informal employment has positive consequences such as reducing unemployment and poverty, providing income opportunities to certain segments in the short term, it also has negative features that affects the economic, financial and social areas of countries such as disrupting the distribution of income, increasing unfair competition, decreasing public trust and loss of public income in the long term. Informal employment is most common in Small and Medium-Sized Enterprises (SME). Approximately %99 of the enterprises operating in Turkey are SME. Informal employment among SME is mostly seen in micro enterprises (enterprises with less than ten employees). Although the rate of informal employment, which was around 50% in the 2000s in Turkey, has dropped to around 31% today thanks to the work done, this rate is still 56% in micro enterprises. This study has two purposes. The first aim is to reveal the current status, causes and dimensions of informal employment in micro enterprises operating in Aydın Province. The second aim of the study is to investigate whether there is a difference between the audited enterprises and the non-audited enterprises and enterprises that are aware of employment incentives and those that are not aware of incentives in terms of informal employment. To reach the research aims; a field study covering 104 micro enterprises and 270 employees has been conducted in Aydın. Within the scope of the field research, quantitative (survey) and qualitative (interview) methods were used together. As a result of the research it has been determined that 22.6% of employees work informally, the most important reason for informal employment for employees is unemploymnet with 47.8%, for enterprises is insurance premiums and taxes are high with 44.2%. informal employment was found to be higher in women, age 55 and above, low education level, part-time employees, those who receive wage below 2.000 TL, and those who receive non-wage income, 39.4% of enterprises employ unregistered workers, informal employment is the highest in the food and beverage sector (cafes, restaurants etc.) with 65.3%, audited enterprises employ unregistered workers 19.2% less than non-audited enterprises and enterprises that aware of employment incentives employ unregistered workers 31.2% less than that are not aware of incentives. KEYWORDS: İnformal Employment, Social Security, Supervision
Benzer Tezler
- The problem of access to finance by small and medium-sized enterprises (SMEs): Case of Guinea
Küçük ve orta ölçekli işletmelerin (KOBİ) finansmana erişim sorunu: Gine örneği
AMADOU DJELO BAH
Yüksek Lisans
İngilizce
2020
BankacılıkMarmara ÜniversitesiBankacılık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KAŞİF BATU TUNAY
- Küçük ve orta ölçekli işletmelere sağlanan vergi teşvikleri ve Türkiye uygulaması
Tax incentives for small and medium size enterprises and case of Turkey
İDRİS SARISOY
- KOBİ kredilerinde teminat sorunu ve alternatif model önerisi
Collateral issue on small and medium sized enterprises: An alternate model suggestion
RECEP UÇAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Bankacılıkİstanbul Ticaret ÜniversitesiUluslararası Bankacılık ve Finans Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HİCABİ ERSOY
- Kazakistan ekonomisinde KOBİ'ler ve sorunları
Problems of SME's in Kazakhstan economy
BAGLAN DANDYBAYEV
- Türkiye'de işveren üzerindeki mali yükümlülüklerin istihdam üzerindeki etkileri ve sonuçları
The Effects and conclusions of financial burden on employers on employment in Turkey
Ö. HAKAN ÇAVUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
EkonomiDokuz Eylül ÜniversitesiMaliye Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ZEYNEP ARIKAN