2000 sonrası sermaye birikim sürecinde inşaat sektörünün sosyo-ekonomik incelemesi: Osmangazi Köprüsü örneği
The socio-economic examination of construction sector in post-2000 period: The case of Osmangazi Bridge
- Tez No: 640704
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ FERDA UZUNYAYLA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: İnşaat Sektörü, Kamu-Özel Ortaklık Sözleşmeleri, Devlet-Sermaye İlişkisi, Osmangazi Köprüsü, Klientalist İlişkiler, Construction Sector, Public-Private Partnership Contracts, State-Capital Relationship, Osmangazi Bridge, Clientalist Relations
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İktisat Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 132
Özet
2000'li yıllarla birlikte ülkemizde ekonominin başat sektörlerinden biri haline gelen inşaat sektörü sermaye birikim sürecinde önemli bir rol oynamıştır. Bu dönemde özellikle Toplu Konut İdaresi'nin yeniden yapılandırılmasından, ihale süreçlerine ya da kentsel imara ilişkin birçok yapısal düzenleme yapılmasına, Kamu-Özel Ortaklığı sözleşmeleriyle gerçekleştirilen mega projelere kadar inşaat sektöründe birçok yeni gelişme yaşanmıştır. Bu gelişmeler içinde özellikle Kamu-Özel Ortaklığı projeleri, 2000'li yıllarda devlet-sermaye ilişkilerine yeni bir boyut getirmiştir. Devlet, projelerde oluşacak finansal risklerin üstlenilmesinden, hizmete ilişkin talep garantisi verilmesine kadar doğrudan sermaye kesimlerinin lehine birtakım düzenlemeler yapmıştır. Bu projelerin emek kesimi açısından anlamı ise yüksek fiyatlar nedeniyle kullanılması tercih edilmeyen yollar, köprüler, ancak her geçen gün yükselen dolaylı vergiler üzerinden bu projelerin maliyetini toplumsal olarak üstlenmek olmuştur. Diğer taraftan inşaat sektörüne ilişkin büyüme rakamları her gün istatistiklere yansırken, bu sektörde yaşanan iş kazaları hız kesmemiş, güvencesiz ve taşeron çalışma sistemi çalışma ilişkilerinin temel belirleyeni olarak devam etmiştir. Bu doğrultuda çalışmada Osmangazi Köprüsü olgusal örnek olarak incelenmiş ve bu örnek üzerinden Kamu-Özel Ortaklığı sözleşmelerinin ne anlam ifade ettiği sorgulanmıştır. Dolayısıyla çalışmanın amacı inşaat sektöründe yaşanan gelişmelerin ortaya çıkardığı sonuçları özellikle Kamu-Özel Ortaklığı biçiminde gerçekleştirilen projeler üzerinden sorgulamak ve inşaat sektöründeki gelişmeleri devlet-sermaye, emek-sermaye ilişkileri bağlamında tartışmaya sunmaktır. Çalışma sonucunda; Osmangazi Köprüsü'nün kullanımının hedeflenen düzeyde olmadığı, her yıl yükselen geçiş ücretlerinin toplum tarafından pahalı bulunduğu, köprü kullanımına yönelik talebin yetersiz olması sonucu oluşan geçen araç sayısı ile geçişi garanti edilen araç sayısı arasındaki farkın hükümet tarafından ödendiği, bunun sonucunda Osmangazi Köprüsü ve diğer Kamu-Özel Ortaklığı projeleri aracılığıyla kamu kaynaklarının özel sektöre aktarıldığı, bu sayede özel sektörün sermaye birikimi elde etmesine zemin hazırlandığı, Osmangazi Köprüsü başta olmak üzere Kamu-Özel Ortaklığı projelerinin maliyetinin topluma yüklendiği bulgularına ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
The construction sector, which became one of the dominant sectors of the economy in our country in the 2000s, played an important role in the capital accumulation process. In this period, there have been many new developments in the construction sector, especially from the restructuring of the Mass Housing Administration, to the bidding processes or to the structural arrangements related to urban development, to the mega projects realized by the Public-Private Partnership agreements. Public-Private Partnership projects brought a new dimension to state-capital relations in 2000s.The government has made some arrangements in favor of the capital segments, from the undertaking of financial risks to the projects to the guarantee of demand for the service. The results of these projects in terms of the labor segment are the roads and bridges that are not preferred to be used due to high prices and undertaking their costs socially over the indirect taxes rising day by day. On the other hand, while the growth figures related to the construction sector are reflected to the statistics every day, the work accidents in this sector did not slow down, and the precarious and subcontractor working system continued as the main determinant of the working relations. In this regard, Osmangazi Bridge was examined as a factual example and the Public-Private Partnership agreement was questioned through this example. Therefore, the aim of the study is to question the results of the developments in the construction sector, especially through projects carried out in the form of Public-Private Partnership, and to present the developments in the construction sector in the context of state-capital, labor-capital relations. As a result, it is observed that the use of Osmangazi Bridge is lower than the target; the toll of the bridge has been considered expensive by the society; the lack of demand for the use of the bridge is obligated to be paid by the Turkish government, that enables the transfer of public resources to the private sector and paves the way for acumulation through Public Private Partnership projects; and accordingly society bears the costs of the bridge.
Benzer Tezler
- Urban protests against neoliberal urban policies: The case of Istanbul
Neoliberal kent politikalarına karşı kentsel protestolar: İstanbul örneği
DİLEK KARABULUT
Yüksek Lisans
İngilizce
2015
Siyasal Bilimlerİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLDEN ERKUT
- Türkiye'de kalkınma - sermaye birikimine enerji ihtiyacı üzerinden bakmak
Development - capital accumulation in Turkey from the point of view of energy need
MEHMET YUSUFOĞLU
- Lean manufacturing philosophy and the vision of the Turkish shipyards
Yalın üretim filozofisi ve Türk tersanelerinin vizyonu
CAN ARIKAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2013
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiGemi İnşaatı ve Gemi Makineleri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA İNSEL
- Kapitalist mekân üretimi olarak toplu konut ve mimar aktörün değişen rolü
Mass housing as a capitalist production of space and the changing role of architect actor
PELİN ÇETKEN DURAN
Doktora
Türkçe
2024
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BELKIS ULUOĞLU
- Özelleştirilen kamu taşınmazları üzerinden kentsel dönüşüm deneyimi: İstanbul örneği
Urban transformation experience through privatized public assets: The case study of İstanbul
ALPER ÇAKIROĞLU
Doktora
Türkçe
2022
Şehircilik ve Bölge PlanlamaYıldız Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEYNEP ŞİRİN ENLİL