Irak Türkmen Türkçesi-Tuzhurmatı merkez ağzından derlemeler
Iraq Turkmen Turkish-some samples from Tuzhurmati central dialect
- Tez No: 642491
- Danışmanlar: DOÇ. DR. TÜLAY ÇULHA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Irak, Türkmen, Tuzhurmatı, şekil bilgisi
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kocaeli Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 170
Özet
Irak Türklerinin konuştukları ağız, Türkçe'nin Batı grubu dilleri arasında yer almaktadır. Ancak Irak Türkçesinde kimi ağız ayrılıkları ortaya çıkmıştır. Bu ayrılıklar bazen aynı il, ilçe, bucak ve bazen de bunların iki ayrı mahallesinde bile göze çarpmaktadır. Bu da değişik zamanlarda bu bölgelere göç edip yerleşen Türk boylarının ağız ayrılıklarından ileri geldiği söylenebilir. Irak Türkmen Türkçesinde /ng/ sesinin /v/ ve /y/ ye dönüşmesidir. Bu ayrılıklar Irak Türkmen ağızlarında teklik ve çokluk 2. kişi iyelik ekinde kendini göstermektedir. Irak Türkmen Türkçesi /v/ ve /y/ olmak üzere iki ana gruba ayrılmaktadır. v grubuna dâhil olan şehirler, köyler şunlardır: Kerkük, Erbil, Dakuk, Hanekin, Kazaniye ve Mendeli; y grubuna dâhil olanlar: Telafer, Altınköprü, Tisin, Tuzhurmatı, Tazehurmatı, İmam Zeynelabdin, Kifri, Karatepe ve Bayatlar da yaşayan Türkmenlerinin ağzı bu gruba girmektedir. Yapılan bu çalışma, Irak Türkmen Türkçesinin y grubuna dâhil olan Tuzhurmatı merkez ağzından yapılan derlemelerin yazıya aktarılmış biçimi ile ses, şekil bilgisi ve sözlük çalışmasından ibarettir.
Özet (Çeviri)
The Iraqi Turkish dialect falls under the western branch of Turkic languages. However, there appeared some variances in Iraqi Turkish dialect. These variances can be seen in the same city, district, town or even in the same neighborhoods. An explanation for this phenomenon can be given as the following;“This is because of the variances among the Turkic tribes which came to these areas in different time periods. One of the variances we have in Iraqi Turkmen Turkish is the transformation of /ng/ sound to either /v/ or /y/. These variances appear in the second person singular and plural genitive forms. Iraqi Turkmen Turkish has two main branches as ”the v branch“ and ”the y branch". Cities and towns in the former branch are: Kirkuk, Daquq, Khanaqin, Qazzaniya and Mandali. The ones in the latter are: Tal Afar, Altun kupri, Tisin, Tuz Khurmatı, Taza Khurmatı, Imam Zeynelabdin, Kifri, Qarah Tabbah and Bayatlar. This study in your hand consists of the redaction of selections from Tuz Khurmatı dialect which is in the y branch of the Iraqi Turkmen Turkish, their articulation inventory, morphology and some vocabulary work. KeyWords: Iraq, Turkmen, Tuz Khurmatı, morphology
Benzer Tezler
- Irak Türkmen Türkçesi Dakuk Merkez ağzı
Iraqi Turkmen Turkish Dakuk Central dialect
MOHAMMED KHALIS YASEEN KAHIYAH
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YAŞAR TOKAY
- Kerkük merkez ağzının diğer Irak Türkmen ağızlarıyla karşılaştırmalı biçim bilgisi (Çekim morfolojisi)
Comparative form of the central dial of Kirkuk with other Iraque Turkmen dials (Attraction morphology)
NOOR AMER NAJM NAJM
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MURAT KÜÇÜK
- Irak Türkmen Türkçesinin Bayat Ağzı
Iraq Turkmen Turkish's Bayat Diaylect
LUQMAN NADER ISMAEL ISMAEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
DilbilimErciyes ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÜMİT TOKATLI
- Irak Türkmen edebiyatında Mehmet Ömer Kazancı hayatı – eserleri – edebi şahsiyeti
Iraqi̇ Turkmen li̇terature Mehmet Ömer Kazancı li̇fe - works - li̇terary personali̇li̇es
AHMED FARMAN SAEED AL-CHALABY
Doktora
Türkçe
2015
Türk Dili ve EdebiyatıErciyes ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MÜMTAZ SARIÇİÇEK
- Irak Türkmen Türkçesinin Tuzhurmatu ağzı
Tuzkhurmatu Turkish dialect of Iraqi Turkmen
HUSSEIN AHMED SHUKUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıAnadolu ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SELAHİTTİN TOLKUN