Kerkük merkez ağzının diğer Irak Türkmen ağızlarıyla karşılaştırmalı biçim bilgisi (Çekim morfolojisi)
Comparative form of the central dial of Kirkuk with other Iraque Turkmen dials (Attraction morphology)
- Tez No: 769921
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MURAT KÜÇÜK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Biçim Bilgisi, Çekim Ekleri, Kerkük Ağzı, Erbil Ağzı, Telafer Ağzı, Tuzhurmatu Ağzı, Derleme, Sözlük, Morphology, Inflectional Suffixes, Kirkuk Dialect, Erbil Dialect, Tal Afar Dialect, Tuzhurmatu Dialect, Compilation, Dictionary
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yeni Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 145
Özet
Irak Türkmen Türkçesi, bölgede yaşanan siyasi ve sosyal olaylar, kitlesel göç hareketleri ve bölge içerisinde uygulanan politikalar neticesinde kaybolma tehlikesiyle karşı karşıyadır. Özellikle eğitimde Latin alfabesine geçilmesi, dili bilen ve kullanan yerli halkın sayısının azalması ile beraber ağızların özellikleri kaybolmaya başlamıştır. Dolayısıyla Irak Türkmen ağızlarının çekim morfolojisini ele alarak ağızlarda zamanla oluşan değişikliği ve ortaya çıkan benzerliklerin ve farklılıkların tespit edilmesi çalışmanın önemini oluşturmaktadır. Bu bağlamda bölgede en yaygın dört ağız olan Kerkük, Erbil, Telafer ve Tuzhurmatu bölgelerinde yaşayan farklı yaştaki insanlarla yapılan derleme sonucu elde edilen ses kayıtları çeviri yazı işaretleriyle yazıya çevrilmiştir. Bunun yanı sıra tarihi birincil kaynaklar olan Arapça eserlere ve dilin asıl kaynağı olan kişilere ulaşılmış ve kaynaklar analiz edilmiştir. Çalışmada ele alınan konu ve yöntem ile literatüre katkı sağlanması amaçlanmıştır.
Özet (Çeviri)
Iraqi Turkmen Turkish is in danger of disappearing as a result of political and social events in the region, mass migration movements and policies implemented in the region. Especially with the transition to the Latin alphabet in education and the decrease in the number of local people who know and use the language, the characteristics of the dialects have begun to disappear. Therefore, considering the inflectional morphology of Iraqi Turkmen dialects, determining the changes in the dialects over time and the similarities and differences that have emerged constitute the importance of the study. In this context, the audio recordings obtained as a result of the compilation made with people of different ages living in Kirkuk, Erbil, Talafer and Tuzhurmatu regions, which are the four most common dialects in the region, were translated into writing with transcription signs. In addition, Arabic works, which are historical primary sources, and people who are the main source of the language were reached and sources were analyzed. It is aimed to contribute to the literature with the subject and method discussed in the study.
Benzer Tezler
- Kerkük merkez ağzının diğer Irak Türkmen ağızlarıyla karşılaştırmalı biçim bilgisi (Türetim morfolojisi)
Comparative morphology of Kirkuk central dialect with other Iraqi Türkmen dialects (Derivative morphology)
DALYA YAWZ SALAH SALAH
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MURAT KÜÇÜK
- Irak Türkmen Türkçesi Dakuk Merkez ağzı
Iraqi Turkmen Turkish Dakuk Central dialect
MOHAMMED KHALIS YASEEN KAHIYAH
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YAŞAR TOKAY
- Kerkük merkez ağızlarının diğer Irak Türk ağızlarıyla karşılaştırmalı ses bilgisi
A comparative phonology of the central Kirkuk and the other Iraq Turkish dialects
JASIM ZEINULABDEEN JASIM
Doktora
Türkçe
2016
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜLSÜM KİLLİ YILMAZ
- 111 nolu Kerkük Mufassal Tahrir defterine göre XVI. yüzyılda Kerkük
Kerkuk in 16 th century according to the Kerkük detailed census book no 111
AHMET RECEP TEKCAN
- Irak Türkmen Türkçesi-Altunköprü merkez ağzından derlemeler
Iraq Turkmen Turkish-some samples from Altınkköprü central dialect
SAFA NOZAD OTHMAN OTHMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıKocaeli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TÜLAY ÇULHA