Osmanlı âlimlerinden Alâeddin Esved'in 'el-İnâye fî Şerhi'l-Vikâye' adlı eseri çerçevesinde fıkıh ilmindeki yeri
Ottoman scholar Alaaddin Aswad's place in fıkıh science in the light of his book 'al-Inaye fi Sharh al-Wiqaye'
- Tez No: 647975
- Danışmanlar: PROF. DR. KEMAL YILDIZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Biyografi, Din, Hukuk, Biography, Religion, Law
- Anahtar Kelimeler: Alâeddin Esved, Hanefî Fıkhı, el-'İnâye fî şerhi'l-Vikâye, Medrese, İznik, Alâeddin Esved, Hanafi Fiqh, al-Inaye Fi Sharh Al-Wiqaye, Madrasah, Iznik
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İslam Hukuku Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 391
Özet
Alâeddin Esved, Osmanlı Devleti'nin ilk medresesi olan İznik Medresesi'nin üçüncü müderrisi olarak görev yapmış ve Osmanlı muhitinde fıkıh ilmine dâir eserleri ilk olarak o kaleme almıştır. Müderrislik yaptığı uzun yıllar içerisinde aralarında Şeyhulislamlık yapmış Molla Fenâri gibi bir ilim erbâbını, önemli bir devlet adamı ve kumandan olan Çandarlı Halil Hayreddin Paşa'yı ve Arap diline dair telif ettiği eserlerle şöhret bulan oğlu Hasan Paşa gibi şahsiyetleri yetiştirmiştir. Osmanlı telif geleneğinin –en azından fıkıh ile ilgili olarak- Alâeddin Esved ile başladığını söylemek mümkündür. Alâeddin Esved tedris faaliyetlerinin yanında tamamı şerh türü olan eserler yazmıştır. Bu çalışma, kuruluş devri Osmanlı ulemasından önemli bir şahsiyet olan Alâeddin Ali b. Ömer el-Esved'in (v. 800/1397) el-'İnâye fî şerhi'l-Vikâye adlı eserini merkeze alarak hayatını, kişiliğini ve ilmi mirasını araştırmayı hedeflemektedir. Bu çalışma giriş ve dört bölümden oluşmaktadır. Girişte, araştırmanın amacı, kapsamı ve yöntemi anlatılmıştır. Birinci bölümde Alâeddin Esved'in hayatı, eserleri ve ilmî kişiliği hakkında bilgi verilmiştir. İkinci bölümde müellifin el-'İnâye fî şerhi'l-Vikâye adlı eserinin kaynakları tanıtılmıştır. Üçüncü bölümde el-'İnâye fî şerhi'l-Vikâye'nin mutevâ tahlili yapılarak Alâeddin Esved'in şerh yöntemi çok yönlü olarak ele alınmıştır. Dördüncü bölümde ise müellifin tercih yöntemi tahlil edilmiştir. Her bölümün sonunda değerlendirmeler yapılmış ve çalışmadan elde edilen neticeler de sonuç kısmında özetlenmiştir.
Özet (Çeviri)
Alaaddin Aswad served as the third mudarris of the Iznik Madrasah, the first madrasah of the Ottoman State, and first wrote the works of fiqh in the Ottoman neighborhood. During his long years as a professor, he raised such scholars as Molla Fenari, who was a Sheikh of Islam, Çandarlı Halil Hayreddin Pasha, an important statesman and commander, and his son Hasan Pasha, who became famous for his works on the Arabic language. It is possible to say that the Ottoman royalty tradition started with Alaeddin Aswad, at least with regard to fiqh. Besides his education activities, Alaeddin Esved wrote works that are all annotated. This study aims to investigate the life, personality and scientific heritage of Alaaddin Ali b. Omar al-Aswad an important personality of scholarship of Ottaman establishment period in the light of his work of al-İnaye fi Sharh al-Wiqaye. This study consists of four parts except from introduction part. The aim, population and method of the research were explained in the introduction part. In the first part, the information about life, works and scientific personality of author Alaaddin Aswad was given. In the second part, the sources of the author's book titled al-Inaye fi Sharh al-Wiqaye were introduced. In the third part, commentary (sharh) method of Alaaddin Aswad was discussed in many ways by doing the content analysis of al-Inaye fi Sharh al-Wiqaye. In the fourth part, the author's method of choice was analyzed. Evaluations were done at the end of each part and the results obtained from the study were summarized in the conclusion.
Benzer Tezler
- Hasan Paşa Niksârî (ö. 827/1424)'nin Şerhu Merâhi'l-Ervâh adlı eserinin 1-37. varaklar arasının edisyon kritiği
Edition critique of between the leaves 1-37 of Hasan Pasha Niksârî's (d. 827/1424) work named Şerhu Merâhi'l-Ervâh
HİCRET SÖZERİ ÖZSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinBayburt ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÜZEYİR TUNA
- Hekimbaşı Aziz Efendi'nin Tercüme-i Eşcâr u Esmâr'ı (İnceleme - tenkitli metin)
Hekimbaşi Aziz Efendi'nin Tercüme-i Eşcâr u Esmâr'i (Analysis -text text with criticism)
DİLEK IŞIKHAN
Doktora
Türkçe
2023
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul Kültür ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET FATİH KÖKSAL
- Hatibzâde Muhyiddin Efendi'nin Hâşiyeʿalâ Ḥâşiyeti'l-Keşşâf adlı eserinin tahkiki (Fatiha Sûresi)
Başlık çevirisi yok
EBUBEKİR ARGUM
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Dinİnönü ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDURRAHMAN ATEŞ
- Burhaneddin İbrahim b. Mustafa el-Halebinin Tuhfetu'l-Ahyar ale'd-Durri'l-Muhtar isimli eserinin 'Elbeyulfasıd' Babından Azlulvekıl' Bbına kadar tahkik ve incelenmesi
This research is an investigation and study from Babu al-baye al-fasid to babu azl alwakil chapters of a manuscript 'Tuhfat al-Akhayyar Ala al-Dur al-Mukhtar' - تحقيق ودراسة من قسم باب البيع الفاسد إلى باب عزل الوكيل من تحفة الأخيار على الدر المختار لبرهان الدين إبراهيم بن مصطفى الحلبي المِذاري المتوفى سنة 1190 هجري.
MUHAMMED CEMAL
Yüksek Lisans
Arapça
2022
Dinİstanbul ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSAMA AL HAMWI
- Şabanzâde Mehmed Muhteşem'in Adâbu'l-Hükkâm adlı eseri (inceleme-metin)
The work of Şabanzade Mehmed Muhteşem named Adabu'l-Hukkam (research-text)
ALİOSMAN BAŞAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FERUDUN HAKAN ÖZKAN