Geri Dön

Osmanlı âlimlerinden Alâeddin Esved'in 'el-İnâye fî Şerhi'l-Vikâye' adlı eseri çerçevesinde fıkıh ilmindeki yeri

Ottoman scholar Alaaddin Aswad's place in fıkıh science in the light of his book 'al-Inaye fi Sharh al-Wiqaye'

  1. Tez No: 647975
  2. Yazar: ENSAR ASLAN
  3. Danışmanlar: PROF. DR. KEMAL YILDIZ
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Biyografi, Din, Hukuk, Biography, Religion, Law
  6. Anahtar Kelimeler: Alâeddin Esved, Hanefî Fıkhı, el-'İnâye fî şerhi'l-Vikâye, Medrese, İznik, Alâeddin Esved, Hanafi Fiqh, al-Inaye Fi Sharh Al-Wiqaye, Madrasah, Iznik
  7. Yıl: 2020
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Marmara Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: İslam Hukuku Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 391

Özet

Alâeddin Esved, Osmanlı Devleti'nin ilk medresesi olan İznik Medresesi'nin üçüncü müderrisi olarak görev yapmış ve Osmanlı muhitinde fıkıh ilmine dâir eserleri ilk olarak o kaleme almıştır. Müderrislik yaptığı uzun yıllar içerisinde aralarında Şeyhulislamlık yapmış Molla Fenâri gibi bir ilim erbâbını, önemli bir devlet adamı ve kumandan olan Çandarlı Halil Hayreddin Paşa'yı ve Arap diline dair telif ettiği eserlerle şöhret bulan oğlu Hasan Paşa gibi şahsiyetleri yetiştirmiştir. Osmanlı telif geleneğinin –en azından fıkıh ile ilgili olarak- Alâeddin Esved ile başladığını söylemek mümkündür. Alâeddin Esved tedris faaliyetlerinin yanında tamamı şerh türü olan eserler yazmıştır. Bu çalışma, kuruluş devri Osmanlı ulemasından önemli bir şahsiyet olan Alâeddin Ali b. Ömer el-Esved'in (v. 800/1397) el-'İnâye fî şerhi'l-Vikâye adlı eserini merkeze alarak hayatını, kişiliğini ve ilmi mirasını araştırmayı hedeflemektedir. Bu çalışma giriş ve dört bölümden oluşmaktadır. Girişte, araştırmanın amacı, kapsamı ve yöntemi anlatılmıştır. Birinci bölümde Alâeddin Esved'in hayatı, eserleri ve ilmî kişiliği hakkında bilgi verilmiştir. İkinci bölümde müellifin el-'İnâye fî şerhi'l-Vikâye adlı eserinin kaynakları tanıtılmıştır. Üçüncü bölümde el-'İnâye fî şerhi'l-Vikâye'nin mutevâ tahlili yapılarak Alâeddin Esved'in şerh yöntemi çok yönlü olarak ele alınmıştır. Dördüncü bölümde ise müellifin tercih yöntemi tahlil edilmiştir. Her bölümün sonunda değerlendirmeler yapılmış ve çalışmadan elde edilen neticeler de sonuç kısmında özetlenmiştir.

Özet (Çeviri)

Alaaddin Aswad served as the third mudarris of the Iznik Madrasah, the first madrasah of the Ottoman State, and first wrote the works of fiqh in the Ottoman neighborhood. During his long years as a professor, he raised such scholars as Molla Fenari, who was a Sheikh of Islam, Çandarlı Halil Hayreddin Pasha, an important statesman and commander, and his son Hasan Pasha, who became famous for his works on the Arabic language. It is possible to say that the Ottoman royalty tradition started with Alaeddin Aswad, at least with regard to fiqh. Besides his education activities, Alaeddin Esved wrote works that are all annotated. This study aims to investigate the life, personality and scientific heritage of Alaaddin Ali b. Omar al-Aswad an important personality of scholarship of Ottaman establishment period in the light of his work of al-İnaye fi Sharh al-Wiqaye. This study consists of four parts except from introduction part. The aim, population and method of the research were explained in the introduction part. In the first part, the information about life, works and scientific personality of author Alaaddin Aswad was given. In the second part, the sources of the author's book titled al-Inaye fi Sharh al-Wiqaye were introduced. In the third part, commentary (sharh) method of Alaaddin Aswad was discussed in many ways by doing the content analysis of al-Inaye fi Sharh al-Wiqaye. In the fourth part, the author's method of choice was analyzed. Evaluations were done at the end of each part and the results obtained from the study were summarized in the conclusion.

Benzer Tezler

  1. Hasan Paşa Niksârî (ö. 827/1424)'nin Şerhu Merâhi'l-Ervâh adlı eserinin 1-37. varaklar arasının edisyon kritiği

    Edition critique of between the leaves 1-37 of Hasan Pasha Niksârî's (d. 827/1424) work named Şerhu Merâhi'l-Ervâh

    HİCRET SÖZERİ ÖZSOY

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    DinBayburt Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ÜZEYİR TUNA

  2. Hekimbaşı Aziz Efendi'nin Tercüme-i Eşcâr u Esmâr'ı (İnceleme - tenkitli metin)

    Hekimbaşi Aziz Efendi'nin Tercüme-i Eşcâr u Esmâr'i (Analysis -text text with criticism)

    DİLEK IŞIKHAN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul Kültür Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MEHMET FATİH KÖKSAL

  3. Hatibzâde Muhyiddin Efendi'nin Hâşiyeʿalâ Ḥâşiyeti'l-Keşşâf adlı eserinin tahkiki (Fatiha Sûresi)

    Başlık çevirisi yok

    EBUBEKİR ARGUM

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Dinİnönü Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ABDURRAHMAN ATEŞ

  4. Burhaneddin İbrahim b. Mustafa el-Halebinin Tuhfetu'l-Ahyar ale'd-Durri'l-Muhtar isimli eserinin 'Elbeyulfasıd' Babından Azlulvekıl' Bbına kadar tahkik ve incelenmesi

    This research is an investigation and study from Babu al-baye al-fasid to babu azl alwakil chapters of a manuscript 'Tuhfat al-Akhayyar Ala al-Dur al-Mukhtar' - تحقيق ودراسة من قسم باب البيع الفاسد إلى باب عزل الوكيل من تحفة الأخيار على الدر المختار لبرهان الدين إبراهيم بن مصطفى الحلبي المِذاري المتوفى سنة 1190 هجري.

    MUHAMMED CEMAL

    Yüksek Lisans

    Arapça

    Arapça

    2022

    Dinİstanbul Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. OSAMA AL HAMWI

  5. Şabanzâde Mehmed Muhteşem'in Adâbu'l-Hükkâm adlı eseri (inceleme-metin)

    The work of Şabanzade Mehmed Muhteşem named Adabu'l-Hukkam (research-text)

    ALİOSMAN BAŞAR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Türk Dili ve EdebiyatıÇanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. FERUDUN HAKAN ÖZKAN