Geri Dön

Orhan Veli, Melih Cevdet Anday ve Oktay Rıfat'ta deniz algısı

The perception of the sea through the eyes of Orhan Veli, Melih Cevdet Anday and Oktay Rıfat

PDF İndir

  1. Tez No: 648271
  2. Yazar: CİNETİ KIRGIN
  3. Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ TARANA OKTAN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Garip, deniz, Orhan Veli, Oktay Rifat, Melih Cevdet, Garip, sea, Orhan Veli, Oktay Rifat, Melih Cevdet
  7. Yıl: 2020
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 111

Özet

Sanat dünyasına adlarını Garip hareketiyle duyuran Orhan Veli, Oktay Rifat ve Melih Cevdet Anday edebiyat tarihinde dostluklarıyla da bilinir. Üç şairin erken yaşlarda başlayan yakın arkadaşlıkları ortak konular işlemelerinde etkili olmuştur. Üçlünün yazın dünyasında tabiat unsurlarından deniz şairlerin biyografisindeki deniz sevgisiyle birlikte geniş bir anlam kazanır. Garip hareketinin üç şairinin bütün yapıtları (şiir, öykü, roman, tiyatro, deneme) akım öncesi ve sonrası deniz odağında incelendiğindeyse evrensel su/deniz arketipine koşut bir yapı arz eder. Su/deniz farklı kültürlerin mitlerinde ve kutsal metinlerde varoluşun ilk mekânıdır. Anlatılarda ilk yaratılışın yeri olan sular; kadın/anneyle özdeşleştiği gibi insanın bir zamanlar bütün olduğu bir dünyayı simgeler. Garip üçlüsünün; yazın dünyasında deniz algısı evrensel su arketipinin simgelediği anne, kadın ve bölünmemiş zaman üzerinden ortaya çıkar. Deniz/su üç şairin külliyatında ortak bir yapı sergilediği gibi her şairde kendine özgü orijinal nitelikler de barındırır. Orhan Veli, Oktay Rifat ve Melih Cevdet Anday, Garip hareketi çerçevesinde yazdıkları şiirlerde deniz; derin anlamlardan uzaktır. Deniz insanın gündelik yaşam uğraşı içinde bir dinlenme alanı olarak ele alınır. Şairler denizi daha çok pastoral yönüyle özgürlük, şehirden uzaklaşma mekânı olarak işlerler. Şiirlerde görünen denizse İstanbul denizidir. Orhan Veli'nin Garip öncesi, metafor ve imge ağırlıklı, şiirlerinde deniz/su; anneye ve çocukluğa dönüşü simgeler. Şairin biyografisindeki denizle psikanalizdeki anneyi simgeleyen su/deniz iç içe geçer. Deniz kavramını Garip'ten sonra daha evrensel bir boyutta işleyen Oktay Rifat denizi kadınla özdeşleştirir. Evrensel deniz simgesini hâkim olduğu balıkçılığa özgü terimlerle dilin söz, anlam ve çağrışımlarından yararlanarak kavrama yoğun bir anlam kazandırır. Şiirlerinin odağında doğa ve insanı ele alan Melih Cevdet Anday Garip sonrası eserlerinde denizi doğanın temsili olarak görür. Su/deniz; insanın doğa ve diğer bütün canlılarla beraber olduğu parçalanmamış bir zamanı temsil eder. Tezin temel amacı Orhan Veli, Oktay Rifat ve Melih Cevdet'in bütün yapıtlarını deniz odağında incelerken denizin akım öncesi ve sonrası ele alış biçimlerini kavramın geçirdiği dönüşümü ve evrensel su simgesiyle örtüştüğü noktaları bütün boyutlarıyla tespit edip analiz etmektir.

Özet (Çeviri)

Orhan Veli, Oktay Rifat and Melih Cevdet Anday, who made their name known to the art world with the Garip (“Strange”) movement, are also known for their friendship in the history of literature. The close friendships of the three poets, which began at an early age, have been instrumental in the processing of common topics. The sea, which is one of the repeating themes in the literature world of the trio , gains a broad meaning when it is looked at the biography of those poets having a great love for the sea.Even before and after the movement, when all the works (poetry, story, novel, theater, essay) of the three poets of the Garip movement are examined in the sea oriented, it has a structure parallel to the universal water / sea archetype. Water / sea is the first place of existence in myths and sacred texts of different cultures. In narratives, the water that is the place of the first creation is like that ;as it is associated with the woman /mother, It symbolizes a world where human being once was a whole. In the world of literature, the sea perception of the Garip trio emerges through the mother, woman and undivided time as symbolized by the universal water archetype. Although sea / water has a common structure in the collection of three poets, the usage of those terms is unique in each poet. Orhan Veli, Oktay Rifat and Melih Cevdet Anday wrote poems about sea in the context of the Garip movement but the sea they refer is far from deep meanings.The sea is considered as a resting place in the daily life of people. Those poets approach the sea in a pastoral way which is leading to a freedom and isolation place as being a far away from city life. The sea seen in poems is the sea of Istanbul. Pre-the Garip movement, Orhan Veli's poems predominantly contain image and metaphor of sea/water which these images and metaphors symbolise the return to mother and childhood. The sea in the biography of the poet is intertwined with water / sea symbolizing the mother in psychoanalysis. Oktay Rifat, who conveys the sea concept in a more universal aspect along with the Garip movement, identifies the sea with the woman. The poet gives an intense meaning to the sea concept by making use of words, meanings and connotations of the language coming together universal sea symbol that is well up on fishery terms. Melih Cevdet Anday, who focuses on nature and human at the center of his poems, sees the sea as a representation of nature in his works along with the Garip movement.In the poet's eyes, water / sea; It represents an undivided time when human being is together with nature and all other living things. The main aim of the thesis is to analyze all the works of Orhan Veli, Oktay Rifat and Melih Cevdet within the context of the sea concept. Moreover, the approaching methods to the sea, before/after movement, are to identify and analyse the transformation of the sea concept and its common points with universal sea symbol in all aspects.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    850644

    Garip şiirinde nesne yaklaşımı

    Object approach in Garip poetry

    NİSA ALPASLAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Türk Dili ve EdebiyatıFırat Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. TARIK ÖZCAN

  2. Tez No

    828885

    Garip akımının izinde iki şair Muzaffer Tayyip Uslu ve Rüştü Onur: Hayatı, sanatı ve şiirleri

    Two poets Muzaffer Tayyip Uslu and Rüştü Onur in the following of the Garip current: Life, art and poems

    AYSUN TAŞDEMİR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Türk Dili ve EdebiyatıOrdu Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MESUT TEKŞAN

  3. Tez No

    441173

    Garip şiir akımı: İlkelerin şiire yansıması

    Garip poetic movement and the reflections of their poetical ideas in poems

    ALİ ASKER OVA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    Türk Dili ve EdebiyatıArdahan Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. VEDİ AŞKAROĞLU

  4. Tez No

    141484

    Garip akımının iki temsilcisi Orhan Veli Kanık ve Zareh Yaldızcıyan

    Başlık çevirisi yok

    TUNA SAYLAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2004

    DilbilimAnkara Üniversitesi

    Ermeni Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. BİRSEN KARACA

  5. Tez No

    873535

    Yedi Meşale ve Garip şiirinde İstanbul

    Istanbul in Yedi Meşale and Garip poetry

    ESRA TOPRAK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Türk Dili ve EdebiyatıBandırma Onyedi Eylül Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ FERUDUN AY

Geri Dön