Türk modernleşmesine mukayeseli bir bakış: Ali Fuad Başgil ve Tarık Zafer Tunaya
A comparative perspective on Turkish modernization: Ali Fuad Başgil and Tarık Zafer Tunaya
- Tez No: 649608
- Danışmanlar: PROF. DR. AYTEN SEZER ARIĞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk İnkılap Tarihi, History of Turkish Revolution
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 362
Özet
Bu tezde Türk modernleşme süreci, farklı fikir ve düşün dünyasına sahip Ali Fuad Başgil ve Tarık Zafer Tunaya'nın mukayeseli bakışlarıyla ele alınmaktadır. Çalışmanın konusunu, muhafazakâr ve modernleşmeci zihin dünyasına sahip iki aydının fikir ve düşünceleri oluşturmaktadır. Avrupa merkezli modernleşmenin gelişimi ve bunun Osmanlı İmparatorluğu'na yansıması ile birlikte Türk modernleşme süreci başlamıştır. 1700'lerin başında atılan ilk askeri yenilik adımları ile birlikte gelişen süreç, Cumhuriyet Türkiye'sine kadar çeşitli dönüşümlerle devam etmiştir. Bu dönüşüm modern Türkiye Cumhuriyeti'nin doğmasını sağlamıştır. İki aydın, yeni Türkiye'nin kurtuluş ve kuruluş yıllarına tanık olmuş, onu yaşatmayı kendisine ülkü edinmiş ve Türk modernleşmesinin başladığı andan itibaren birçok kırılma noktasına şahit olmuşlardır. Bu aydınların yaşamlarının en bariz kırılma noktası olan 27 Mayıs 1960 askeri müdahalesine kadar geçen dönemin onların fikir ve düşüncelerine göre ortaya konulması çalışmanın genel yapısını teşkil etmiştir. Ele alınan süreçte yaşanan gelişmelerin onların zihin dünyasında nasıl yankı bulduğu, ortaklık ve farklılıkların neler olduğunun belirlenmesi ve Türkiye'nin modernleşmesinde yaşananlar tahlil edilmek istenmiştir. Çalışma boyunca Başgil ve Tunaya'ya ait eserler ve süreli yayınlardaki yazıları esas alınmıştır. Bununla birlikte, muhafazakâr ve modernleşmeci zihniyet dünyasına mensup kişiler ile modernleşme üzerine çalışan aydınların eserlerinden faydalanılmıştır. Aydınların yazılı eserlerinin yanında, hatıraları ile dönemin tanıkları ve üçüncü şahısların eserleri taranıp, bunların fişlenmesi yapılmıştır. Çalışma boyunca olay ve olguların kronolojik bir sıraya göre ele alınmasının yanında belirli dönem ve kavramların öne çıkarılması da hedeflenmiştir. Yapılan çalışmanın temel hedefi, geçmişten günümüze yaşanan sürecin zihinlerde nasıl yankı bulduğu ve içselleştirildiğidir. Bu çalışmanın bir diğer hedefi, modernleşme ve demokrasi sorunlarının iki aydının düşünce dünyası üzerinden farklılık ve benzerliklerinin tespitidir. Böylece Türk modernleşmesinin dönemsel analizi yapılmaya çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
In this study, the Turkish modernization process is examined through comparing the perspectives of Ali Fuad Başgil and Tarık Zafer Tunaya, who have different ideas. The subject of the study is the ideas and thoughts of these two intellectuals with conservative and modern perspectives. With the development of European-based modernization and its reflection on the Ottoman Empire, the Turkish modernization process started. Evolving process at the beginning of 1700s, which started with the military related innovations, continued until the foundation of the Republic of Turkey by showing variety. This transformation led to the emergence of the modern Republic of Turkey. These two intellectuals witnessed the freedom and the establishment of Turkish Republic and then they aimed to protect it. They also witnessed many breakthrough after Turkish modernization. The discussion about the period until the military intervention on May 27, 1960, based on their ideas and thoughts constituted the general structure of the study as this period was the most obvious breaking point of their own lives. This study focuses on how the developments in that period affected their ideas, the similarities and differences between their ideas and Turkish modernization process. While the works of Başgil and Tunaya in printed sources and periodicals were taken as the focus of that study, the works of the people with conservative and modern ideas and of the intellectuals interested in modernization were also used. In addition to the pieces of writings by the intellectuals, the memories of the witnesses of that period and the works of third parties were also scanned. During the study, it was aimed to highlight certain periods and concepts as a method, as well as dealing with the events and cases of that period in a chronological order. In this sense, the main goal of the study is showing how the process from past to present has influenced people and has been internalized by them. Another aim of this study is to determine the differences and similarities of the problems of modernization and democracy through the ideas of these two intellectuals. Thus, a periodic analysis of Turkish modernization has been attempted.
Benzer Tezler
- Mısır'da tarihçilik ve tarih yazıcılığı (1800-1850)
Historiography in Egypt (1800-1850)
HALİL İBRAHİM EROL
- Hilmi Ziya Ülken'in 'Hâkimiyet' isimli eseri ekseninde siyaset ve ahlâk ilişkisi
The relationship between politics and morality in the context of Hilmi Ziya Ulken's work titled 'Sovereignity'
MEHMET LATİF BAKIŞ
Doktora
Türkçe
2022
FelsefeAnkara ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CELAL TÜRER
- Tanzimat'ın öncü yazarlarında değişen fikirler (adalet-aile-din-eğitim)
The changing ideas of the leading writers of the Tanzimat (justice-family-religion-education)
FURKAN ABİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HARUN DUMAN
- Türk ve Türkmen sendikacılığının toplumsal kökenleri (İki farklı temelde yapılanmış sendikacılığın mukayeseli değerlendirilmesi)
Başlık çevirisi yok
AKMYRAT ANNAYEV
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileriGazi ÜniversitesiÇalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ERDİNÇ YAZICI
- XX. yüzyıl Türk romanında engelli karakterlerin 'Küçük Ağa' ve 'Köyün Kamburu' romanları çerçevesinde değerlendirilmesi
Evolation of disabled characters in frame of 'Küçük Ağa' and 'Köyün Kamburu' novels in XX. century Turkish novel
MEHPARE TUBA ACAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Türk Dili ve EdebiyatıFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. M. FATİH ANDI