Görsel iletişim tasarımında vernaküler tipografi ve Sakarya örneği
Vernacular typography in visual communication design: The case of Sakarya
- Tez No: 649995
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MURAT ERTÜRK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Güzel Sanatlar, Fine Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sakarya Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Görsel İletişim Tasarımı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 129
Özet
Baskı teknolojisinin yaygın olmadığı dönemlerde, kentlerin gündelik iletişim ihtiyaçları dönemin zanaatkârları tarafından el emeği ile yapılmıştır. Bu zanaatkârlar herhangi bir mesleki eğitim almamış, kabiliyetlerini usta-çırak öğretisiyle edinmiş kimselerdir. Bu zanaatkârların kendilerine has üslubu zamanla bölgelerin üslubuna dönüşmüş, kentin her bölgesinde farklı üsluplarla işlenmiş zengin bir harfleme çeşitliliğinin oluşmasını sağlamıştır. Formal bir meslekî eğitim görmemiş kişilerce yapılan ve genellikle anonim olarak kalan görsel kültür ürünleri, Latince yerli anlamına gelen vernaküler olarak tanımlanabilmektedir. Bu açıdan, genelde ürünlerini imzalamayan zanaatkârlarca yapılan ve bölgenin görsel kültürüne katkısı olan bu ürünler, malzeme olarak uzun ömürlü olsalar da, basım teknolojisinin gelişmesiyle ortaya çıkan lazer kesimi, çıkartma ve ışıklı tabelalar gibi daha göz alıcı ürünlerin tercih edilmesi, kayıt altına alınmamaları ve kentsel dönüşümün de etkisiyle, giderek ortadan kaybolmaktadırlar. Kentin günlük yaşamında aktif olarak kullanılan vernaküler örnekler, bölgenin tipografik dokusunu oluşturmakla birlikte, görsel kültürünün de bir parçasını oluştururlar. Bu çalışmanın başlıca amacı, kentin sokaklarında yer alan en eskisi 1950'lerden kalma elle yazılmış ürünleri ortaya çıkartmak, ürünleri icra eden zanaatkârları keşfetmek ve tüm bu bulguları halka açık bir şekilde Sakarya'nın Harfleri (sakaryaninharfleri.com) adında bir ağ sayfasında bir araya getirmektir. Bu çalışmada nitel araştırma deseni olarak durum çalışması kullanılmış ve saha taraması gerçekleştirilmiştir. Sakarya'nın sokaklarında saha taramasında elde edilen bulgular, bulundukları yerde fotoğraflanmış, konumu kaydedilmiş ve ürünün yapım tarihi, zanaatkârı gibi bilgilerine ulaşılmıştır. Bu bilgiler, Sakarya'nın Harfleri adlı ağ sayfasında etkileşimli harita üzerinde sunularak, ziyaretçilere ürünleri konum bazlı inceleme fırsatı sunulmuştur. Bir süre sonra ürünler ortadan kaybolsa dahi, oluşturulan ağ sayfasında hangi konumda hangi ürünün bulunduğu yıllar sonra dahi görülebilecek halka açık bir arşiv oluşturulmuştur. Saha araştırması ile elde edilen bilgiler, zanaatkârların özgeçmişleri, hayatta olan zanaatkârlar ile yapılan video görüşmeler, yazıyüzü algoritmalarıyla eşleştirilerek elde edilen zanaatkârların yazıtipi tercihleri, yerelde kentin görsel iletişim ve tasarım tarihine katkı sunacak veriler içermekte ve tasarlanan ağ sayfası, yıllarca açık kaynak olarak sunulacak görsel bir arşiv niteliği taşımaktadır.
Özet (Çeviri)
In times when printing technology was not common, the daily communication needs of the cities were made by the craftsmen of the period with hand work. These craftsmen are those who have not received any professional training and acquired their skills with master-apprentice teaching. The idiosyncratic style of the craftsmen turned into style of the regions over time, and provided a rich diversity of letterings in each region of the city, processed with different styles. Visual culture products made by people without formal professional training and generally remain anonymous can be defined as vernacular, which means Latin native. In this respect, these products which are generally made by craftsmen who do not sign their products and contribute to the visual culture of the region, although they are long-lasting as materials, the preference of more eye-catching products such as laser cutting, stickers and illuminated signs emerging with the development of printing technology, is gradually disappearing due to the fact that these products are not saved and the urban transformation. The vernacular samples, which are actively used in the daily life of the city, constitute the typographic texture of the region and also a part of its visual culture. The main purpose of this study is to reveal the products of hand lettering dating back to the 1950's which on the streets of the city, to discover the craftsmen performing the products and to gather all these findings publicly on a web page called the Letters of Sakarya (sakaryaninharfleri.com). In this study, a case study from qualitative research patterns was used and field research was carried out. The findings obtained during the field research in the streets of Sakarya were photographed at their location, their location was recorded and the information such as the date of production and the crasftsman of the product were obtained. These informations is presented on the interactive map on the Letters of Sakarya web page, and visitors are given the the opportunity to examine the products based on location. Even if the products disappear after a while, a public archive has been created which can be seen at which location which product is located even after many years on the created web page. The information obtained through the field research, the biographies of the craftsmen, the video interviews made with the surviving craftsmen, the font preferences of the craftsmen obtained by matching the font algorithms contain daha that will contribute to the visual cummunication and design history of the city and the designed web page is a visual archive that will be presented as an open source for years.
Benzer Tezler
- Etnograf ve fotoğrafçılara yönelik bir etnografi çalışması: Hacı Bektaş Veli etkinliklerinin foto-etnografisi
An etnography study for etnographers and photographers: Photo-etnography of Hacı bektaş Veli festival
GÜLBİN ÖZDAMAR AKARÇAY
- Görsel iletişim tasarımında sinemagrafların önemi ve bir uygulama örneği
The importance of cinemagraphs in visual communication design and an application example
OZAN GÜVENDİ
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2022
Güzel SanatlarGazi ÜniversitesiYeni Medya Ana Sanat Dalı
PROF. ÇİĞDEM DEMİR
- Görsel iletişim tasarımında mizahi imgelerin bir çözüm yöntemi olarak kullanımı
The use of humor images as a solution method in visual communication design
EMİN TOKSÖZ
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2021
Güzel SanatlarSüleyman Demirel ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ECE ÇALIŞ ZEĞEREK
- Görsel iletişim tasarımında çevre odaklı sosyal sorumluluk tasarımları
Environment oriented social responsibility design in visual communication design
MEHMET GÜRSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Güzel SanatlarEskişehir Osmangazi ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BİLGE KINAM
- Görsel iletişim tasarımında metafor oluşturma ve uygulama süreçleri
Metaphor creation and application processes in visual communication design
RESUL AY
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2020
Güzel SanatlarEskişehir Osmangazi ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Bilim Dalı
PROF. DÜRİYE KOZLU İSMAİLOĞLU