Fâiz Efendi ve Şâkir Bey mecmuasında fihrist, terci-i bend, terkib-i bend, gazel ve gazel-i müzeyyeller
Fihrist, terci-i bend, terkib-i bend, ghazel and ghazel-i muzeyyeller in the mecmuah of Faiz Efendi and Şakir Bey
- Tez No: 651233
- Danışmanlar: DOÇ. DR. METİN HAKVERDİOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Amasya Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 178
Özet
Klasik Türk edebiyatının çeşitli kaynakları mevcuttur. Bu kaynaklar; dîvânlar, mecmualar ve cönklerdir. Şairler, kendi şiirlerini bir araya getirip dîvânlarda toplayabilirler. Yahut bir veya birkaç şair kendi şiirlerinin yanı sıra başka şairlerin şiirlerini de barındıran eserler oluşturabilirler. Bu şekilde düzenlenen eserlere şiir mecmuaları denilmektedir. Üzerinde çalışılan bu eser de bir şiir mecmuasıdır. Fâ'iz Efendi ve Şâkir Bey'in kaleme aldığı mecmua Süleymaniye Kütüphanesi, Halet Efendi Kitaplığı, 763 numarada kayıtlıdır. Mecmua, Lâle Devri şairlerinin şiirlerini barındırmakta ve o dönem hakkında bilgi edinmemizi sağlamaktadır. İçerisinde dönemin padişahı III. Ahmed ve Sadrazam Damat İbrâhim Paşa'nın üstün vasıflarının sıralandığı pek çok şiir bulunmaktadır. Aynı zamanda tarih kasideleriyle de Lâle Devri'nde yapılan çeşme, köşk, camii gibi imar çalışmalarının tarihleri ve önemli olayların tarihleri tarih düşürme yöntemiyle belirtilmiştir. Mecmua, 636 varaktan oluşmakta ve içerisinde 502 şiir bulunmaktadır. Bu çalışmada ise mecmuanın fihrist bölümü, tercî'-i bend, terkîb-i bend, gazel ve gazel-i müzeyyeller üzerinde çalışılmıştır. Mecmuada 19 gazel-i müzeyyel, 10 terkîb-i bend, 5 tercî'-i bend ve 4 gazel tespit edilmiştir. Fihrist bölümü ise mecmuanın ilk 12 varağında yer almaktadır. Belirlenen bu şiirler ve fihrist bölümü öncelikle transkribe edilmiştir. Daha sonra bu şiirler, ilmî çalışması yapılmış dîvânlarla karşılaştırılmış ve farklar dipnotlarla gösterilmiştir. Çalışmada; fihrist, tercî'-i bend, terkîb-i bend, gazel, ve gazel-i müzeyyeller hakkında kısaca bilgi verilmiştir. Ayrıca mecmuadaki şiirlerde yer alan tarihi şahsiyetler belirlenmiş ve açıklamalarla sunulmuştur. Bu mecmua, gerek Lâle Devri, gerek dönemin şairleri, gerekse dönemin sosyal ve kültürel hayatının daha yakından tanınmasına olanak sağlamıştır. Mahallîleşme akımının etkilerini de şiirlerde görmek mümkündür. Bahsi geçen mecmuanın içerisinde hâlâ ilim dünyasına kazandırılmamış pek çok şiir mevcuttur. Nitekim bu durum kütüphanelerde gün yüzüne çıkmayı bekleyen çok sayıda şiir mecmuası ve diğer edebî kaynaklar için de geçerlidir. Amacımız, edebiyat dünyasında belki hiç adı dahi duyulmamış şairleri ortaya çıkarmak, araştırılmış ve bilgi sahibi olunan şairleri de tam manasıyla anlayabilmek için bu kaynakları edebiyat âlemine kazandırmaktır.
Özet (Çeviri)
There are several sources of classical Turkish literature. These resources are; divans, mecmuahs, and conks. Poets can gather their own poems and gather them on divan. Or one or more poets can create works that contain poems of other poets as well as their own poems. The works organized in this way are called poetry mecmuahs. This work is also a poem mecmuah. The mecmuah written by Fâ'iz Efendi and Şâkir Bey is registered at Süleymaniye Library, Halet Efendi Library, number 763. Mecmuah contains the poems of the Tulip Age poets and allows us to obtain information about that period. The sultan of the period III. Ahmed and Grand Vizier Damat İbrâhim Pasha of there are many poems in which the superior qualities of are listed. At the same time, the dates of zoning works such as fountains, mansions, mosques in the Tulip Age and the dates of important events were specified with the method of date reduction. Mecmuah consists of 636 leaves and contains 502 poems. In this study, the fihrist section of fihrist, the tercî'-i bend, the terkîb-i bend, the ghazel and the ghazel-i muzeyyels were studied. In the mecmuah, 19 ghazel-i muzeyyel, 10 terkîb-i bend, 5 tercî'-i bend and 4 ghazel were determined. The fihrist is located in the first 12 leaves of the mecmuah. These determined poems and fihrist are primarily transcribed. Later, these poems were compared with divan studies, and the differences are shown in footnotes. Study; brief information about fihrist, tercî'-i bend, terkîb-i bend, ghazel, and ghazel-i muzeyyels are given. Also, personalities that III. Ahmed and Grand Vizier Damat İbrahim Pasha were compared were determined and presented to reader with explanations in the examined poems. This mecmuah allowed both the Tulip Age, the poets of the period, and the social and cultural life of the period to be better known. It is also possible to see the effects of the localization trend in poems. There are still many poems in the mecmuah that have not been brought into the world of science. As a matter of fact, this is also valid for many poetry mecmuah and other literary sources waiting to come to light in libraries. Our aim is to reveal poets who have never even heard of in the world of literature, and to bring these resources into the realm of literature in order to fully understand the poets who have been researched and informed.
Benzer Tezler
- Fâ'iz Efendi ve Şâkir Bey Mecmuası'nın daha önce çalışılmayan kısımları (Edisyon kritik)
Previously unstudied parts of Fâ'iz Efendi and Şâkir Bey Mecmua (Edition critical)
HİLAL AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıAmasya ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. METİN HAKVERDİOĞLU
- Fâ'iz Efendi ve Şakir Bey Mecmuası'nın Mecmuaların Sistematik Tasnifi Projesine (MESTAP) göre tasnifi
The classification of mecmua of faiz efendi and Şakir Beyaccording to the Project of Systematic Classification of Mecmuas (MESTAP)
KENAN BAYRAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıAmasya ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. METİN HAKVERDİOĞLU
- Edebiyatımızda Lale Devri ve Damat İbrahim Paşa'ya sunulan kasideler inceleme-metin
İn our literature Tulip Age and written for Damat İbrahim Pasha kaside's study-text
METİN HAKVERDİOĞLU
Doktora
Türkçe
2007
Türk Dili ve EdebiyatıSelçuk ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF.DR. AHMET SEVGİ
- Abdülbâkî Ârif Efendi ve Siyer-i Nebî'si
Abdulbaki Arif Efendi and his Siyer-i Nebi
SÜLEYMAN NURİ YAĞCI
Doktora
Türkçe
2022
DinRecep Tayyip Erdoğan Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET ŞAMİL BAŞ
- 53 numaralı Kütahya şer'iyye sicilinin transkripsiyonu ve değerlendirilmesi
The Transkription and evaluation of the 53 rd Kütahya's religious law
MELAHAT ARSLAN