Geri Dön

Türkiye'de yüksek teknoloji yoğun sanayiler ve uluslararası rekabet gücü

High technology intensive industries and international competitiveness in Turkey

  1. Tez No: 651978
  2. Yazar: VİLDAN SABA CENİKLİ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. AYŞE DİLEK SEYMEN
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Ekonomi, Economics
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2020
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: İktisat Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 244

Özet

Günümüzde ülkeler açısından bilim ve teknoloji bazlı uluslararası rekabet gücü elde etmek oldukça önemlidir. Teknolojik ve bilimsel gelişmeleri ekonomik kazanımlara dönüştürebilmek için ticarete konu olan malların teknoloji yoğunluklarına göre sınıflandırılmasının oldukça hassas ve doğru bir şekilde yapılması gerekmektedir. Farklı kurumlar tarafından farklı yöntemlerle teknoloji yoğunluğuna göre sektör ve ürün sınıflandırmaları yapılmaktadır. Yaygın olarak kullanılmakta olan Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü'nün (OECD) teknoloji yoğunluklarına göre ürün ve sanayi sınıflandırmaları, temelde gelişmiş OECD ülkeleri dikkate alınarak hazırlanmıştır. Ancak gelişmekte olan ülkeler için farklı sınıflandırmalar hazırlanarak OECD'nin sınıflandırmasına alternatif geliştirilmesi, daha sağlıklı analizlerin yapılarak strateji ve politika oluşturulmasını sağlamak açısından önemlidir. OECD'nin sınıflandırmasında Araştırma ve Geliştirme (Ar-Ge) harcamalarının brüt satışlara oranı dikkate alınmaktadır. Teknolojiyi üreten ve/veya yoğun kullanan sanayilerde Ar-Ge harcamaları yanında farklı kriterler de önemli olabilmektedir. Dolayısıyla sadece Ar-Ge faaliyetlerini dikkate alarak yapılan sınıflandırmalar yetersiz kalabilmektedir. Bu çalışmada öncelikle, TOPSIS çok kriterli karar verme yöntemiyle Türkiye'ye özgü bir sınıflandırma oluşturulması amaçlanmıştır. Sanayiler, teknoloji yoğunluklarına göre düzenlenmiştir. Alternatif sınıflandırma ile OECD ve Eurostat'ın teknoloji yoğunluğu sınıflandırmaları karşılaştırılmıştır. Daha sonrasında ise ticaretin yapısını ve rekabet gücünü ölçmeye yönelik belli başlı endeksler yardımıyla bu sektörlerin uluslararası rekabet gücü analiz edilmiştir. Türkiye'ye ait veriler kullanılarak TOPSIS yöntemiyle yapılan uygulama sonuçlarına göre Nace Rev.2, 2 basamak 27 kodlu“elektrikli teçhizat imalatı”sektörünün yüksek teknolojili bir sektör olduğu tespit edilmiştir. Nace Rev.2, 4 basamak 2932 kodlu“motorlu kara taşıtları için diğer parça ve aksesuarların imalatı”ve 1413 kodlu“diğer dış giyim eşyaları imalatı”sektörleri de yüksek teknolojili sektörler olarak tespit edilmiştir. Analizin ikinci aşaması olarak, farklı rekebet gücü endekslerinden yararlanılarak, 2000-2018 dönemi için, yüksek teknolojili olduğu tespit edilen sektörlerin rekabet güçleri hesaplanmıştır. Bu şekilde bu çalışmaya özgü analiz ile belirlenen ve rekabet gücü açısından stratejik öneme sahip olan yüksek teknolojili sanayilerinin ekonomik yapı içindeki yeri ve önemine dayalı dış ticaret politikası önerilerine yer verilmiştir.

Özet (Çeviri)

Nowadays, it is very important for economies to gain international competitive advantage based on science and technology. In order to transform technological and scientific developments into economic gains, the classification according to technology intensity needs to be made quite accurately. Sectoral and product classifications are made by different institutions according to technology intensity with different methodologies. According to the technology intensities of the widely used Organization for Economic Co-operation and Development (OECD), goods and industry classifications have been prepared taking into account developed OECD countries. However, it is important to develop different alternatives to the classification of OECD by developing different classifications for developing countries, and to formulate strategies and policies through healthier analyzes. For the OECD classification, the ratio of research and development (R&D) expenditures to gross sales is taken into account. Different criteria can be important besides R&D in the industries that produce and /or use technology. Therefore, the classifications made considering only R&D activities may be insufficient. In this study, it was aimed to create a classification with TOPSIS method. Industries are arranged according to the technology intensity in this classification. This alternative classification is compared with OECD and Eurostat technology classifications. Then, the main indices to measure the structure and competitiveness of the trade and international competitiveness of these sectors were analyzed. It has been determined that the Turkey's“manufacture of electrical equipment”sector with Nace Rev. 2 digits and 27 codes is a high-tech sector. It has been determined that the 4-digit 2932 coded“manufacture of other parts and accessories for motor vehicles”and 1413 coded“manufacture of other outerwear”sectors are high-tech sectors. Competitiveness values of sectors determined to be high technology between 2000 and 2018 were calculated. In this way, foreign trade policy recommendations based on the place and importance of high-tech industries, which are determined by this study- specific analysis, and which have strategic importance in terms of competitiveness, are included.

Benzer Tezler

  1. Küçük ve orta boy işletmeler ve bölgesel kalkınma: Türkiye örneği

    Small and medium size enterprises and regional development: The case of Turkey

    NAZMİYE BALTA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1997

    Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik Üniversitesi

    Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. FULİN BÖLEN

  2. The Impact of new technologies on scale: A case study of the Turkish chemical industry

    Yeni teknolojilerin ölçek üzerine etkisi: Türk kimya sanayii üzerine çalışma

    DİLEK KARAÖMEROĞLU (ÇETİNDAMAR)

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    1995

    Ekonomiİstanbul Teknik Üniversitesi

    PROF. HACER ANSAL

  3. Dünyada ve Türkiye'de koruma ve teşvik sistemleri

    Başlık çevirisi yok

    M. EDİZ TÜRKÖZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1996

    EkonomiMarmara Üniversitesi

    PROF.DR. ATİLLA BAĞRIAÇIK

  4. Turkish automotive suppliers industry from the perspective of globalization and organizational learning

    Küresel eğilimler ve öğrenen organizasyonlar perspektifinden Türk otomotiv yan sanayii

    BARIŞ HİKMET TOPÇU

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2003

    İşletmeMarmara Üniversitesi

    Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. TUĞRUL SAVAŞ