Ebû Hilal el-Askerî'nin el-Furûku'l-Lügaviyye adlı eserinde delâlet anlayışının yansımaları
Reflections of the understanding of dalâlah in Abu Hilâl al-'Askarî's al-Furûq al-Lughawiyya
- Tez No: 652312
- Danışmanlar: PROF. DR. GALİP YAVUZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Doğu Dilleri ve Edebiyatı, Linguistics, Eastern Linguistics and Literature
- Anahtar Kelimeler: Delâlet, dilbilim, anlambilim, semantik, furûk, Dalālah, signification, linguistics, semantics, differentiation, furūq
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Arap Dili ve Belagatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 104
Özet
Bu çalışmada Ebû Hilal el-Askerî'nin delâlet bağlamındaki görüşleri ele alınmaktadır. Tezin odak noktasını Askerî'nin el-Furûk'ul-Lügaviyye eseri oluşturmaktadır. Ebû Hilal el-Askerî bu eserinde kelimeler arasındaki farkları ortaya koymaya çalışırken, bu çabasını kelimelerin manaya olan delâleti noktasından hareket ederek gerçekleştirmiştir. Ebû Hilal el-Askerî bu eseriyle furûk geleneğinin başını çekmenin yanında, delâleti farklar açısından ele almış olmakla konuyu daha spesifik bir boyuttan değerlendirmiştir. Böylelikle lafızların delâletini anlamaya katkı sağlayan bir bakış açısını da uygulamaya koymuştur. Ebû Hilal el-Askerî bu kitabında kelimeler arasındaki farkları ele alırken kelimenin vaz'ı, kelimenin te'vili, hikmete aykırılık, kelimeler arası sıfat farkı, kelimelerin aldıkları harf-i cerler, iştikāk, kelimenin hakikati ve zıddı gibi kriterleri de beraberinde kullanmıştır. Bu kriterler üzerinden aralarındaki farklar anlaşılmayacak kadar benzer anlamlı kelimelerin aslında birbirlerinden farklı manalar taşıdıklarını da daha anlaşılır hale getirmiştir. Bu çalışmanın dilbilimin en önemli konularından olan anlambilim ve özellikle modern anlambilim araştırmalarına katkı sağlayacağını umuyoruz.
Özet (Çeviri)
In this thesis we tackle Ebū Hilāl al-'Askerī's views on the science of signification, dalālah. The main focus of this thesis is his work titled al-Furūq al-Lughawiyyah where he explains the differences between words based on the meanings they signify. In this work, Ebū Hilāl al-'Askerī does not only pioneer the tradition of differentiation, furūq, but offers a more detailed examination of signification by tackling it in terms of differences. Thus he puts forth a viewpoint that contributes to understanding the significations of words. As he investigates the differences between words, Ebū Hilāl al-'Askerī consults various criteria in his investigation of the differences between the words such as the givenness (wad') of a word, its interpretation, ta'wīl, whether or not it poses contradiction to the wisdom of the Arabs, different adjectives and particles they take, derivation (ishtiqāq), the reality of a word, haqīqah, and the opposite of a word, dhidd. Through this criteria, he demonstrates how seemingly synonymous expressions, in fact, carry nuanced meanings. We believe this research will contribute to the studies in one of the most significant topics of linguistics, semantics, and especially modern semantics.
Benzer Tezler
- Terâdüf ve furûk nazariyesi bağlamında Ebû Hilâl el-Askerî ve el-Furûk fi'l-Luga adlı eseri
Ebû Hilâl el-Askerî and his work el-Furûq fi'l-Luga in the context of the theories of terâdüf and furûq
ABDULLAH ENES SOYKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DilbilimBursa Uludağ ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL GÜLER
- Hâdimî'nin Mecmau Tefârîki'l-Kelimât adlı eserinin tahkiki
Critical edition of Khadimi's Majma Tafariq al Kalimat
MUSTAFA TAHA GÜLER
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
DilbilimMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN ELMALI
- Ebû Hilâl el-'Askerî ve Esmâu Bakâye'l-Eşyâ isimli sözlüğü
Abū Hilāl al-ʽAskarī and his Asmāu Bakāya'l-Ashyā named dictionary
SABRİYE MOHAMMADI
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DilbilimNecmettin Erbakan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHAMMET TASA
- Cemheretu'l-Ems̱âl'de geçen efʿalu min kalıbındaki mesellerin incelenmesi
Studying the proverbs that are parallel to the structure of 'afa'al min' in the book of Jamharat al Amthal
EHSAN KHARRAT DEVECİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Doğu Dilleri ve EdebiyatıKarabük ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALADDİN GÜLTEKİN
- Anadolu Selçuklu veziri Sahip Ata Fahreddin Ali'nin mimari eserleri
Architectural buildings of the Sahip Ata Fahr'al-din Ali the viziers of the Anatolian Seljuks
ALPTEKİN YAVAŞ