Arap dilinde morfolojik anlam
Morphological meaning in Arabic language
- Tez No: 652623
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MUHAMMET MÜCAHİT ASUTAY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Doğu Dilleri ve Edebiyatı, Linguistics, Eastern Linguistics and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 119
Özet
Bir cümlenin anlamsal yorumunu yapabilmek için birçok anlam türünün göz önünde bulundurulması gerekir. Cümlelerin anlamları bağlamla belirlenir fakat bağlamlar sınırsızdır. Bu yüzden bağlamdan kaynaklı anlamı belirleyecek kurallar koyulamaz. Ancak dilsel bağlam ile sınırlanırsa sözdizimsel, dilbilgisel (gramatik), sözlüksel, fonolojik ve morfolojik anlam türleri aracılığıyla cümlenin yorumuna dair kurallar koyulabilir. Çünkü kelime sahip olduğu sözlüksel anlamın yanında, cümlenin dizilişindeki yerine, sahip olduğu dilbilgisel işleve ve seslere göre de anlamlar taşır. Aynı zamanda bir sözcük kelimenin biçiminden (morf) anlaşılan bir anlama da sahiptir. Bu biçimsel yapı bize kelimenin cümle içerisindeki anlamını tanımlamamız bakımından ipuçları vermektedir. Cümleye bu biçimsel yapının kazandırdığı anlama ise morfolojik anlam denir. Bu anlam türünün temel ögesi ise morfemlerdir. Arapça morfolojik yapısı itibariyle kompleks bir dildir. Zira bir yandan bükümlü bir dilken diğer yandan baştan, ortadan ve sondan ek alabilen bir yapıya sahiptir. Bu yüzden bazen alışageldiğimiz morfoloji tanımlarının içine dâhil etmekte zorlandığımız yapıları da bünyesinde barındırmaktadır. Bu çalışma Arap Dili özelinde morfoloji ve morfolojik anlam konusunu ele almaktadır. Araştırma bir giriş, iki bölüm ve sonuçtan oluşmaktadır. Giriş bölümünde tezin konu, kapsam, amaç, önem ve yöntem gibi temel bahisleri yer almaktadır. Birinci Bölümde morfoloji ve morfemle ilgili tanımlamalar, morfolojinin genel dilbilim tarihi ve Arap Dili tarihi içerisindeki gelişimi ve morfem türleri ele alınmıştır. İkinci bölümde ise Arapçadaki belli başlı morfemler ile cümlenin anlamsal yorumuna etki eden anlam türleri olan Savtî, sözlüksel, gramatik, sözdizimsel ve morfolojik anlam Arap dili özelinde incelenmiştir. Sonuç kısmında ise araştırmadaki tartışma ve tespitler özetlenerek çalışmanın genel çerçevesi sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
In order to make semantic interpretation of a sentence, many types of meaning must be taken into account. The meanings of sentences are determined by context, but contexts are unlimited. Therefore, rules determining the meaning cannot be established from the context. However, if the meaning is limited by the linguistic context, rules concerning interpretation of the sentence can be set through syntactic, grammatical, lexical, phonological and morphological meaning types. Because in addition to the lexical meaning it has, the word also has meanings according to its grammatical function, sounds and its place in the sentence. It also has a meaning derived from the word's form (morph). This formal structure gives us clues to define the meaning of the word in the sentence. The meaning brought about by this formal structure is called morphological meaning. The basic elements of this type of meaning are morphemes. Arabic is a very complex language due to its morphological structure. Because, on the one hand, it is a flexional language, and on the other hand, it has a structure like an agglutinative language. Therefore, sometimes it also contains some structures that we find it difficult to place in usual definitions of morphology. This study discusses the issue of morphology and morphological meaning in Arabic language. The research consists of an introduction, two chapters and a conclusion. In the introduction, basic topics of the thesis such as subject, scope, purpose, importance and method are included. In the first part, definitions concerning with morphology and morpheme; the development of morphology in the linguistic history and in history of Arabic language; types of morphemes are discussed. In the second part, the main morphems in Arabic and types of meaning affecting the semantic interpretation of the sentence such as phonological, lexical, grammatical, syntactic and morphological meaning are examined in Arabic language. In the conclusion, the general framework of the study is presented by summarizing the discussions and findings in the research.
Benzer Tezler
- أسماء الآلات العربية دراسة صرفية دلالية تعليمية
Arap dilinde ism-i aletlerin morfolojik ve semantik tahlili ve öğretim teknikleri
ABDULİLAH ELCASIM
Yüksek Lisans
Arapça
2021
Doğu Dilleri ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiYabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ERDİNÇ DOĞRU
- الأسماء المشتقّة في ديوان المتنبّي' دراسة دلاليّة بلاغيّة '
El-Mutanabbi'nin divanında türetilmiş isimler (Belağî ve delâlí bir araştırma)
ABDULLATİF SHOUBAK
- Wpływ jezyka czagatajskiego na jezyk kazachski i uzbecki
Başlık çevirisi yok
MALGORZATA HUDYGA
Yüksek Lisans
Lehçe
2007
DilbilimUniwersytet im. Adama MickiewiczaTürkoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HENRYKA JANKOWSKIEGO
- Arap dilinde mezîd fiiller ve Bakara sûresi incelemesi
Mazeed verbs in Arabic language and examination of Bakarah surah
MEHMET ÜLKAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Dilbilimİzmir Katip Çelebi ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NECLA YASDIMAN DEMİRDÖVEN
- Arap dilinde isim soylu kelimelerde yapı-anlam ilişkisi (Kur'an mealleri örneği)
Structure-meaning relationship in noun words in Arabic language (Example of translations of the Qur'an)
YASİN AÇIKGÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DilbilimAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YAKUP CİVELEK