Değişik fasulye çeşitlerinin çinko eksikliğine duyarlılığının ve çinko biriktirme kapasitesinin araştırılması
Susceptibility of different bean genotypes to zinc deficiency and their zinc accumulation capacity
- Tez No: 65266
- Danışmanlar: PROF. DR. HÜSEYİN ÖZBEK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1997
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Toprak Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 79
Özet
ÖZ YÜKSEK LİSANS TEZİ DEĞİŞİK FASULYE ÇEŞİTLERİNİN ÇİNKO EKSİKLİĞİNE DUYARULIĞININ VE ÇİNKO BİRİKTİRME KAPASİTESİNİN ARAŞTIRILMASI FİGEN İŞLER ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ TOPRAK ANABİLİM DALI Danışman : Prof. Dr. Hüseyin ÖZBEK Yıl: 1997, Sayfa: 69 Jüri : Prof. Dr. Hüseyin ÖZBEK Prof. Dr. İsmail ÇAKMAK Prof. Dr. Zülküf KAYA Çinko noksanlığı dünyada ve Türkiye'de topraklarda çok sık rastlanılan bir mikrobesin elementi sorunudur. Yapılan çalışmalar Zn noksanlığı gösteren tarım alanlarının total Zn yönünden oldukça zengin olduğunu Mat toprakta bulunan total Zn'nun çok az bir kısmının bitkiler tarafından alınabilecek formda olduğunu göstermiştir. Çinko eksikliği bitkisel verimi sınırlandırması yanında Zn'ca fakir toprakta yetiştirilen tahıl ve baklagil tohumundaki Zn'nun konsantrasyonunun düşük olmasına da yol açmaktadır. Bu durum beslenmesi tahıl ve baklagil kökenli olan insanlarda Zn eksikliğine neden olmaktadır. Tahıl ve baklagil kökenli gıdalar yalnızca Zn'ca fakir değildir; aynı zamanda fitin asidi ve selüloz gibi bileşiklerce zengin olup bu bileşikler, Znyu kompleksleyerek vücutta kullanımını (biyolojik yarayışlılığını) engellemektedir. Bu tez çalışmasında, 25 fasulye genotipi kullanılarak bu genotiplerin Zn eksikliğine duyarlılıkları, çinko uygulamasıyla ortaya çıkan verim artışları ve tohumlarındaki Zn'nun biyolojik yarayışlılığı araştırılmıştır. Çinko noksanlığındaki simptomların şiddetine ve kuru madde verimlerindeki azalmalara göre Karacaşehir-90 en duyarlı genotip olurken, 4F-2714, Şehirali-90 ve Şeker genotipleri ise en dayanıldı genotipler olarak bulunmuştur. Fasulye geno tiplerinin Zn noksanlığına karşı farklı dayanıklılığı yeşil aksamın Zn konsantrasyonuyla değil de daha çok bitkinin yeşil aksam başına düşen toplam Zn miktarıyla (Zn içeriğiyle) ilişkili olduğu belirlenmiştir. Fasulye genotiplerinin tohumlarındaki fitin asidi/Zn molar oram kritik değer olarak önerilen 20'nin üzerinde bulunmuştur. Fitin asidi/Zn molar oranlan Zn eksikliği altında 26 ile 62 arasında bir değişim göstermiştir. Bu sonuç, mevcut fasulye genotiplerinde Zn'nun biyolojik yarayışlılığının çok düşük olduğunu göstermektedir. Anahtar Kelimeler : fasulye, çinko eksikliği, çinko etkinliği, fitin asidi, biyolojik yarayışlılık
Özet (Çeviri)
ABSTRACT MSc THESIS SUSCEPTIBILITY OF DIFFERENT BEAN GENOTYPES TO ZINC DEFICIENCY AND THEIR ZINC ACCUMULATION CAPACITY FİGEN İŞLER DEPARTMENT OF TOPRAK INSTITUTE OF NATURAL AND APPLIED SCIENCES UNIVERSITY OF ÇUKUROVA Supervisor : Prof. Dr. Hüseyin ÖZBEK Year : 1997, Pages: 69 Jury : Prof. Dr. Hüseyin ÖZBEK Prof. Dr. Ismail ÇAKMAK Prof. Dr. Zülküf KAYA Zinc (Zn) deficiency is a worlwide nutritional problem occuring in many countries including Turkey. Several studies have shown that Zn deficient soils are rich in total Zn, but a very small amount of this Zn is found to be available for plants. Existence of zinc deficiency leads to severe reductions in crop production also low levels of Zn in grain. Therefore, cereal and legume-based foods made from such Zn-deficient cereals and legumes are very poor in Zn concentration. High consumption of such foods with low Zn concentration results in occurrence of Zn deficiency in humans, especially in children. Cereal and legume based foods are low in Zn and are rich in compounds limiting bioavailability of Zn in human cells, such as phytic acid. In this master thesis, 25 bean genotypes were used to study their susceptibility to Zn deficiency and the effect of Zn fertilization on plant growth and bioavailability of Zn in seeds. Among the bean genotypes studied, 4F-2714, Şehirali-90 and Şeker possessed the highest resistance to Zn deficiency regarding to appearance of Zn deficiency symptoms and decreases in plant growth under Zn deficiency. Karacaşehir-90 was very sensitive to Zn deficiency and showed highest decrease in growth under Zn deficiency. Differential Zn efficiency among genotypes of bean was well related with the total amounts of Zn per plant, but not with Zn concentration per unit dry weight of plants, indicating importance of efficient utilization of Zn in resistant genotypes. The molar ratio of phytic acid to Zn in seeds is an indicator for Zn bioavailability and in the case of the ratios more than 20 Zn is not or poorly bioavailable in seeds. In this study, molar ratio of phytic acid to Zn in seeds under Zn deficiency was too high and ranged between 26 to 62. This result indicates very poor bioavailability of Zn in seeds of bean genotypes. Key Words : bean (Phaseolus vulgaris), zinc deficiency, zinc efficiency, phytic acid, bioavailability II
Benzer Tezler
- Sıvı hayvan gübresi ile zenginleştirilmiş biyoçarların ekmeklik buğdayın gelişimi, besin elementi alımı ve toprak kalitesine etkileri
Effects of liquid manure enriched biochars on growth of bread wheat, nutrient uptake and soil quality
ELİF GÜNAL
Doktora
Türkçe
2018
ZiraatTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiToprak Bilimi ve Bitki Besleme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HALİL ERDEM
- Piroliz sıcaklığının biyoçarların bazı fiziksel ve kimyasal özellikleri üzerine etkileri
Effects of pyrolyses temperature on some of physical and chemical characteristics of biochars
BURHAN AKKURT
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ZiraatTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiToprak Bilimi ve Bitki Besleme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HALİL ERDEM
- Fasulye (Phaseolus sp.) öz koleksiyonunun fenolojik, morfolojik ve agronomik özelliklerinin belirlenmesi
Determination of phenological, morphological and agronomic characters of beans (Phaseolus sp.) core collection
ZEYNEP ŞEVVAL NARCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
ZiraatAkdeniz ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HÜSEYİN ÇANCI
- Değişik fasulye çeşitlerinde fasulye tohum böceği Acanthoscelides obtectus (Say)'nin gelişmesi ve çoğalması
Increase and development of the bean weevil Acanthoscelides obtectus (Say) in different bean seeds
ABDULLAH YILMAZ
- Çarşamba ovasında yetiştirilen fasulye çeşitlerinin fenolojik ve morfolojik karakterlerinin tespiti üzerine bir araştırma
A research on the determination of the phenological and morfological characters of bean varieties grown in Çarşamba plain
AHMET ZEYTUN
Yüksek Lisans
Türkçe
1988
ZiraatOndokuz Mayıs ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ GÜLÜMSER