İş güvencesizliği, duygusal tükenmişlik ve işe gömülmüşlük ilişkisi: Algılanan örgütsel desteğin düzenleyici rolü
Relationships among job insecurity, emotional exhaustion and job embeddedness: The moderating role of perceived organizational support
- Tez No: 655213
- Danışmanlar: PROF. DR. CİHAN SEÇİLMİŞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Turizm, İşletme, Tourism, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: İş Güvencesizliği, Duygusal Tükenmişlik, Algılanan Örgütsel Destek, İşe Gömülmüşlük, Job Insecurity, Emotional Exhaustion, Perceived Organizational Support, Job Embeddedness
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Turizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Turizm İşletmeciliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 119
Özet
Gün geçtikçe büyüyen turizm sektörü, emek-yoğun özelliği nedeniyle istihdam dostu bir sektördür. Bu nedenle ülke istihdamı içerisinde önemli bir yere sahiptir. Ancak otel çalışanları; ulusal işsizlik oranları, ekonomik dalgalanmalar, örgütsel nedenler ve sektörün kendine has özellikleri sonucunda iş güvencesizliği yaşamaktadırlar. Otel çalışanlarının deneyimledikleri bu iş güvencesizliği hem çalışanlar hem de işletmeler üzerinde olumsuz etkilere neden olmaktadır. Söz konusu olumsuzlukların belirlenmesi ve çözümüne katkı sağlamak için bu araştırmada nitel iş güvencesizliği, çalışanın işe gömülmüşlüğünü nasıl etkiler? sorusuna cevap aranmaktadır. Bu araştırma sorusu kapsamında beş temel amaç belirlenmiştir. Bu amaçlar; (1) nitel iş güvencesizliği, duygusal tükenmişlik, işe gömülmüşlük ve algılanan örgütsel destek değişkenleri arasındaki ilişkileri incelemek, (2) duygusal tükenmişliğin, nitel iş güvencesizliğinin işe gömülmüşlüğe etkisinde aracılık rolünün olup olmadığını ortaya koymak, (3) nitel iş güvencesizliğinin, duygusal tükenmişliğe etkisinde algılanan örgütsel desteğin düzenleyici rolünü tespit etmek, (4) nitel iş güvencesizliğinin, işe gömülmüşlüğe etkisinde algılanan örgütsel desteğin düzenleyici rolünü belirlemek, (5) duygusal tükenmişliğin, işe gömülmüşlüğe etkisinde algılanan örgütsel desteğin düzenleyici rolünü incelemektir. Araştırma amaçları doğrultusunda kuramsal model geliştirilmiş ve yapısal eşitlik modellemesi (YEM) ile test edilmiştir. Araştırma amacına uygun veriler sunacak olması ve önemli turizm destinasyonları içerisinde yer alması gerekçesiyle İstanbul uygulama alanı olarak seçilmiştir. Uygulama aşamasında dört ve beş yıldızlı otel çalışanlarından toplam 492 anket elde edilmiştir. Analiz bulguları; nitel iş güvencesizliğinin, duygusal tükenmişliği olumlu fakat işe gömülmüşlüğü olumsuz yönde etkilediğini göstermektedir. Diğer taraftan duygusal tükenmişlik, işe gömülmüşlüğü olumsuz yönde etkilemektedir. Bunlara ek olarak duygusal tükenmişlik, nitel iş güvencesizliğinin, işe gömülmüşlüğe etkisinde kısmi aracılık rolü üstlenmektedir. Son olarak algılanan örgütsel destek, nitel iş güvencesizliği ile duygusal tükenmişlik ilişkisinde düzenleyici rol üstlenmekteyken nitel iş güvencesizliği ile işe gömülmüşlük ve duygusal tükenmişlik ile işe gömülmüşlük ilişkilerinde anlamlı bir moderatör etkisine sahip değildir. Sonuç olarak bu araştırma, iş güvencesizliği literatürünü genişletmekte, uygulayıcılara ve yapılacak araştırmalara kayda değer birtakım öneriler sunmaktadır.
Özet (Çeviri)
The growing tourism sector is an employment-friendly sector due to its labourintensive characteristics. Therefore, it has an important place in the counties' employment. However, hotel employees are experiencing job insecurity as a result of national unemployment rates, economic fluctuations, organizational reasons and the specific characteristics of the sector. This job insecurity experienced by hotel employees has negative effects on both employees and businesses where they are employed. In order to contribute to the determination and resolution of this negativity, the answer to the research question“how does qualitative job insecurity affect the employee's job embeddedness?”is sought in this study. Within the scope of this research question, five main objectives have been identified. These objectives are; (1) to examine the relationship among the variables such as qualitative job insecurity, emotional exhaustion, perceived job embeddedness and perceived organisational support (2) to reveal if emotional exhaustion has a mediating role in the effect of qualitative job insecurity on job embeddedness, (3) to find out the moderating role of perceived organisational support in the effect of qualitative job insecurity on the emotional exhaustion, (4) to find out the moderating role of perceived organisational support in the effect of qualitative job insecurity on job embeddedness, (5) to examine the moderating role of perceived organisational support in the effect of emotional exhaustion on job embeddedness. In line with the research purposes, the theoretical model was developed and tested with Structural Equality Modelling (SEM). Istanbul was selected as a field of the study because it would present the data suitable for the research purposes and it is one of the important tourism destinations. During the application phase, a total of 492 surveys were collected from the employees of four and five-star hotels. The findings of the analysis revealed that qualitative job insecurity positively affects emotional exhaustion but negatively affects job embeddedness. Emotional exhaustion, on the other hand, negatively affects job embeddedness. Besides, emotional exhaustion plays a partial mediating role in the effect of qualitative job insecurity on job embeddedness. Finally, perceived organizational support plays a moderating role in the relationship of qualitative job insecurity-emotional exhaustion but does not have a significant moderating effect in the relationship of qualitative job insecurity-embeddedness and emotional exhaustion-job embeddedness. As a result, this research has contributed to expanding the relevant literature on job insecurity and provides several noteworthy recommendations to future practitioners and research to be conducted.
Benzer Tezler
- İş-aile çatışması ve tükenmişlik arasındaki ilişki: Bankacılık sektöründe bir araştırma
Relationships between work-family conflict and burnout: A research in banking industry
HATİCE ÇOBAN
- In dialogue with mental health and psychosocial support (MHPSS) workers in northwest Syria: Navigating challenges, opportunities and resources in complex humanitarian settings
Kuzeybatı Suriye'deki ruh sağlığı ve psikososyal destek (MHPSS) çalışanlarıyla diyalog: Karmaşık insani ortamlarda zorlukların, fırsatların ve kaynakların yönetimi
FATEMA ABDULHAMEED HUSAİN ALMEAMARİ
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Halk SağlığıKoç ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ZEYNEP CEREN ACARTÜRK
DR. GÜLŞAH KURT
- İş güvencesizliğinin duygusal tükenme üzerindeki etkisinde yabancılaşmanın düzenleyici ve aracı rolleri: Araştırma görevlileri örneği
The moderator and mediator roles of alienation in the effect of job insecurity on emotional exhaustion: The sample of research officers
EMİNE ATALAY
Doktora
Türkçe
2021
İşletmeİstanbul Üniversitesiİnsan Kaynakları Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALTAN DOĞAN
- COVİD-19 pandemi döneminin sağlık çalışanları üzerinde oluşturduğu psikososyal risk etmenleri
Psychosocial risk factors caused by the COVİD-19 pandemic on healthcare workers
KUBİLAY DEVECİOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Mühendislik Bilimleriİstanbul Rumeli Üniversitesiİş Sağlığı ve Güvenliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ RIZA GÜNER
- Tükenmişliğe etki eden faktörler ve tükenmişliğin yaratıcılık üzerine etkisi: Televizyon programları yapımcılığı sektörüne yönelik bir araştırma
The factors affecting burnout and effects of burnout on creativity: A study for Turkish television program production industry
SENEM NART