İran'ın dış politikasında Şii mezhep faktörünün etkisi ve kullanımı: Jeopolitik bir değerlendirme
The effect and use of Shia sect factor in Iran's foreign policy: A geopolitical evaluation
- Tez No: 655228
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET ŞAHİN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Uluslararası İlişkiler, International Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 271
Özet
Eğer Jeopolitiğe coğrafya, politika ve güç birleşimi olarak bakarsak, Şiî jeopolitiği, en önemli jeopolitik konulardan biridir. Şiî jeopolitiği, özellikle Şiî devrimi olarak adlandırılan İslam Devrimi'nden sonra Şiîlerin küresel gelişmelerdeki rolü nedeniyle jeopolitik bir faktör haline gelmiş oldu. Ayrıca dünyadaki Şiî siyasallaşmasının jeopolitik bir yapı haline gelmesi kesinleşti. Büyük bir Şiî çoğunluk ülkesinde dini âlimler tarafından yönetilen bir Şiî hükümetinin kurulması daha önce hiç yaşanmadığından, Şiî coğrafyasındaki bu değişimle Şiîlik, İran'da siyasi güç kazandı. İslam Devrimi'nden sonra, Devrim'in ihracı ve İslam Devrimi'nin Şiî toplulukları üzerindeki etkisi farklı bir hal aldı. Şiîlerin, büyük ölçüde dışlanmış ve marjinalleştirilen birçok ülkedeki siyasal iktidardan uzak tutulmalarına rağmen, İran İslam Devrimi'nin gölgesinde, çeşitli ülkelerdeki Şiîler siyasi ve sosyal izolasyondan çıkarak kimliklerini güçlendirme ve yenileme yolunu izlediler. İran İslam Devrimi, Şiî mezhebin ilkelerine ve ideallerine ve Şiî nüfusunun çoğunluğuna sahip bir topluma dayandığından, diğer ülkelerdeki Şiîler, özellikle komşu ülkelerde yaşayan Şiîler, hedef ve özlemlerinden etkilendi. Bu etki ilk önce mezhebi öz-farkındalıktan ve sonra hakları kullanma ve gücü paylaşma arzusundan kaynaklandı. Farklı ülkelerdeki Şiî toplulukları İran İslam Devrimine inanarak, politik olarak güç kazanmak için adımlar attılar ve siyasi partiler kurarak örgütlendiler. Bugün İran'ın ulusal çıkarları, Şiî jeopolitiği ile bağlantılı olduğundan, dünyadaki Şiîler arasındaki jeopolitik etkisini sürdürmek istiyor. Özellikle 2003 yılında Saddam'ın çöküşünden ve küresel ve bölgesel gelişmelerden sonra bu koşullar İran için hazırlandı. Şiî haritasına bakıldığında, dünyanın Şiî toplumunun merkezinde İran olduğu görülmektedir. Irak, Bahreyn ve Azerbaycan'da Şiî nüfusunun çoğunlukta olması ve Pakistan, Afganistan, Lübnan'da etkili azınlıklar ve Yemen, Tacikistan, Afrika ülkeleri ve Balkanlar gibi bazı ülkelerde Şiîlerin varlığı, İran için bir siyasi aracı haline getirilmesine imkân vererek İran'ın jeopolitik nüfuzunun genişlenmesini sağlamıştır.
Özet (Çeviri)
If we look at geopolitics as a combination of geography, politics and power, Shia geopolitics is one of the most important geopolitical subject matters. Shia geopolitics became a geopolitical factor in the global trends after the Islamic Revolution, which is called Shia Revolution. In addition, it became clear that Shiite politicization in the world has become a geopolitical structure. The creation of a Shia government ruled by religious scholars in a large Shia majority country has never happened before. With this change in Shiite geography, Shiism gained political power in Iran. After the Islamic Revolution, the export of the Revolution and the influence of the Islamic Revolution on the Shia communities became different. In the shadow of the Iranian Islamic Revolution, Shia in various countries have emerged from political and social isolation and pursued a way of strengthening and renewing their identities, despite the taking political power from Shia in excluded and largely marginalized countries. Since the Islamic Revolution in Iran was based on the principles and ideals of the Shiite sect and a society with the majority of the Shia population, the Shia in other countries were influenced by their goals and aspirations. This effect was primarily caused by sectarian self-awareness and then by the desire to exercise rights and share power. Shia communities in different countries believed in the Islamic Revolution of Iran and took steps to grow politically and to establish political parties and organizations in order to gain power. Today, Iran's national interests are linked to Shia geopolitics. Iran wants to maintain and increase its geopolitical influence among Shiites in the world, specially, after the collapse of Saddam in 2003 as well as global and regional changes. The Shia's map reveals that Iran is at the center of the world's Shia societies. The majority of the Shia population is in Iraq, Bahrain and Azerbaijan, and the influential minorities in Pakistan, Afghanistan, Lebanon, and the presence of Shia in some countries, such as Yemen, Tajikistan, African countries and the Balkans; and allowed Iran to use these Shia communities as a political instrument for Iran's geopolitical influence.
Benzer Tezler
- The role of religion in Iranian foreign policy as a soft power in the Middle East
İran'ın dış politikasinda mezhebin rolü ve Orta Doğu'da yumuşak güç olarak kullanması
SADRUDDIN EBRAHIMI
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
Uluslararası İlişkilerİstanbul Aydın ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DR. FİLİZ KATMAN
- Sectarianism in Iran foreign policy
İran dış politikasında mezhepçilik
NAZLI GÜL DENİZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2020
Uluslararası İlişkilerOrta Doğu Teknik ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ DERYA GÖÇER AKDER
- İran dış politikasında 'Takiye' : PKK örneği
Taqiyya in the foreign policy of İran: PKK case
İLYAS KOÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Uluslararası İlişkilerTurgut Özal ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ERKAN ERTOSUN
- 1979 İran Devrimi sonrası Şiiliğin Ortadoğu politikasındaki rolü ve etkileri
The role and impacts of Shiisim in the Middle East politics after the Iranian Revolution in 1979
CİHAN TAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Siyasal BilimlerÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiBölgesel Araştırmalar Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CUMHUR ASLAN
- 11 Eylül sonrası Türkiye-Irak ilişkilerini etkileyen paradigmalar
The paradigms that affect on Turkey-Iraq relations after 11 September
AYAD NAJAT ARAB ARAB
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Uluslararası İlişkilerAkdeniz ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. DURMUŞ ALİ KOLTUK