Salda gölü (Burdur) çevresindeki liken çeşitliliğinin belirlenmesi ve biyoindikatör türlerle hava kalitesinin izlenmesi
Determination of lichen diversity around lake Salda (Burdur) and observation of air quality bioindicator species
- Tez No: 655973
- Danışmanlar: PROF. DR. GÜLŞAH ÖZYİĞİTOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Biyoloji, Biology
- Anahtar Kelimeler: Liken, Salda Gölü, Burdur, hava kirliliği, biyoizleme, biyoindikatör, Lichen, Salda Lake, Burdur, air pollution, bioindicator, biomonitoring
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Biyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Biyoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 80
Özet
Çağımızın en büyük problemlerinden biri olan hava kirliliği günümüzde büyük şehirlerde olduğu kadar orta ve küçük ölçekli şehirlerimizde de gözlenmektedir. Hava kirleticilerine, partikül maddelere uzun süre ve yüksek düzeylerde maruz kalmak tüm ekosistem için olumsuz sonuçlara neden olmaktadır. Bu tez çalışması Türkiye'de 1. Derece Doğal Sit Alanı olarak ilan edilen Salda gölü (Burdur İli Raporu 1996) ve çevresindeki liken çeşitliliğini belirlemeyi ve aynı zamanda göl çevresindeki hava kalitesinin biyomonitör likenlerle izlenmesini (biyoizleme) amaçlamaktadır. Salda Gölü; Türkiye'nin en derin, dünyanın ise üçüncü en derin gölü olmasıyla bilinir. Çalışmamızda hava kirliliği seviyesinin tahmini konusunda biyolojik araçlar olarak bilinen likenlerden faydalanılacaktır. Likenler çeşitli kaynaklardan havaya yayılan kirleticileri; ağır metalleri, SO2, NO2, F, vb. kirletici maddeleri bünyelerinde biriktirerek farklı reaksiyonlar gösterirler. Tez çalışması kapsamında; Salda gölü ve çevresinden ağaç, toprak ve kaya gibi çeşitli substratlar üzerinden likenler toplanmıştır. Liken örnekleri morfolojik ve anatomik olarak incelenerek türleri belirlenmiştir. Bu türler arasından biyoindikatör ve biyomonitör olarak kullanılacak liken türleri seçilmiştir. Toplanan likenlerde kirlilik göstergesi olarak 11 element (Al, As, Cd, Cr, Cu, Fe, Mn, Ni, Pb, V, Zn) için çoklu-element analizi uygulanmıştır. Elde edilen analiz sonuçları referans değeri ile kıyaslanarak değerlendirilip elementlerin bölgedeki dağılımlarını belirlemek adında SURFER 17.1 programı ile kirlilik haritaları oluşturulmuştur. Salda gölü ve çevresi için yapılan analizler sonucunda tüm istasyonlardan alınan örneklerin kirliliği göz ardı edilemeyecek kadar büyük olduğu kanısına varılmıştır. Bölgedeki hava kirliliği kaygılandırıcıdır. Sonuç olarak, bu proje Türkiye hava kalitesinin; temiz sayılan bölgelerdeki kirliliği gözler önüne sunması açısından önemli bir değere sahiptir. Proje bu özgün değeriyle birlikte Salda gölü ve çevresi için de bir ilk biyoizleme çalışması olma özelliğine sahiptir.
Özet (Çeviri)
Air pollution, which is one of the biggest problems of our age, is observed in our medium and small-scale cities as well as in large cities. Exposure to air pollutants and particulate matter for a long time and at high levels causes negative consequences for the entire ecosystem. This thesis was done in Turkey 1st Degree Natural Protected Areas as declared in lake Salda (Burdur Province Report 1996) and the surrounding area to determine the lichen diversity and at the same time around the lake monitoring air quality with biomonitors lichen (biomonitoring) aims. Salda Lake; Turkey's deepest lake, is also known for being the third deepest lake in the world. In our study, lichens, known as biological tools, will be used to estimate the level of air pollution. Lichens are pollutants emitted into the air from various sources; heavy metals, SO2, NO2, F, etc. They show different reactions by accumulating pollutants in their bodies. Within the scope of thesis work; Lichens were collected from various substrates such as trees, soil and rocks from Salda Lake and its surroundings. Lichen samples were examined morphologically and anatomically and their types were determined. Among these species, lichen species to be used as bioindicators and biomonitors were selected. Multi-element analysis was applied for 11 elements (Al, As, Cd, Cr, Cu, Fe, Mn, Ni, Pb, V, Zn) as pollution indicator in the collected lichens. The obtained analysis results were compared with the reference value and pollution maps were created with the SURFER 17.1 program to determine the distribution of the elements in the region. As a result of the analysis made for Salda Lake and its surroundings, it is concluded that the pollution of the samples taken from all stations is too large to ignore. Air pollution in the region is a concern. As a result of this project, Turkey air quality; It has an important value in terms of revealing the pollution in clean areas. Along with this unique value, the project has the feature of being the first biomonitoring study for Salda lake and its surroundings.
Benzer Tezler
- Salda Gölü ve çevresinin turizm çekicilikleri
Tourism attractivenesses of and around Lake Salda
TOLGA ERYILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
CoğrafyaBurdur Mehmet Akif Ersoy ÜniversitesiCoğrafya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN YILMAZ
- Salda gölü havzasının fiziki coğrafyası
The Physical geography of the basin of the lake Salda
BAYRAM ÇETİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
CoğrafyaAtatürk ÜniversitesiOrtaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. MUSTAFA GİRGİN
- Burdur-Salda Gölü güncel magnezyumlu çökellerin oluşumu
The Formation mechanism and genesis of actual magnesium carbonate precipitations
MELEK DEMİRAL
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
Jeoloji Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiJeoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FİKRET SUNER
- Salda Gölü (Burdur) çevresinin geofit bitkileri
Geophite plants of Salda Lake (Burdur) surrounding
ŞULE ÜNAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Ormancılık ve Orman MühendisliğiIsparta Uygulamalı Bilimler ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN FAKİR
- Salda Gölü (Burdur) havzası ekolojik risk değerlendirmesi üzerine bir çalışma
A study on the ecological risk assessment of Salda Lake (Burdur) basin
ANIL EVCİ
Doktora
Türkçe
2021
Peyzaj MimarlığıSüleyman Demirel ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CANDAN KUŞ ŞAHİN