Geri Dön

Eğitimde kalite yönetimi: Kırgızistan yüksek öğretim kurumlarının örneği

Менеджмент качества образования: на примере высших учебных заведений кыргызской республики

PDF İndir

  1. Tez No: 657679
  2. Yazar: ANARA MOMUNALİYEVA
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ANARKÜL URDALETOVA
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Eğitim ve Öğretim, İşletme, Education and Training, Business Administration
  6. Anahtar Kelimeler: Kalite yönetimi, eğitimde kalite yönetimi, Kırgızistan üniversiteleri, Kırgızistan'daki eğitim sektörü
  7. Yıl: 2020
  8. Dil: Kırgızca
  9. Üniversite: Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 224

Özet

Günümüzde eğitim önemli göstergelerden biri olarak, dünyadaki toplumun gelişiminde öncelik taşıyan doğrultu olduğu düşünülmektedir (Meyer, 1977). Toplumun doğru gelişmesi ve insan potansiyelinin gelişimi için fırsatlar yaratmada, eğitim sistemi yüksek kalitede olması gerekmektedir. Küresel ekonomide eğitimin gelişmesine ve eğitimde yeni teknolojilere olan ilginin artması nedeniyle, ekonominin etkinliği kaliteli eğitim ve bilimin gelişmesine daha fazla bağımlı hale gelmiştir. Öncelik olarak maddi değerler değil, insan potansiyeli ve eğitimin gelişmesine daha çok önem verilmektedir (Петров, Аристова, 2010:45-51). Eğitim, kalite, kalite yönetimi ve eğitim kalitesi yönetimi gibi anahtar kelimeleri kullanan bir masa başı çalışmanın yanı sıra bu alandaki bilimsel çalışmaların analizi, kalite yönetimi konusunun araştırmacılar ve yöneticiler için önemli bir ilgi olduğunu ortaya koydu ve bu alanda bir çok çalışmaların yapıldığına sebep olmuştur. Son zamanlarda, eğitim alanında, yetkinlik temelli bir yaklaşım popülerlik kazanmaktadır; bu, öğrencinin ve mezunun yalnızca bilgi ve verilere sahip olma becerisini değil, aynı zamanda bu verileri bilgiye dönüştürme ve kendi alanında uzman olmaları ve işverenler tarfından talep edilmesi için kullanma yeteneklerini de ifade. Eğitim alanında yeni paradigmaların ortaya çıktığını not etmek de önemlidir: uzmanlar yaşam boyu öğrenme (life-long learning), yeni iletişim becerilerinin kullanımı ve potansiyellerini geliştirme ilkelerine geçiyorlar (Пономарев vb., 2016: 2-3). Aynı zamanda, uzmanlar ve eksperleri, yüksek kaliteli ve güçlü akademik personel eksikliği ve az gelişmiş altyapı eksikliği ile karakterize edilen yüksek öğrenim kalitesindeki yaygın bozulma konusu endişelendirmektedir etmektedir (Cardoso vb., 2016; De Wit, 2017). Eksperlere göre, yukarıdaki faktörler ülkenin kalkınmasına katkıda bulunamayan mezunların bolluğuna yol açabilir. Ayrıca, ilgilenen toplum tarafından bu soruna duyulan ilgi, yüksek öğretim kurumlarının sayısındaki artıştan kaynaklanmaktadır (Abdus Samad, Thiyagarajan, 2015: 2). Kuznetsova'nın çalışmasında (Кузнецова, 2009:8-9) kalite, bir insanın ve toplumun yaşam tarzını ve sosyo-ekonomik temelleri belirleyen ana kategorilere dahil edilir,“kalite yönetimi, kurumun kalite seviyesini artırmaya yönelik politikaları, sistemleri ve süreçlerinden başka bir şey değildir”(Csizmadia, 2006:24).“Uzun süre kalitenin somut olmadığı düşünüldü, ancak günümüzde kalitenin”ölçülebildiği“, ”kalitenin“izlenmesi ve kalitenin yönetilebileceği”kanıtlandı (Massy, 1997:4), bu nedenle eğitimin kalitesini değerlendirmede benzer ilkeler de uygulanabilir. Dünyada yükseköğretim kalite yönetimi konusunun popülerliğine rağmen, bu tez araştırması sırasında bu konunun Kırgız Cumhuriyeti'nde pratik olarak hiç çalışılmadığını ortaya koydu. Kaynaklarda, eğitim alanı, Kırgız Cumhuriyeti'nde 2012-2020 Eğitiminin Gelişim Stratejisi'nde, Kırgız Cumhuriyeti'nde eğitim alanında reformları teşvik etme ve izleme" Avrupa Birliği hibe projesinin analitik incelemeleri ve raporlarında (2016), Kırgız Cumhuriyeti Ulusal Stratejik Araştırmaları Enstitüsü'nün raporlarında (2013), Kırgız Cumhuriyeti Ulusal İstatistik Komitesi'nin raporlarında (2014) ve Dünya Bankası'nın desteğiyle (2014) yürütülen araitırma raporlarında ele alınmıştır. Yukarıda bahsedilen kaynaklarda, okul öncesi eğitimle başlayıp yüksek öğrenimle sona eren genel eğitim sistemi bir bütün olarak tanımlanır. Bir masa çalışması Kırgız Cumhuriyeti'nin yüksek eğitim kurumlarında kalite yönetimi alanında bilimsel bir çalışmaların olmadığını göstermiştir. Kırgız Cumhuriyeti için uygun bir modeli belirlemek ve oluşturmak için aşağıdaki modeller analiz edildi: genel kalite yönetimi modeli (Total Quality Management Model), Avrupa Kalite Yönetimi Vakfı (EFQM Excellence Model), Eğitimin bütünsel gelişim modeli (Holistic educational development model), üç boyutlu kalite modeli (Three quality dimensions model) ve bir eğitim kurumunda kalite sistemi modeli (Csizmadia, 2006:61-80). Ayrıca, eğitim kalitesi yönetimine matematiksel yaklaşımlar da ele alındı (Граничина, 2006:2-5); bunun içinde eğitim süreci yönetiminin matematiksel modeli, regresyon analizi, derecelendirmelerin hesaplanmasında normatif bir sınıflandırma modeli, referans modeli, nesne sıralama modeli ve bulanık küme teorisi de yer aldı (Хаптахаева vb., 2004:1-5) Kırgız Cumhuriyeti'nde yükseköğretim kalitesinin analizi tez çalışması sırasında ülkedeki en prestijli ve en büyük altı üniversitesinde elde edilen verilere dayanarak yapıldı. Yöntem, nitel ve nicel araştırma yöntemleri kullanılarak yapılan analizleri içermektedir. Sonuç ve öneriler veri analizine dayanarak yapılmıştır. Tez yazımı sırasında ikincil bilgi kaynakları analiz edildi ve hipotezler oluşturuldu, değerlendirme kriterleri ve çalışmanın kapsamı belirlendi ve üniversitelerde eğitimin kalitesini değerlendirmek için uygun bir model geliştirilerek inşa edildi. Ayrıca analize dayalı sonuçlar çıkarıldı ve öneriler geliştirildi. Gelecekte, eğitim kalitesinin algılanması bir kişinin psikolojisi ve bilişsel işlevleriyle yakından ilişkili olduğu için, artan popüler bulanık kümeler teorisi (Fuzzy sets) ve bulanık kümeler lojiği (Fuzzy logic) (Yager, Zadeh, 2012) kullanılarak toplanan verilerin analiz edilmesi planlanmaktadır.

Özet (Çeviri)

На сегодняшний день образование, являясь одним из важных показателей развития, во всем мире считается приоритетным направлением в развитии общества (Meyer, 1977). Для правильного развития общества, а также создания возможностей для развития человеческого потенциала, система образования должна предоставлять образовательные услуги высокого качества. Как известно, исследователи в области экономики считают, что эффективность экономики стала в большей степени зависеть от получения качественного образования и развития науки. На приоритетное место выходят не материальные ценности, а человеческий потенциал и развитие науки (Петров, Аристова, 2010:45-51). Кабинетное исследование с использованием таких ключевых слов как образование, качество, управление качеством и управление качеством образования, а также анализ научных трудов в этой области выявили, что тема управления качеством вызывает немалый интерес со стороны исследователей и менеджеров, что, в свою очередь, является причиной увеличения многочисленных исследований в этой области. В последнее время в области образовании приобретает популярность компетентностный подход, что подразумевает способность студента и выпускника не просто владеть информацией и данными, а возможность переводить эти данные в знания и использовать в работе для того чтобы быть специалистами в своей сфере и быть востребованными со стороны работодателей. Также важно отметить, что в сфере образования зарождаются новые парадигмы: специалисты переходят на принципы обучения в течение всей жизни (life-long learning), использования новых коммуникативных навыков и наращивания своего потенциала (Пономарев жб., 2016:2-3). В то же время специалистов и экспертов волнует повсеместное ухудшение качества высшего образования характеризуемого отсутствием качественного и сильного академического состава и слаборазвитой инфраструктурой в системе образования (Cardoso и др., 2016; De Wit, 2017). Вышеперечисленные факторы, по мнению экспертов, в свою очередь могут привести к обилию выпускников которые не смогут внести свою лепту в развитие страны. Также со стороны заинтересованной общественности интерес к данной проблеме подогревается увеличением количества высших учебных заведений (Abdus Samad, Thiyagarajan, 2015:2). В работе Кузнецовой (2009:8-9) качество входит в основные категории определящие образ жизни человека и общества и социально-экономические основы, тогда как“управление качеством есть ничто иное как проводимая организацией политика, системы и процессы с целью повышения уровня качества в организации”(Csizmadia, 2006:24).“В течение долгого времени качество считалось нематериальным, но в наше время доказано что качество можно ”измерять, проводить мониторинг качества и управлять качеством“ (Massy, 1997:4), поэтому схожие принципы также применимы в оценке качества образования. Не смотря на популярность темы управления качеством высшего образования во всем мире, в ходе исследования выяснилось, что данная тема практически не исследована в Кыргызской Республике. В доступных источниках сфера образования рассматривается в Стратегии развития образования в Кыргызской Республике на 2012-2020 годы, в аналитических обзорах и отчётах грантового проекта Европейского Союза ”Стимулирование и мониторинг реформ в сфере образования в КР" (2016), в отчётах Национального института стратетических исследований КР (2013), в отчётах Национального статистического комитета КР (2014) и в отчётах исследований проведенных за счет поддержки Всемирного банка (2014). В вышеперечисленных источниках описывается система образования в целом, начиная с дошколного образования и заканчивая высшим образованием. Кабинетное исследование показало что отсутствуют научные исследования в области управления качеством в ВУЗах КР. Для определения и построения подходящей Кыргызской Республике модели в этой диссертации были проанализированы следующие модели: модель всеобщего управления качеством (TQM), модель Европейского фонда по менеджменту качества (EFQM Excellence Model), модель целостного развития образования (Holistic educational development model), модель трехизмеримого качества (Three quality dimensions model), а также модель качественной системы в учебном заведении (Csizmadia, 2006:61-80). Более того, были рассмотрены математические подходы в управлении качеством образования (Граничина, 2006:2-5), которые включили в себя математическую модель управления образовательным процессом, построение регрессии, нормативно-классификационную модель расчета рейтингов, эталонную модель, модель ранжирования объектов и теорию нечетких множеств (Хаптахаева жб., 2004:1-5). Анализ качества высшего образования в Кыргызской Республике был проведен на основе данных полученных в ходе исследования в шести наиболее престижных и крупных университетах республики. Методология включила анализ с использованием качественных и количественных методов исследования. Выводы и рекоммендации были сделаны на основе проведенного анализа данных. В ходе написания диссертации были проанализированы вторичные источники информации и построены гипотезы, определены критерии оценки и масштаб исследования, разработана и построена подходящая модель оценки качества образования в ВУЗах. Также на основе анализа были сделаны выводы и разработаны рекоммендации. В дальнейшем, в виду того что восприятие качества образования тесно связано с психологией и когнитивными функциями человека, планируется провести анализ собранных данных с использованием приобретающей все большую популярность теории нечетких множеств (Fuzzy sets) и нечеткой логики (Fuzzy logic) (Yager, Zadeh, 2012) . Ключевые слова: Управление качеством, управление качеством образования, университеты Кыргызской Республики, сектор образования в Кыргызской Республике.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    121911

    İlköğretim okulu yöneticilerinin okullarda toplam kalite yönetimi uygulamalarına ilişkin görüşleri

    The Opinions of the elementary school principlas about implementations of total quality management at schools

    CEMAL ZENGİN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2002

    Eğitim ve ÖğretimAbant İzzet Baysal Üniversitesi

    Eğitim Yönetimi ve Denetimi Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. SADEGÜL AKBABA ALTUN

  2. Tez No

    220452

    Eğitimde kalite ve iletişim olgusu

    Quality in education and communication value

    DUYGU GÜÇLÜ ÖĞÜT

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2008

    Eğitim ve ÖğretimYeditepe Üniversitesi

    Eğitim Yönetimi ve Denetimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HÜLYA BAYKAL

  3. Tez No

    161476

    Eğitimde toplam kalite yönetimi ve kalite çemberleri uygulaması

    Total quality management in education and quality circles applications

    MESUT TOSUN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2005

    İşletmeUludağ Üniversitesi

    İşletme Ana Bilim Dalı

    Y.DOÇ. GÜLAY KASAP

  4. Tez No

    356763

    Lisansüstü eğitimde kalite yönetimi: İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü'nde bir uygulama

    Quality management in postgraduate education: An application in Social Sciences Institute of University of Inonu

    MEHMET TOSUN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2012

    Eğitim ve Öğretimİnönü Üniversitesi

    Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SELMA KARATEPE

  5. Tez No

    393478

    Millî Eğitim Bakanlığı toplam kalite yönetimi uygulamalarının okul/kurum yöneticileri tarafından değerlendirilmesi (Trabzon ili örneği)

    Ministry of Education Total Quality Management implementation of school / organization administrator evaluation by (Trabzon sample)

    DAVUT KALYONCUOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    Eğitim ve ÖğretimKaradeniz Teknik Üniversitesi

    İşletme Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. TANER ACUNER

Geri Dön