Betainin şeker pancarı işleme süreci yan ürünlerinden tepkimeli özütleme yöntemi ile geri kazanımı
Recovery of betain from sugar beet manufacture process by-products by using reactive extraction method
- Tez No: 657827
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MUSTAFA ESEN MARTI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Kimya Mühendisliği, Chemical Engineering
- Anahtar Kelimeler: Betain, Geri Kazanım, Melas, Özütleyici, Şilempe, Tepkimeli Özütleme, Betaine, Extractant, Molasses, Recovery, Reactive Extraction, Vinasse
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Konya Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 68
Özet
Betain (N,N,N-trimetilglisin), ilk olarak şeker pancarından (Beta vulgaris) izole edilmiş olan zwitter iyon yapıdaki küçük bir amonyum bileşiğidir. Hücreleri osmotik strese karşı koruyan ve aynı zamanda karaciğerde metiyonin döngüsüne katılan önemli bir aminoasittir. Bu yüksek lisans tezinde tarım, kozmetik, yem, ilaç ve sağlık endüstrilerinde yaygın olarak kullanılan betainin sulu çözeltilerinden ve şeker endüstrisi yan ürünlerinden tepkimeli özütleme tekniği ile geri kazanımı incelenmiştir. Sabit betain derişiminde özütleyici miktarı, çözücü türü, sıcaklık ve pH gibi çeşitli parametrelerin işleme etkileri incelenmiştir. Sulu fazlardaki betain derişimi HPLC ile belirlenmiştir. Sonuçlar, dağılım katsayısı (KD) ve özütleme derecesi (%E) değerlerini hesaplamak için kullanılmıştır. İlk olarak kinetik çalışmalar gerçekleştirilmiştir ve sulu betain çözeltisinden organik fazabetain transferi melas ve şilempe sulu çözeltilerine göre çok daha kısa sürede tamamlanmıştır. Çalışmalar başlangıç pH değerinin betainin sulu çözeltilerinden geri kazanımına önemli bir etkisinin olmadığını gösterilmiştir. Melas ve şilempe çözeltileri ile elde edilen en yüksek ayırma verimlerine sırasıyla pH=6 ve pH=5'te ulaşılmıştır. Başlangıç özütleyici derişimindeki artışla geri kazanım yüzdesi de artmıştır. Çalışmada dört organik faz çözücüsü (1-oktanol, tolüen, dimetil fitalat ve metil izobütil keton) test edilmiş ve apolar çözücülerin daha başarılı olduğu gözlenmiştir. Elde edilen en yüksek geri kazanım verimleri betain sulu çözeltisi, melas ve şilempe çözeltileri için sırasıyla %E = %71,2 (KD = 2,47), %67,5 (KD = 2,08), %74,2 (KD = 2,88)'dir. Şeker içeren sentetik betain çözeltisi ile yürütülen çalışmalar ortamdaki sükroz varlığının ayırma verimliliği üzerinde kritik bir role sahip olmadığını göstermiştir. Organik faza aktarılan betain ikinci sulu faza özütlenerek geri kazanılmıştır. Organik fazdaki betainin önemli bir kısmı ikinci sulu faza iletilmiştir. Çalışmada betainin sulu çözeltilerden uygun çözücüler ve özütleyici kullanılarak tepkimeli özütleme yöntemi ile geri kazanılabileceği gösterilmiştir.
Özet (Çeviri)
Betaine (N,N,N-trimethylglycine) is a small ammonium compound in zwitterion structure, which was first isolated from sugar beet (Beta vulgaris). It is an important amino acid that protects cells against osmotic stress and also participates in the methionine cycle in the liver. In this MS thesis, the recovery of betaine from its aqueous solutions and sugar industry by-products, which is widely used in the agriculture, cosmetics, feed, pharmaceutical and health industries by the reactive extraction technique was investigated. The effects of various parameters such as the amount of extractant, the use of different solvent type, temperature and pH at the determined betaine concentration were investigated. The betaine concentration in the aqueous phases was determined by HPLC. The results were used to calculate the distribution coefficient (KD) and degree of extraction (E%) values. Firstly, kinetic studies were performed and betaine transfer from aqueous solutions to the organic phase was completed faster than the transfer rate in the solutions of molasses and vinasse decreased as the phases approached equilibrium. Studies have shown that the initial pH value does not have a significant effect on the recovery of betaine from aqueous solutions. The highest separation efficiencies obtained with molasses and vinasse solutions were at pH = 6 and pH = 5, respectively. The percentage recovery increased with the increase in the initial extractant concentration. Four organic phase solvents were tested in the study, and apolar solvents were observed to be more successful. The highest recovery percentage obtained is E% = 71.2% (KD = 2.47), 67.5% (KD = 2.08) 74.2% (KD = 2.88) for betaine aqueous solution, molasses and vinasse solutions, respectively. The presence of sucrose in the environment does not play a critical role in the separation efficiency. The betaine transferred to the organic phase was recovered by extracting into the second aqueous phase. A significant amount of the betaine in the organic phase was transformed into the second aqueos phase. In the study, it has been shown that betaine can be recovered from aqueous solution by reactive extraction method using suitable solvents and extractants.
Benzer Tezler
- Şeker pancarı orta kademe şurubunda şeker oranı, verim, bileşim ve duyusal özelliklerin araştırılması
A study on yield, sugar ratio, composition and organoleptic properties of middle stage syrup of sugar beet
GÜLİN SEZER
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Gıda MühendisliğiHacettepe ÜniversitesiGıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAMİT KÖKSEL
- Kuraklık stresine karşı betain uygulamalarının şeker pancarında (Beta vulgaris L.) verim ve kaliteye etkisi
Concrete applications against drought stress effect on yield and quality in beet (Beta vulgaris L.)
OKAN DAĞCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
ZiraatErciyes ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AZİZ ŞATANA
- Phenolic profile, antioxidant activity and bioaccessibility of peels and fleshes of a local red beet variety native to Turkey
Türkiye'ye özgü yöresel bir pancar çeşidinde ve atıklarında fenolik madde profilinin, antioksidan kapasitesinin ve biyoyararlılığın belirlenmesi
KADRİYE NUR KASAPOĞLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2015
Gıda Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiGıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BERAAT ÖZÇELİK
- Gökkuşağı alabalığı (Salmo gairdneri R. 1836) diyetlerine ilave edilen betainin büyüme ve gelişmeye etkisi
Başlık çevirisi yok
KEMAL CAN
Yüksek Lisans
Türkçe
1992
Su Ürünleriİstanbul ÜniversitesiSu Ürünleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ERDAL ŞENER
- Betainin deneysel karaciğer fibrozunda oksidatif stres, sitokinler ve ekstraselüler matriks proteinleri üzerine etkisinin incelenmesi
Investigation of effects of betaine on oxidative stress, cytokines and extracellular matrix proteins in experimental liver fibrosis
İLKNUR BİNGÜL
Doktora
Türkçe
2015
Biyokimyaİstanbul ÜniversitesiTıbbi Biyokimya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEMRA DOĞRU ABBASOĞLU