Ortaokul öğrencilerinin eleştirel ve yaratıcı düşünme becerileri ile anlama becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi
The study of the relationship between secondary school studentscritical and creative thinking skills and comprehension skills
- Tez No: 657897
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MURAT ATEŞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Okuduğunu anlama, dinlediğini anlama, eleştirel düşünme ve yaratıcı düşünme, Reading comprehension, listening comprehension, critical thinking and creative thinking
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Necmettin Erbakan Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türkçe Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 250
Özet
Eleştirel düşünme, yaratıcı düşünme, okuduğunu anlama ve dinlediğini anlama dijital çağda bireylerin karşılaşabilecekleri zorlukların üstesinden gelebilmeleri ve yeni çağa uyum sağlamaları için edinmeleri gereken en temel yeterliliklerdir. Bu çalışmanın genel amacı; ortaokul 7. sınıf öğrencilerinin eleştirel düşünme, yaratıcı düşünme, okuduğunu anlama ve dinlediğini anlama düzeylerini tespit etmek ve bu beceriler arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırmada ayrıca bazı demografik değişkenlere bağlı olarak eleştirel düşünme, yaratıcı düşünme, okuduğunu ve dinlediğini anlama başarısında görülen farklılıkların tespit edilmesi de amaçlanmıştır. Çalışma tarama modelinde betimsel bir alan araştırmasıdır. Araştırmanın çalışma grubu, 2019-2020 eğitim-öğretim yılında Konya ili Selçuklu, Karatay, Meram ve Ereğli ilçelerindeki okullarda öğrenim gören 7. sınıf öğrencilerinden seçilmiştir. Çalışma grubu, basit seçkisiz örnekleme yöntemi kullanılarak belirlenen 8 farklı ortaokulda öğrenim gören 380 öğrenciden oluşmaktadır. Araştırma kapsamında veri toplama aracı olarak; araştırmacı tarafından geliştirilen“Okuduğunu Anlama Başarı Testi”,“Dinlediğini Anlama Başarı Testi”,“Kişisel Bilgi Formu”ve Torrance tarafından geliştirilen Aslan (2001) tarafından Türkçeye uyarlanan“Torrance Yaratıcı Düşünme Testi Sözel Formu”, Ennis ve Millman tarafından (1985) geliştirilen“Cornell Eleştirel Düşünme Testi Düzey X”kullanılmıştır. Araştırma verilerinin analizinde;“bağımsız t testi”,“mann whitney u Testi”,“tek yönlü varyans analizi (ANOVA)”,“kruskal wallis testi”, pearson korelasyon analizi,“spearman korelasyon katsayısı”ve“regresyon analizi”kullanılmıştır. Analizler SPSS 25 paket programı kullanılarak yapılmıştır. Okuduğunu anlama başarısı üzerinde anne (η²= .10) ve baba eğitim durumu (η²= .11), okunan sayfa sayısı (η²= .12), kitap okuma saati (η²= .07) orta; cinsiyet (d= .43) ve aile gelir düzeyi(η²=.05) zayıf düzeyde etkiye sahiptir. Dinlediğini anlama başarısı üzerinde cinsiyet (d=.59), anne (η²=.12), baba eğitim durumu (η²=. 13), kitap okuma saati (η²= .08) ve okunan sayfa sayısı (η²= .15) orta; aile gelir düzeyi (η²= .03) zayıf düzeyde etkiye sahiptir. Eleştirel düşünme becerisi üzerinde cinsiyete göre anlamlı farklılık görülmezken baba eğitim durumu (η²=.12), anne eğitim durumu (η²= .10), okunan sayfa sayısı (η²= .08) orta; gelir durumu (η²= .05) ve kitap okuma saati (η²=.04) zayıf düzeyde etkiye sahiptir. Yaratıcı düşünme becerisi üzerinde cinsiyet, anne ve baba eğitim durumuna göre anlamlı farklılık görülmezken, gelir durumu (η²= .02), kitap okuma saati (η²= .04), okunan sayfa sayısı (η²= .04) zayıf düzeyde etkiye sahiptir. Yapılan korelasyon analizi sonucunda okuduğunu anlama ile dinlediğini anlama arasında pozitif yönlü yüksek, okuduğunu anlama ile yaratıcı düşünme arasında pozitif yönlü düşük, okuduğunu anlama ile eleştirel düşünme arasında pozitif yönlü orta, dinlediğini anlama ile yaratıcı düşünme arasında pozitif yönlü düşük, dinlediğini anlama ile eleştirel düşünme arasında pozitif yönlü orta ve yaratıcı düşünme ile eleştirel düşünme arasında pozitif yönlü düşük bir ilişki tespit edilmiştir. Yapılan regresyon analizi sonucunda ise okuduğunu anlamaya ilişkin toplam varyansın %50'sinin dinlediğini anlama ve %6'sının eleştirel düşünme performansı ile açıklandığı görülmüştür.
Özet (Çeviri)
Critical thinking, creative thinking, reading comprehension and listening comprehension are the most basic competences individuals must acquire in order to overcome the difficulties they may face in the digital age and adapt to the new age. The general purpose of this study is to determine the levels of critical thinking, creative thinking, reading comprehension and listening comprehension of middle school 7th grade students and to examine the relationship between these skills. The study that depending on some demographic variables also aimed to examine the differences in the achievement of critical thinking, creative thinking and comprehension skills. The study group of the study was selected from 7th grade students studying at schools in Selçuklu, Karatay, Meram and Ereğli districts of Konya province in the 2019-2020 academic year. The study group consists of 380 students studying in 8 different secondary schools, determined using the simple random sampling method. Within the scope of the research,“Reading Comprehension Achievement Test”,“Listening Comprehension Achievement Test”,“Personal Information Form”developed by the Researcher,“Torrance Creative Thinking Test Verbal Form”adapted into Turkish by Aslan (2001), developed by Torrance,“Cornell Critical Thinking Test Level X”developed by Ennis and Millman (1985) were used as data collection tools. In the analysis of research data“Independent t test”,“mann whitney u Test”,“one-way analysis of variance (ANOVA)”,“kruskal wallis test”,“pearson correlation analysis”,“spearman correlation coefficient”and“regression analysis”were used. The analyzes were made using the SPSS 25 package program. Mothers education level (η² = .10), fathers education level (η² = .11), book reading time (η² = .07), number of pages read (η² = .12) had a medium effect on reading comprehension success; however gender (d=.43) and family income level (η² = .05) had a weak effect. Gender (d=.59), mother's education level (2 = .12), father's education level (2 = .13), book reading time (2 = .08), and number of pages read (2 = .15 ) had a medium effect on listening comprehension success while family income level (2 = .03) had a weak effect. There was no significant difference between the variables in terms of gender regarding critical thinking skill and while father's education level (2 = .12), mother's education level (2 = .10), and number of pages read (2 = .08) had a medium effect, family income (2 = .05) and book reading time (2 = .04) had a weak effect on critical thinking. There was no significant difference between gender, father's education level, and mother's education level in terms of affecting creative thinking; however, family income level (2 = .02), book reading time (2 = .04), and number of pages read (2 = .04) had a weak effect on creative thinking. As a result of the correlation analysis“High positively between reading comprehension skill and listening comprehension skill, positive weakness between reading comprehension and creative thinking, positive way middle between reading comprehension and critical thinking, weak positively between listening comprehension and creative thinking and positive way middle between creative and critical thinking ”relationships has been identified. As a result of the regression studies, it was seen that 50% of the total variance in reading comprehension was explained by listening comprehension while 6% was explained by critical thinking performance.
Benzer Tezler
- Okuma çemberi yönteminin okumaya ve yazmaya yönelik tutuma etkisinin incelenmesi
Examining the effect of the reading circle method on attitudes towards reading and writing
HÜSEYİN ŞANSAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıKırıkkale ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SALİM PİLAV
- Robotik kodlama eğitiminin ortaokul öğrencilerinin problem çözme becerilerine etkileri ve öğrencilerin robotik kodlama etkinliklerine ilişkin görüşleri
The effects of robotic coding education on the problem solving skills of secondary school students and the views of the students about robotic coding activities
CANAN KONYAOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Bilim ve TeknolojiBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiBilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ORHAN CURAOĞLU
- 1981-2021 yılları arasında okutulan ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki metinlerde mitolojik unsurların tespit edilmesi ve incelenmesi
Determining and investigation of mythological elements in the texts in the secondary school Turkish textbooks taught between 1981–2021
ESRA ODUNCU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MURAT TURNA
- Ortaokul öğrencileri için geliştirilen Biyo-Modül adlı rehber kaynağın akademik başarı ve düşünme becerileri üzerindeki etkisinin belirlenmesi
Bio-Module developed for secondary school students determination of the effect of guidance resources on academic achievement and thinking skills
CANAN ÇOLAK SEYMEN
Doktora
Türkçe
2019
BiyolojiTrabzon ÜniversitesiOrtaöğretim Fen ve Matematik Alanları Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ARZU SAKA
- Akademik becerilerin izlenmesi ve değerlendirilmesi (ABİDE) projesinin öğretmen görüşlerine göre incelenmesi
Review of the monitoring and evaluation of academic skills (MEAS) project according to teachers' opinions
ADEM TATLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HASAN BAKIRCI