Safranbolu'daki köy ilkokul ve lojmanlarının koruma sorunları ve Kadıbükü köyü ilkokulu örneğinde restorasyon ve sürdürülebilirlik önerileri
Conservation problems of the primary schools and housing in the villages of Safranbolu, proposals for restoration and sustainability in the example of primary school of Kadibükü village
- Tez No: 659091
- Danışmanlar: PROF. DR. AYSUN ÖZKÖSE
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Karabük Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 136
Özet
Cumhuriyetin ilanıyla birlikte yeni rejimin benimsetilmesi, üretimde modern tekniklerin uygulayarak tarımı tekrar canlandırma ve okur-yazar oranını arttırmanın yanında köylüye rehberlik etmek amacıyla köylerde ilköğretim yaygınlaştırıldı. Bu amaç doğrultusunda 1930'lu yıllara kadar Osmanlı İmparatorluğu'nun Meşrutiyet Dönemi'nde hazırlatılan mektep planları, köyün ve şehrin ihtiyaçlarının farklılık göstermesi nedeniyle köy ve şehirde farklı kat yüksekliği ve cephe düzenlemeleriyle uygulandı. 1930'lü yıllardan sonra köy ilkokulları için Maarif Vekaleti bünyesindeki inşaat bürosunda tasarlanan okul projeleri kullanıldı. Bu okullar masrafları köylü tarafından karşılanarak ve inşaat aşamasında köylü halk bedenen çalıştırılarak yapıldı. 1940'lı yıllara gelindiğinde köy ilkokul programlarına uygulamalı derslerin eklenmesi ve öğretmenin okuldan ayrılmaması zorunluluğun getirilmesi üzerine köy ilkokullarına ahır, işlik, lojman gibi yeni mekânlar eklendi. Köylerde eğitim 1940-1950 yılları arasında köy enstitüleri sayesinde en verimli çağını yaşadı. köy enstitülerinde eğitim, uygulamalı olarak verilmekteydi. Bu sayede öğrenciler teoride öğrendikleri bilgiyi pratikte de uygulama fırsatı bulmuşlardır. 1950'li yıllarda köy enstitülerinin kötü propagandalar nedeniyle kapatılması sonucu köylerde öğretmen sıkıntısı tekrar başladı. 1960'lı yıllarda köylerin eğitim, sağlık gibi pek çok ihtiyaçta yetersiz kalması nedeniyle yavaş yavaş boşalması, köy ilkokul ve lojmanlarınında da koruma sorunlarının başlamasına neden oldu. Okul çağındaki çocuk nüfusunun 10'un altına düşmesi nedeniyle kapanan köy ilkokullarındaki öğrencilerin gönderildiği merkez köy ilkokulları da 1998 yılında taşımalı eğitim sistemine geçilmesiyle kapandı. Yakın geçmişte yürütülen akademik çalışmalar neticesinde Safranbolu'nun 40 köyünde ilkokul ve lojman tespit edildi. Günümüzde kullanılamaz durumdaki bu binaların, yapıldıkları dönemde köylerdeki eğitim kültürü hakkında somut veriler sunmaları, köyün sosyal ve kültür tarihi içerisinde önemli bir yere sahip olmaları nedeniyle korunmaları gerekmektedir. Bu çalışma kapsamında 1924 ve 1978 yılları arasında yapılan 9 farklı köy ilkokulu araştırılarak köy ilkokullarının yapıldıkları dönem ve bulundukları köyün şehir merkezine olan uzaklığı gibi bazı girdilerin okul mimarisini nasıl etkilediği ve okulların mevcut durumları incelenmiştir. Kendisinden sonraki çalışmalara örnek bir çalışma oluşturmak amacıyla; 9 köy ilkokulu içerisinden Erken Cumhuriyet Dönemi'nde köylü tarafından imece usulü ile inşa edilen Kadıbükü Köyü İlkokulu seçilip üzerinde detaylı çalışmalar yapılmıştır. Okulun konumu, mimari özellikleri ve yapım teknikleri irdelenerek mevcut durumu hakkında fotoğraflama ve rölöve çalışması yapılarak veriler oluşturulmuştur. Ayrıca okulun, eğitim müzesi olarak yeniden işlev kazandırılması ve köyün yeniden canlandırılması için proje önerilmiştir.
Özet (Çeviri)
With the proclamation of the republic, primary education was expanded in villages to adopt the new state regime, revitalize agriculture by applying modern techniques in production, increase the rate of literacy, and guide the villagers. In this direction, the school buildings, prepared from the Constitutional Period of the Ottoman Empire until the 1930s, were applied with different floor heights and facade layouts to serve different requirements in the village and city. After the 1930s, projects designed in the office of the Board of Education (Maarif Vekaleti) were used for village primary schools. Villagers worked in the construction of these schools and their expenses were paid by them. In the 1940s, with the addition of applied courses to the school programs and the requirement that the teacher does not leave the school, new spaces such as barn, atelier, and lodging were added to village primary schools. Between 1940 and 1950, education in the villages had its most productive period thanks to the village institutes (köy enstitüleri). In the Village Institutes, education was provided with the practices. In this way, the students had the opportunity to apply theoretical knowledge in practice. In the 1950s, when the Institutes were closed due to bad propaganda, the shortage of teachers in the villages started again. The rural depopulation in the 1960s due to the inadequacy of many services such as education and health caused conservation problems of primary schools and lodgings in villages. The students in these schools, which were closed due to the decrease of the school-age child population below 10, were sent to primary schools in the central villages. These schools in the central villages were closed in 1998 with the transition to the mobile education system. As a result of the recent field studies, primary schools and lodgings were determined in 40 villages of Safranbolu. These buildings, which are currently disused, have valuable data about the educational culture in the villages and critical place in the socio-cultural history. Because of this, they need to be protected. Within the scope of this study, 9 different primary schools in the villages built between 1924 and 1978 were researched. Effects of design inputs such as the period when village primary schools were built, the distance from the village to the city center, and the current situation of the schools were examined. Kadıbükü Village Primary School, which was built by the villagers in the Early Republic Period, was chosen as a sample among 9 village primary schools. Location in the village, architectural features, and construction techniques of school analyzed. The archive was formed by photographing and surveying the current situation of the school. Besides, a restoration project proposal as a school museum was prepared for the use of the villagers by re-functioning.
Benzer Tezler
- Halk mimarisi kapsamında Safranbolu
Safranbolu in the scope of folk architecture
TUĞBA ESER
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Sanat TarihiVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ METİN EREN
- 787-788 numaralı Safranbolu Nüfus Defterleri
Population Registries numbered 787-788 of Safranbolu
MEHMET KOÇ
- Safranbolu'daki adak yerleri ve bu yerler ile ilgili inançlar
The Vow places in Safranbolu and the beliefs connected
EYÜP AKMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Halk Bilimi (Folklor)Gazi ÜniversitesiTürk Halk Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSA ÖZKAN
- Safranbolu'daki alçılı vitrayların desen, teknik ve renk özellikleri
Design, technical and colour characteristics of gypsum vitrails in Safranbolu
SEBAHAT KILIÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
El SanatlarıGazi ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CANAN GENCE DELİDUMAN
- Cinci Hanı örneğinde Safranbolu'daki XVII. YY. vakıf sisteminin incelenmesi
A case study of 17th century Ottoman foundation system on Cinci Han
SAYİM TUNCAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Jeodezi ve FotogrametriZonguldak Karaelmas ÜniversitesiJeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF.DR. ŞENOL KUŞÇU