Interrelationships between sociodemographic characteristics, poverty and out of pocket health expenditures in Turkey
Türkiye'de sosyodemografik özellikler, yoksulluk ve cepten yapılan sağlık harcamaları arasındaki ilişki
- Tez No: 659210
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MEHMET ALİ ERYURT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Demografi, Demography
- Anahtar Kelimeler: Cepten yapılan sağlık harcamaları, katastrofik sağlık harcamaları, yoksullaşma, sağlık sigortası, sağlık hizmetleri, OOP health expenditure, catastrophic health expenditure, impoverishment, health insurance, health care service
- Yıl: 2020
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Nüfus Etütleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Demografi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 129
Özet
Sağlık harcamaları sağlık sektöründe yaşanan teknolojik gelişmeler, nüfus artışı, sosyodemografik yapıdaki değişim, kaliteli ve erişilebilir sağlık hizmeti beklentisi gibi nedenlerle dünya genelinde hızla artan bir eğilim içerisindedir. Artan sağlık harcamalarının finansman yönetimi, son iki yüzyıl boyunca ülkelerin sağlık politikalarının en önemli bileşenlerinden birisidir. Cepten yapılan sağlık harcamaları da tüm dünyada yaygın olarak kullanılan bir sağlık finansman yöntemidir. Kapsamı ülkelerin ekonomik ve sosyal yapılarına göre değişse de önemli sosyal ve ekonomik sonuçları vardır. Katastrofik sağlık harcamaları ve yoksullaşma en önemli sonuçlar arasında sayılmaktadır. Bu çalışma, iki araştırma sorusuna cevap aramaktadır: i)“Türkiye'de bireylerin ve hanehalklarının sosyodemografik özellikleri cepten yapılan sağlık harcamalarını ve katastrofik sağlık harcamalarını nasıl etkilemektedir?”ve ii)“Cepten yapılan sağlık harcamaları bireylerin ve hanehalklarının yoksullaşmasına neden olmakta mıdır?”İstatistiksel analizler ve hesaplamalar kapsamında Türkiye İstatistik Kurumu tarafından gerçekleştirilen Hanehalkı Bütçe Anketi verileri kullanılmıştır. Türkiye'nin sağlıkta dönüşüm programı kapsamında geçirdiği dönemin etkilerini görebilmek amacıyla 2004- 2017 yılları arasındaki veriler kullanılmıştır. Belirlenen eşik değerlere göre katastrofik sağlık harcaması olan hanehalkları ile yoksullaşan hanehalklarının belirlenmesi için yapılan çalışmada ise Dünya Sağlık Örgütü'nün yaklaşımı uygulanmıştır. Lojistik regresyon analizleri sonucunda, analize dahil edilen sosyodemografik ve ekonomik değişkenlerin neredeyse tamamının cepten yapılan sağlık harcamaları üzerindeki etkisi istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur. Katastrofik sağlık harcamaları ile ilgili olarak 2004-2012 arasında gözlenen azalan yöndeki eğilim, 2012 yılı itibariyle, hesaplanan tüm eşik değerler için yükselişe geçmiştir. Yoksullaşan hanehalklarının sosyodemografik ve ekonomik özellikleri incelendiğinde ise sağlık sigortası, eğitim seviyesi, hanehalkı tipi ve büyüklüğü, hanede okul öncesi yaşta, yaşlı ve engelli bireylerin varlığının öne çıktığı görülmektedir. Sonuç olarak, düşük düzeyde sosyal ve ekonomik yaşam standartlarına sahip olan hanehalkları ya sağlık hizmetlerinden yeterli ölçüde yararlanmamakta ya da yararlandıkları zaman yoksullaşmaktadırlar.
Özet (Çeviri)
Health expenditures have had a rapidly increasing trend around the world due to technological advancements in the health sector, population growth, changes in sociodemographic characteristics, higher quality and more accessible health care service expectations etc. Managing the increasing health expenditures by means of health financing methods has been an essential part of health policies in the last two centuries. Out-of-pocket (OOP) health expenditure has been among one of the most common health financing methods across the world. Even though, its scope within the health financing systems varies according to economic, social and developmental outlook of countries, OOP health expenditures have a wide variety of social and economic consequences. Catastrophic health expenditures and impoverishment are the most important ones. This study is looking for answers for the research questions stated as i)“How sociodemographic characteristics of individuals and households affect OOP health expenditures and catastrophic health expenditures in Turkey?”and ii)“Do OOP health expenditures cause impoverishment of individuals and households in Turkey?”Within the context of statistical analyses and calculations, Household Budget Surveys data is used conducted by Turkish Statistical Institute between 2004 and 2017 to observe a long period including the health transformation process of Turkey. The method of World Health Organization is applied for determining households that experienced catastrophic health expenditures for predetermined four thresholds and impoverishment. According to the results of the logistic regression analysis of OOP health expenditures, almost all independent variables included in the model have a statistically significant effect on households' OOP health expenditures. Although from 2004 to 2012 a notable decline trend was observed in catastrophic health expenditures, as of 2012, the rate has ever-growing trend in every threshold. When impoverished households due to OOP health expenditures are examined, it is seen that health insurance status, education, household type, having pre-school age or elderly or disabled member are prominent features. In conclusion, households with low social and economic opportunities cannot benefit from health care services adequately or become poor when they access to them.
Benzer Tezler
- Sosyal medya kullanıcılarında nesneleştirme, toplumsal cinsiyet algısı ve kişilik faktörleri arasındaki değişkenlerin incelenmesi
Investigation of variables between objectification, gender perception and personality factors in social media users
MERTCAN IŞIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MELTEM NARTER
- Yaşamda anlam bulma, stresle başa çıkma ve yaşam kalitesi arasındaki ilişkilerde narsisizmin rolü: Toplum örnekleminde transaksiyonel stres ve başa çıkma modeli kapsamında bir inceleme
The role of narcissism in the relationships between finding meaning in life, coping with stress, and quality of life: An examination within the framework of the transactional stress and coping model in a community sample
DAMLA ÇAKICI
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Psikolojiİstanbul ÜniversitesiUygulamalı Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ESİN TEMELOĞLU ŞEN
- Problemli çevrimiçi oyun kullanımının öz belirleme kuramı perspektifinden incelenmesi
Investigation of problematic online gaming from the perspective of self-determination theory
MERVE GÜLEÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Psikolojiİzmir Katip Çelebi ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZÜMRÜT GEDİK
- Bir üniversite hastanesinde takip edilen şizofreni hastalarında işlevsel iyileşme düzeyleri ve ilişkili klinik özellikler
Functional recovery levels and associated clinical characteristics in schizophrenia patients followed up in a university hospital
GÖKCENUR ŞİMŞEK AVCI
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
PsikiyatriGazi ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RUKİYE FİLİZ KARADAĞ
- Benlik ayrımlaşması ve problemli sosyal medya kullanımı arasındaki ilişkide sosyal onay ihtiyacının aracı rolü
The mediating role of social approval need in the relationship between differentiation of self and problematic social media use
HÜMA BODUROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiMaltepe ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NESTEREN GAZİOĞLU