Hanefî furû fıkıh literatüründe uyuşturucu maddelerin hükmü: İbn Kemal ve Ebussuud'un afyon, benc ve haşiş hakkındaki ihtilafları örnekliğinde bir inceleme
The rulings of herbs in Hanafî furû' fiqh literature: An investigation of Ibn Kamâl and Abû al-Su'ûd's disputes about opium, bandj and hashish
- Tez No: 659249
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ÖZGÜR KAVAK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 231
Özet
Benc, afyon ve haşiş, kullanımları çok eski tarihlere uzanan uyuşturucu özelliğe sahip bitkilerdir. Bu bitkiler, günümüzde olduğu gibi daha önceki dönemlerde de tedavi amaçlı kullanımları yanı sıra kötü amaçlara alet edilerek kullanılıp suiistimal edilmiştir. İnsanlar tarafından sarhoş olmak, istemedikleri düşüncelerden uzaklaşmak, acıyı azaltmak, farklı âlemlere gitmek, dindarlığını arttırmak gibi çok çeşitli sebeplerle kullanılagelen bu maddelerin suiistimalinin Müslüman coğrafyada yaygın bir hal alışı hicrî altıncı yüzyıl civarına tekabül eder. Bu maddelerin suiistimalinin topluma zarar verici bir hal alması gibi çeşitli sebepler fukahânın meseleyi ferdî kullanımdan ziyade toplumsal neticelerini de dikkate alarak yeniden hükümlendirmelerine sebep olmuştur. Hanefî fakihlerin bu mesele hakkındaki tavırları belirli bir noktada karar ettikten sonra Osmanlı şeyhülislamlarından İbn Kemal, vermiş olduğu birtakım fetvalar sebebiyle bu maddeler etrafında bir tartışmanın fitilini ateşlemiştir. Tespit edilebildiği kadarıyla İstanbul ve çevresi dışında çok fazla akis bulmayan bu tartışma Ebussuud'un doğrudan İbn Kemal'i hedef alan fetvalarıyla sona ermiş gözükmektedir. Söz konusu süreçte kimi âlimler bu maddelerin hükümlerini konu alan müstakil risaleler kaleme almıştır. Bu çalışmada, fakihlerin bu maddeler hakkında takındıkları fıkhî tavır, hicrî on birinci yüzyılın başına kadarki Hanefî mezhebi furû fıkıh metinleri ve bu konudaki müstakil risaleler üzerinden incelenmeye çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
Bandj, opium and hashish are ancient herbs that has a narcotic feature. These plants have been abused as a narcotic drug as well as used as a curative drug both in the past and in the present. These drugs have been used by people for a variety of reasons such as getting drunk, forgetting about pain or reducing it, getting high and increasing one's religious devotion. It seems that the widespread use of these drugs among Muslims started around the 6th century. When the extent of these drugs' abuse started to harm the society, fukahā started to change their way of approach to these matters and give different reactions. After stabilization of the attitudes of Hanafi fuqaha about this issue at a certain point, Ibn Kamāl (Kamāl Pas̲h̲a Zāde), one of the Ottoman shaykh al-Islāms, initiated a new discussion about these herbs by issuing some fatwās. To the best of our knowledge, this debate, which happened mostly in Ottoman circles, has ended with Abū al-Su'ūd's fatwās that directly targeted Ibn Kemal. Meanwhile, some scholars drafted independent risālahs on the rulings of these herbs. In this study, the attitudes of the scholars about these herbs are examined through both the Hanefî madhab's furū' fiqh texts up to the beginning of the 11th century and the individual treatises on this subject.
Benzer Tezler
- تحقيق قسم المحظورات والمكروهات من كتاب الحاوي للفتاوىلأبي بكر الحصيري ومقارنته بكتاب عمدة الفتاوى للصدر الشهيد
Ebubekir el-Hasîrî'nin el-Hâvî fi'l-fetâvâ adlı eserinin el-Mahzûrât ve'l-mekrûhât adlı bölümünün tahkiki ve Sadrüşşehid'in Umdetü'l-fetâvâ adlı eseri ile mukayesesi
ZEHRA ELBEKRİ
- Hanefî mezhebine göre ibadetler özelindeki furûk-ı fıkhiyye
Furūq al-fiqhiyya in the context of 'ibādāt according to Hanafī sect
ALİ ONUR ÖZCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinFırat ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZUHAL DAĞ
- Hanefî mezhebine göre satım akdinde mülkiyetin intikaline ilişkin hükümlerin borçlanma ve tasarruf işlemlerinin birliği ve ayrılığı ilkeleri açısından değerlendirilmesi
The evaluation of the provisions regarding the transfer of the ownership in the sales contract in terms of the principle of unifying and separating the transactions of disposition and debt according to the Hanafi school
ABDULHAMİT SOĞUKPINAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Dinİstanbul 29 Mayıs ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM KÂFİ DÖNMEZ
- İslam hukukunun sürekliliği ve değişimi bakımından ictihadın nakzı meselesi
The issue of nullification of ijtihād in terms of continuity and change in Islamic law
ABDURRAHMAN POYRAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinSivas Cumhuriyet ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HALİS DEMİR
- İslam hukukunda semen-kıymet ayrımı
Ditinction of saman and qiymah in Islamic jurisprudence
SADİYE ÇALKA
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Dinİbn Haldun ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BİLAL AYBAKAN
