Öğretmen özerkliğinin örgütsel vatandaşlık davranışına etkisi: Mesleki benlik saygısının aracılık rolü
The effect of teacher autonomy on organizational citizenship behaviour: The mediating role of vocational esteem
- Tez No: 659406
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ DEMET ZAFER GÜNEŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi ve Denetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 134
Özet
Bu araştırmanın amacı; öğretmen özerkliğinin, örgütsel vatandaşlık davranışına etkisinde, mesleki benlik saygısının aracılık rolünü belirlemektir. Araştırmada ayrıca öğretmenlerin; öğretmen özerkliği davranışlarının, örgütsel vatandaşlık düzeylerinin ve mesleki benlik saygı düzeylerinin kategorik değişkenlerine göre anlamlı düzeyde farklılaşıp farklılaşmadığına bakılmıştır. Araştırma modeli ilişkisel tarama modelidir. Araştırmanın örneklemi, 2018-2019 öğretim yılında, İstanbul ili Bağcılar, Bahçelievler, Bakırköy ve Esenler ilçelerinde devlet ve vakıf okullarında görev yapmakta olan 646 öğretmendir. Araştırmada veri toplama aracı olarak kişisel bilgi formu,“Öğretmen Özerkliği Ölçeği”,“Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Ölçeği”ve“Mesleki Benlik Saygısı Ölçeği”kullanılmıştır. Araştırma verileri SPSS 25.0 paket programı ile incelenmiştir. Öğretmenlerin demografik özelliklere göre dağılımların belirlenmesi amacıyla frekans ve yüzde hesaplanmıştır. Ölçekler ve alt boyutlarından alınan puanların aritmetik ortalama ve standart sapma değerleri incelenmiştir. Ölçeklerin demografik değişkenlere göre anlamlı fark gösterip göstermediği belirlenirken verilerin dağılımlarının normal olması sonucu 2'li grup karşılaştırmasında ilişkisiz örneklemler t-testi, 2'den fazla grup karşılaştırmasında tek yönlü varyans analizi (ANOVA) uygulanmıştır. Değişkenler arasındaki ilişkilerin incelenmesinde pearson korelasyon analizi uygulanmıştır. Aracılık etkisinin incelenmesinde ise regresyon analizi kullanılmıştır. Analiz sonucunda; öğretmen özerkliği alt boyutlarının, örgütsel vatandaşlık davranışı alt boyutlarının ve mesleki benlik saygısı düzeylerinin sosyo-demografik özelliklere göre farklılık gösterdiği belirlenmiştir. Aracılık etkisini ölçmeye yönelik analizlerde ise özerkliğin mesleki aygı üzerinde pozitif etkili olduğu ancak aracı değişken modele dahil edildiğinde özerkliğin, örgütsel vatandaşlık davranışı üzerindeki etkisinin azaldığı gözlemlenmiştir. Çalışmanın sonunda ise öğretmenlerin kendilerini geliştirmeleri kapsamında aldıkları mesleki eğitimlerin belirli kriterler doğrultusunda ödüllendirilmeleri, öğretmenlerin ders kitabı seçimi ve dersin içeriğinin belirlenmesinde daha özerk olabilecekleri değişiklikler yapılabilir şeklinde önerilerde bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
The purpose of this research; to determine the mediating role of professional self-esteem in the effect of teacher autonomy on organizational citizenship behavior. In the research, teachers also; it was examined whether teacher autonomy behaviors, organizational citizenship levels and professional self-esteem levels differ significantly according to categorical variables. The research model is relational screening model. The sample of the study is 646 teachers working in state and foundation schools in Bağcılar, Bahçelievler, Bakırköy and Esenler districts of İstanbul in 2018-2019 academic year. Personal information form“Teacher Autonomy Scale”, sel Organizational Citizenship Behavior Scale“ and ”Professional Self Esteem Scale "were used as data collection tools. Research data were analyzed with SPSS 25.0 package program. Frequency and percentage were calculated in order to determine the distributions according to the demographic characteristics of the teachers. The arithmetic mean and standard deviation values of the scores obtained from the scales and its sub-dimensions were examined. While determining whether the scales show significant difference according to demographic variables, as a result of the normal distribution of the data, unrelated samples t-test was used in 2-group comparison, and one-way variance analysis (ANOVA) was used in more than 2 group comparison. Pearson correlation analysis was used to examine the relationships between variables. Regression analysis was used to investigate mediation effect. As a result of the analysis; teacher autonomy sub-dimensions, organizational citizenship behavior sub-dimensions and professional self-level differed according to socio-demographic characteristics. In the analyzes aimed at measuring the mediation effect, it was observed that autonomy had a positive effect on professional respect, but when the mediator variable was included in the model, the effect of autonomy on organizational citizenship behavior decreased. At the end of the study, suggestions were made to reward the vocational trainings that teachers received within the scope of their self-development in line with certain criteria, to make changes in the choice of teachers' textbooks and to determine the content of the lesson.
Benzer Tezler
- Eğitim kurumu müdürlerinin liderliği ile okul çıktıları arasındaki ilişkilerin meta-analiz yöntemiyle incelenmesi
Investigation of the relationship between the leadership of educational administrators and school outcomes using the method of meta-analysis
YILMAZ SARIER
Doktora
Türkçe
2013
Eğitim ve ÖğretimEskişehir Osmangazi ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYHAN AYDIN
- Özel eğitim okullarında görev yapan öğretmenlerin örgütsel bağlılıklarının yöneticilerinin hizmetkar liderlik düzeyleri ve özerklik davranışları ile ilişkisi
The relationship of teachers who work in private education schools and their organizational commitments with their leadership level and autonomy behavior of their managers
AHMET ÖZKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve Öğretimİstanbul Kültür ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MERYEM DEMİR GÜDÜL
- Öğretmenlerin özerklik algıları ile örgütsel bağlılık algıları arasındaki ilişki
The relationship between authority of teachers and perceptions of organizational commitment
ELİF BAYRAKTAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve Öğretimİstanbul Sabahattin Zaim ÜniversitesiEğitim Yönetimi ve Denetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BİLAL YILDIRIM
- Okul iklimi ve bireysel yenilikçilik kavramları arasındaki ilişkide öğretmen özerkliğinin aracılık rolü
The intermediate role of teacher authority in the relationship between school climate and individual innovation concepts
NESLİHAN ÇAKALCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimFırat ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TUNCAY YAVUZ ÖZDEMİR
- Halk eğitim merkezi müdürlerinin liderlik davranışları ile öğrenen örgüt özellikleri arasındaki ilişki
The relationship between the leadership styles of the public education center principals and characteristics of learning organizations
NİSA ALTUNAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET KORKMAZ