Erzincan'daki Hristiyan dini mimarisi
Religious architecture of Christian in Erzincan
- Tez No: 659625
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ YALÇIN KARACA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 253
Özet
Doğu Anadolu Bölgesi'nin önemli bir kenti konumunda olan Erzincan'daki araştırma alanı il ve ilçeleri kapsayacak bir şekilde belirlenip çalışmalara başlanmıştır. Bu çalışmalar yapılırken Sanat Tarihi metotlarına bağlılık esas olarak alınıp, yapılar hakkındaki araştırmalar buna göre sonuçlandırılmıştır. Dini yapıların saha çalışmaları yapılırken çeşitli sorunlarla karşılaşılmış olunmasına rağmen on üç eser tespit edilmiştir. Bu yapıların güncel halleri gerek mimari gerek süsleme açısından ele alınmıştır. Bu on üç eserin dördü manastır, dokuzu kilise yapısından oluşmaktadır. Bu çalışma, mimari eserlerin güncel durumlarının bilim dünyasına kazandırılması açısından önem arz etmektedir. Çalışılan bu yapıların dışında tespit edilen iki manastır yapısına güvenlik nedeniyle gidilememiştir. Üç kilise yapısının da günümüze sağlam bir biçimde gelemediği görülmüştür. Yapıların günümüzdeki mevcut durumları saha çalışmaları ile birlikte ortaya konup, plan çizimleri yapılarak desteklenmiş ve bu temellendirme sayesinde dini eserlerin tanıtımı yapılmıştır. Ayrıca manastır ve kiliselerin Ermeni mimarisindeki yerlerine öncelikli olarak değinilmiştir. Değerlendirme kısmında yapıların plan tipi ve mimari dokularına yer verilmiştir. Erzincan ili ve ilçelerini kapsayan bu çalışma da yapıların plan tipleri açısından oldukça zengin olduğu görülmektedir. Altı farklı plan şeması esas alınarak dini yapılar meydana getirilmiştir. Bu bağlamda eserlerin dört bazilikal planlı, dört tek nefli, iki serbest haç planlı, iki trikonkhos (üç yonca yaprağı) planlı, bir tetrakonkhos (dört yonca yaprağı) planlı ve bir de kapalı haç planına göre yapıldıkları görülmüştür. Ele alınan bu dini yapıların hiçbirinde tarihlendirme yapılabilecek inşa kitabelerinin olmayışı yapılar hakkında kesin bir tarihlendirme yapılabilmesinin önüne geçmiştir. Bu nedenle incelenen eserler plan ve mimari özelliklerine bakılarak tarihlendirme işlemi yapılmaya çalışılmıştır. Mimari yapıların çoğunda farklı sayılarda olan duvar nişlerine yer verilmiş ve bu duvar nişlerinin yapıların iç kısımlarında kendilerine yer bulması dikkat çekicidir. Ayrıca kilise cephelerinin hareketliliği girişler, pencere açıklıkları ve birkaç yapıda da haç motifi ile sağlanmıştır. İncelenen dini yapıların tamamında taşıyıcı unsur beden duvarlarıdır. Bunun yanında sütun, duvar payeleri ve kemerlerde kullanılmıştır. Ayrıntılı bir biçimde verilmeye çalışılan yapıların birkaç istisnai durum dışında süsleme açısından sade bir şekilde inşa edildikleri görülür. Tüm Hristiyan Sanatı'nda olduğu gibi Ermeni Sanatı'nda da önemli bir yere sahip olan haç motifinin kullanımına sıklıkla yer verilmiştir. Yapılarda kullanılan malzemeye bakıldığında ağırlıklı olarak kaba yonu taş, moloz taş malzeme karşımıza çıkmaktadır. Bunun yanı sıra yer yer düzgün kesme taş ile çok az da olsa tuğla kullanımı söz konusudur. Bütün veriler göz önüne alındığında yapıların gösterişten uzak bir anlayışla meydana getirildikleri, işlevsel amaç doğrultusunda kullanıldığı gözlemlenmiştir. Buna sebep olarak ekonomik şartların etkili olduğu düşünülebilir. Birçok doğal afet veya belki de savaşlara maruz kalınmasına rağmen günümüze ulaşan bu eserlerin ülkemizdeki kültürel miras içinde değerlendirilmesi gerekir.
Özet (Çeviri)
The research area in Erzincan, an important city of Eastern Anatolia Region, was determined in a way to cover the provinces and districts and the studies were started. While conducting these studies, adherence to Art History methods was taken as a basis, and the researches on the buildings were concluded accordingly. Thirteen artefacts were identified, although various problems were encountered during the fieldwork of religious buildings. The current state of these structures was discussed in terms of both architecture and decoration. Of these thirteen works, four are monasteries and nine are church structures. This study is important in terms of bringing the current status of architectural works to the scientific world. Two monasteries discovered outside of these buildings were not visited due to security reasons. It was observed that all three church buildings was not survived intact. The current situation of the buildings was revealed together with the field studies and supported by the plan drawings and the religious works were introduced thanks to this basis. In addition, the places of monasteries and churches in Armenian architecture were primarily mentioned. In the evaluation part, the plan type and architectural textures of the buildings were included. In this study, which included Erzincan province and its districts, it was seen that the buildings were quite rich in terms of plan types. Religious buildings were created based on six different plan schemes. In this context, it was seen that the works were made according to four basilical plan, four single naves, two free cross plan, two triconch (three clover leaves) plan, one tetraconch (four clover leaves) plan and one closed cross plan. The absence of building inscriptions for dating in any of these religious structures prevented a precise dating of the buildings. For this reason, it was tried to date the examined works by looking at their plan and architectural features. Most of the architectural structures have wall niches in different numbers and it is noteworthy that these wall niches find their place in the interior of the buildings. In addition, the mobility of the church facades is provided by the entrances, window openings and cross motifs in several buildings. In all of the religious buildings examined, the bearing element is the body walls. In addition, columns, wall piers and arches have been used. It is seen that the structures that are tried to be given in detail were built simply in terms of decoration, except for a few exceptional cases. The use of the cross motif, which has an important place in Armenian Art as in all Christian Art, is frequently used. When the material used in the buildings was analyzed, mainly rough-cut stone and rubble stone materials could be seen. In addition, ın addition to this, partly cut stone and a little brick were used. Considering all the data, it was observed that the buildings were built with an understanding that is far from showing and used for functional purposes. Therefore, it can be thought that economic conditions were the effective reson for his. Despite being exposed to many natural disasters or wars, these works that have survived to the present day should be evaluated within the cultural heritage of our country.
Benzer Tezler
- Doğu Anadolu bölgesi Hıristiyan dini mimarisinde Jamatun yapıları I
Başlık çevirisi yok
YALÇIN KARACA
Doktora
Türkçe
2004
Sanat TarihiYüzüncü Yıl ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. OSMAN AYTEKİN
- Avrupa Birliği'ne entegrasyon sürecinde bankacılık sektörünün konumu (GAP illeri örneği)
Başlık çevirisi yok
MEHMET REŞİT SEVİNÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
EkonomiHarran Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. H. MUSTAFA PAKSOY
- Erzincan'daki teşkilât faaliyetleri 1918-1932
The activities of the organizationsin Erzincan 1918-1932
HATİCE GÖKÇEN EREN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
TarihErzincan Binali Yıldırım ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NECATİ FAHRİ TAŞ
- Mükelleflerin vergiyi algılama ve tutum analizi; Erzincan örneği
Analysıs of taxpayer perceptıons and attıtudes towards taxes; The example of Erzincan
EKREM AKBULUT
- Algılanan örgütsel destek ile işten ayrılma niyeti arasındaki ilişkide işe adanmışlığın aracılık rolü: Erzincan'daki sağlık çalışanları üzerine bir uygulama
The mediating effect of work engagement on the relationship between perceived organizational support and turnover intention: An application on healthcare workers in Erzincan
MURAT BAŞ
Doktora
Türkçe
2020
Sağlık Kurumları YönetimiErzincan Binali Yıldırım Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ORHAN ÇINAR