Mu'tezile'nin nübüvvet savunması
The Mu'tezile's defendtion of the prophethood
- Tez No: 659945
- Danışmanlar: PROF. DR. ORHAN AKTEPE
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Mu'tezile, Nübüvvet, Savunma, Berâhime, Sümeniyye, İbnü'r-Râvendî, Ebû Îsâ el-Verrâk, Ebûbekir er-Râzî, Deizm, Pozitivizm, Mu'tazila, Prophethood, Defense, Barahima, Sumeniyya, Ibn al-Rawendi, Abu Isa al-Varrak, Abu bakr al-Razi, Deism, Positivism
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 232
Özet
İslâm dininde vahiy ve nübüvvetin önemli bir yeri vardır. Müslümanlar Allah'ın emir ve yasaklarına büyük bir önem verdiklerinden, bu emir ve yasakları insanlara ulaştıran peygamberlere de kutsallık atfetmişlerdir. Bununla birlikte tarih boyunca nübüvvete çeşitli açılardan eleştiri getirenler olmuştur. Nübüvveti reddeden bu düşüncenin kökenini Aristo'ya dayandıranlar olmakla birlikte, bunun sistematik olarak zuhur ettiği akımlarıdan biri Berâhime'dir. Berâhime ve Sümeniyye gibi akımların yanında İbnü'r-Râvendî (öl. 301/913) ve Ebûbekir er-Râzî (öl. 313/925) gibi şahsiyetler de nübüvveti reddeden düşünceleri ile tarihin belli dönemlerinde gündemde kalmayı başarmışlardır. Bunlar sadece nübüvvete değil, Hz. Peygamber'in nübüvvetine,“Hatmü'n-Nübüvve”düşüncesine ve Kur'an-ı Kerim'e yönelik itirazlarda da bulunmuşlardır. Yakın dönemde ise Deizm ve Pozitivizm gibi akımların, bahsi geçen inkârcı akımların düşüncelerini devam ettirdiği görülmektedir. Mu'tezile'den Câhız (öl. 255/869) ve Kâdî Abdulcabbâr (öl. 415/1025) gibi âlimler, yaşadıkları dönemde bu gibi itiraz ve eleşirilere cevaplar vermek suretiyle nübüvveti müdaafa etmişlerdir. Bu çalışmada, öncelikle nübüvvete ilişkin kavramlar ele alınarak bu bağlamda Mu'tezile'nin nübüvvet anlayışı açıklanmıştır. Daha sonra da nübüvvete itiraz eden akım ve kişiler tanıtılarak onların ileri sürdüğü iddialar ortaya konmuştur. Son olarak da Mu'tezile'nin bu itirazlara verdiği cevaplar ele alınarak değerlendirilmiştir. Sonuç olarak, Berâhime, İbnü'r-Râvendî, ve Ebûbekir er-Râzî'nin ileri sürdüğü iddialar ile günümüzdeki Deizm ve Pozitivizm gibi akımların, nübüvvete ilişkin düşüncelerinin benzer olduğu görülmüştür. Bu anlamda Mu'tezile'nin yapmış olduğu nübüvvet savunmasının çok değerli olduğu, insan aklındaki şüpheleri azaltan ve günümüze ışık tutacak bir karakterde olduğu söylenebilir. Kanaatimizce, günümüzdeki inkârcı akımlara makul cevaplar verebilmek ve onların itirazlarını bertaraf edebilmek için, Mu'tezile kelâmının ve onların kendi döneminde mülhidlere verdiği cevapların iyi bilinmesi gerekmektedir.
Özet (Çeviri)
In this study, the understanding of prophethood of Mu'tazila, who is known with the importance he gives to mind, and the responses he gave to people and currents who objected or criticized prophethood, were discussed. Throughout history, there has been criticism or objection to prophethood from various perspective. Although there are those who base the origin of the thought that refuses prophethood, Aristotle is one of the trends that systematically emerge. In addition to currents such as Barahima and Sumeniyya, notables such as Ibn al-Rawendi and Abu bakr al-Razi also remained on the agenda at certain times in history with their thoughts that refused prophethood. This mentality has made objections not only to prophethood, but also to the prophet's prophethood, the idea of“Khatmu'n-Nubuvva”and the Qur'an. In the recent period, it is seen that currents such as Deism and Positivism continue the thoughts of the denial currents mentioned. Scholars such as Qadi Abd al-Jabbar and Jahiz from Mu'tazila defended prophethood by responding to such objections and chapters during their lifetime. In this study, firstly, concepts of prophethood are discussed and in this context, the understanding of prophethood of Mu'tazila is explained. Later, those who objected to prophethood were introduced and their claims were put forward. Finally, the answers given by Mu'tazila to these objections were evaluated. As a result, it has been observed that the claims made by Barahima, Ibn al-Rawendi, and Abu Bakr al-Razi, and the trends such as Deism and Positivism today are similar. In this sense, it can be said that the prophetic defense of Mu'tazila is very valuable, it has a character that reduces the doubts in the human mind and sheds light on the present day. In our opinion, in order to be able to give reasonable answers to the denial currents and eliminate their objections, it is necessary to know the answers of Mu'tazila and their responses to the conquerors in their own period.
Benzer Tezler
- Nûreddin es-Sâbûnî'nin Mu'tezile eleştirisi
Nur al-Din al-Sâbûnî's criticism on Mu'tazila
ŞEYMANUR AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DinBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HİKMET YAĞLI MAVİL
- Nübüvvet tartışmaları-Ebu'l-Hasan El-Eş'arî ve Ebû Ali El-Cübbâî örneği-
Prophethood discussions -Abu'l-Hasan al-Ash'ari and Abu Ali al-Jabbai example-
ÖMER FİDANBOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
DinDicle ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET AKGÜÇ
- Zemahşerî'nin nübüvvet anlayışı
Prophethood in Zamahshari's thoughts
SELÇUK GEZGİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DinDokuz Eylül ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MURAT MEMİŞ
- Mu'tezile'de mûcize
The miracle in the Mu'tazila
MELİHA BİLGE
Doktora
Türkçe
2021
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YUSUF ŞEVKİ YAVUZ
- اعتراضات الفخر الرازي (ت 606 هـ) على المعتزلة في تفسيره (مفاتيح الغيب)دراسة تحليلية نقدية
(Mafateh el-Gayb) tefsirinde Fahr er-Razi nin Mu'tezile'ye itirazlars - elestirel analiz / Al-Fakhr al-Razi's (d. 606 AH) objections to the Mu'tazila in his interpretation of the keys to the unseen, analytical and critical study
KARRAR MAHDI ESSA ALSHABBANI
Yüksek Lisans
Arapça
2023
DinÇankırı Karatekin ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULSALAM YOUSUF ESSA AL-YAGOOB