2017 değişiklikleri sonrası 1982 Anayasası'na göre parlamentonun idarenin denetlenmesindeki rolü
The role of the parliament in scrutiny of administration according to the 1982 Constitution with 2017 amendments
- Tez No: 660605
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ OYA BOYAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Hukuk, Law
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kamu Hukuku Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 398
Özet
Orta Çağ'da, Birleşik Krallık'ta ortaya çıkmaya başlayan parlamento denetimi, demokrasi mücadelesinin gelişimiyle beraber ilerlemiştir. Başlangıçta monarşilerde kralın mutlak iktidarını sınırlama anlayışı hâkim iken; sonrasında modern demokrasinin başlıca kurumları ortaya çıktıkça modern anlamda parlamento denetimi de şekillenmiştir. Günümüzde yasama ve yürütme erklerinin birbirinden bağımsızlığı, birbirlerine karşı denge sağlama ve devlet yönetiminin kötüye kullanılmasını önleme ihtiyacı, denetleme yetkisinin varlığını gerekli kılmaktadır. Böylece yürütme organının hukuka uygun davranmasının sağlanması yanında, parlamento denetiminin gerçekleştirilmesi ile yasama organının, yürütme organının faaliyetleri hakkında bilgi elde edebilmesi de önemlidir. 16.04.2017 referandumuyla onaylanan 21.01.2017 tarih ve 6771 sayılı Anayasa Değişikliği Kanunuyla Türkiye'de erkler arasındaki denge ve denetim mekanizmaları önemli ölçüde farklılaşmıştır. Bu kapsamda, demokrasilerde parlamentonun klasik görevleri arasında yer alan idarenin denetlenmesi konusu da Türkiye'de yeniden şekillenmiştir. Bu çalışmada parlamentonun idarenin denetlenmesindeki rolü, 2017 tarihli Anayasa değişiklikleri sonrası kurulan sistemde, karşılaştırmalı hukuktan örneklerle açıklanmaya çalışılmıştır. Üç bölüm halinde planlanan çalışmanın İlk Bölümünde, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) tarafından yürütülen denetimde 1982 Anayasası'nın 98'inci maddesi gereği parlamentonun sahip olduğu anayasal araçlar (yazılı soru, genel görüşme, meclis araştırması ve meclis soruşturması) sırasıyla ele alınmıştır. Meclis içerisinde oluşturulan daimi komisyonlar ise TBMM tarafından gerçekleştirilen denetimin ikinci boyutunda açıklanmıştır. Özellikle Dilekçe Komisyonu, Plan ve Bütçe Komisyonu, Kamu İktisadi Teşebbüsleri Komisyonu ve İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu, denetim fonksiyonu ağır basan komisyonlar olarak detaylandırılmıştır. TBMM'nin bir yandan da 1982 Anayasası'nın 74'üncü maddesi uyarınca kendisine bağlı olarak kurulan Kamu Denetçiliği Kurumu vasıtasıyla idarenin işleyişine ilişkin şikayetleri incelemesini konu alan“parlamentoya bağlı denetim”İkinci Bölüme konu edilmiştir. TBMM'ye idarenin mali denetimi gibi teknik bir alanda yardımcı olan ve 1982 Anayasası'nın 160'ıncı maddesinde düzenlenmiş Sayıştay ise parlamento adına denetime ayrılmış Üçüncü Bölümde incelenmiştir. Çalışma genelinde, 2017 tarihli Anayasa değişiklikleri sonrası kurulan sistem içerisinde parlamentonun idareyi denetleme konusundaki etkinliğinin, örnek ve önerilerle değerlendirilmesine gayret gösterilmiştir.
Özet (Çeviri)
Parliamentary scrutiny which was emerged in the United Kingdom in the Middle Ages has evolved along with the developments in the struggle for democracy. While at the beginning the understanding of limiting the absolute power of the King was dominant in monarchies, later on as major institutions of modern democracy began to come out, parliamentary scrutiny in modern sense has been shaped. Today; separation of the legislative and executive powers, the need to achieve a balance between the powers and to prevent any abuse of authority by the government necessitate the existence of a scrutiny authority. Hence, in addition to ensuring that the executive body acts in accordance with the law, it is also important that the legislature is able to obtain information about the activities of the execution through parliamentary scrutiny. With the Act No. 6771 dated 21.01.2017 to amend the Constitution, endorsed by the referendum dated 16.04.2017, balance and oversight mechanisms between powers in Turkey have become significantly different. In this context, parliamentary scrutiny of the administration which is one of the traditional responsibilities of the parliament in democracy has been redesigned in Turkey. This study intends to explain the role of the parliamentary scrutiny of the administration in the system built following the constitutional amendments of 2017 by using examples of comparative law. In the first chapter of the study which is designed in three chapters, constitutional tools (written question, general debate, parliamentary inquiry and parliamentary investigation) that are used by the Turkish Grand National Assembly pursuant to the Article 98 of the Constitution of 1982 are discussed respectively. Standing committees formed within the national assembly were explained in the second dimension of the scrutiny carried out by the Grand National Assembly of Turkey. The Committee on Petitions, the Committee on Plan and Budget, the Committee on State Economic Enterprises and the Committee on Human Rights Inquiry are particularly detailed as a result of their predominant oversight function. The second chapter deals with the“Parliamentary Oversight”on the complaints about the operations of the administration through Ombudsman's Office which was established pursuant to the Article 74 of the Constitution of 1982. The Court of Accounts which is regulated with the Article 160 of the Constitution of 1982 and assists the National Assembly in a technical function such as financial audit is discussed in the third chapter titled as“Oversight on Behalf of the Parliament”. Throughout the study, efforts were made to evaluate the effectiveness of the parliament in scrutinizing the administration within the system established after the Constitutional amendments dated 2017, with examples and suggestions.
Benzer Tezler
- 1961 ve 1982 Anayasalarında cumhurbaşkanının görev ve yetkileri
Duties and authorities of the president in 1961 and 1982 constitutions
ÖMER FARUK KESKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Hukukİstanbul Şehir ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERGUN ÖZBUDUN
- Anayasa yargısında yargısal sınırlılık doktrini
The doctrine of judicial self-restraint in Constitutional adjudication
ENDER TÜRK
Doktora
Türkçe
2022
HukukGalatasaray ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞULE ÖZSOY BOYUNSUZ
- Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminin sağlık sektörüne etkileri: Adana ili örneği
The effects of the Presidential Government System on the health sector: The case of Adana province
MUHAMMED UĞUR KARALI
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Kamu YönetimiAdana Alparslan Türkeş Bilim Ve Teknoloji ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. LEVENT DUMAN
- Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'nin kamu yönetiminin örgütsel yapısı üzerindeki etkiler
The effects of the Presidential Government System on the organizational structure of public administration
DERVİŞ BURAK BİNİCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Siyasal BilimlerKastamonu ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EROL TURAN
- 1982 Anayasası'nda yapılan 2017 değişiklikleri sonrası oluşan yeni hükûmet sistemi ile ABD hükûmet sisteminin karşılaştırılması
Comparison of the new government system and the US government system following the 2017 amendments to the 1982 Constitution
MEHMET ALAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Kamu YönetimiBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FETHİ KILIÇ