Diyabet hastalarında hastalık algısı ve sosyodemografik faktörlerin tedaviye uyum üzerine etkisi
Effect of sociodemographic factors and ilness perception on treatment compliance for diabetes patients
- Tez No: 661692
- Danışmanlar: PROF. DR. DERYA AKBIYIK
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Aile Hekimliği, Family Medicine
- Anahtar Kelimeler: Diyabetes Mellitus, Morisky Tedavi Uyum Ölçeği, Kısa Hastalık Algı Ölçeği, Epidemiyolojik Bilgiler, Tedavi Uyumu, Hastalık Algısı, Diabetes Mellitus, Morisky Medication Adherence Scale, Short Illness Perception Scale, epidemiologic information, illness perception, treatment compliance
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sağlık Bilimleri Üniversitesi
- Enstitü: Ankara Dışkapı Yıldırım Beyazıt Eğitim Ve Araştırma Hastanesi
- Ana Bilim Dalı: Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 78
Özet
Amaç: Kronik hastalıklarda tedaviye uyumun hastaların içinde bulundukları durumu nasıl algıladıklarından ve bazı sosyodemografik özelliklerinden etkilendiğini ortaya koyan çalışmalar vardır. Bu bilgiden hareketle araştırmamız diyabetes mellituslu bireylerde sosyodemografik faktörlerin ve hastalık algısının tedavi uyumuna etkisini incelemek amacıyla yapılmıştır. Materyal ve Metod: Tanımlayıcı olarak yapılan bu araştırma Dışkapı Yıldırım Beyazıt Eğitim ve Araştırma Hastanesi etik kurulundan alınan onay sonrası Nisan 2020-Kasım 2020 tarihleri arasında Aile Hekimliği kliniğinde tedavi gören 321 diyabet hastası ile yürütülmüştür. Araştırma verileri sosyodemografik bilgi formu, Kısa Hastalık Algısı Ölçeği ve Morisky Tedavi Uyum Ölçeği ile yüz yüze görüşme metodu ile toplanmıştır. Verilerin analizinde IBM SPSS 25 programı kullanılmıştır. Bulgular: Çalışmaya katılan tüm katılımcıların Kısa Hastalık Algı Ölçeği puanı ortalamasının 32.56±13,78, Morisky Tedavi Uyum Ölçeği ortalamasının ise 5.67±2,31 olduğu hesaplanmıştır. Çalışmaya katılan hastaların %57,90'ının hastalık algısının olumsuz olduğunu, %38'nin tedavi uyumunun düşük, %26'sının ise tedavi uyumunun yüksek olduğu gözlenmiştir. Düzenli kontrollerin, komorbidite ve organ hasarının, çalışma durumun, stresli yaşam şeklinin, insülin enjeksiyon uygulama sıklığının ve hastalık algısının tedaviye uyumu anlamlı şekilde etkilediği gözlenirken; yaş, cinsiyet, medeni durum ,eğitim seviyesi ,gelir durumu ,hastalık süresi ,kullanılan tedavi şekli ve OAD sayısı, yakın çevrede diyabet tanılı hasta olması tedavi uyumu açısından sayısal farklılıklar gösteriyor olsa da bu farkın istatistiksel olarak anlamlı olmadığı tespit edilmiştir. Sonuç: Çalışmamızda literatüre benzer şekilde hastalık algısı olumlu olan bireylerin tedavi uyumu yüksek bulunmuştur. Farklı sosyokültürel ve eğitim düzeylerinde katılımcının dahil olacağı çalışmalar yapılmalıdır. Çalışmamızda tedaviye uyum oranları düşük bulunmuş ve bunların sebepleri arasında çoklu ilaç dozları, düzenli kontrole gitmeme,stresli yaşam gibi birçok faktörün rol oynadığı tespit edilmiştir. Birinci basamak sağlık hizmetleri düzeyinde etkili şekilde diyabet ile mücadele edilmek isteniyorsa, hastalar değerlendirilirken sosdemografik farklılıklarının, hastalık algılarının ve tedaviye uyumlarının da incelenerek, her hastanın bu bağlamda bireysel ihtiyacı belirlenip bu yönlerden de desteklenmesi gerektiğinin önemi açıktır.
Özet (Çeviri)
Aim: Treatment compliance has search among cronic patients about how change the illness perception and epidemiologic property has effect on their situation. The aim of this study is to investigate the effect of sociodemographic factors and illness perception on treatment compliance for diabetes patients. Material and Method: This study is conducted as a descriptive research on 321 diabetes patients being treated in Family Medicine Clinicals of Dışkapı Yıldırım Beyazıt Training Research Hospital between April 2020 and November 2020 after the ethics committee approval. The data is collected via sociodemographic information questionnaire, Short Illness Perception Scale and Morisky Medication Adherence Scale and face-to-face meetings. IBM SPSS 25 program is used for the statistical analyses of data. Findings: The mean values of Short Illness Perception Scale and Morisky Medication Adherence Scale of participants are calculated as 32.56 and 5.67 respectively. It is observed that %57.90 of participants have negative illness perception. Moreover %38 of them have low treatment compliance where %26.2 of them have high treatment compliance. Furthermore, it is observed that the relationship between treatment compliance, following up, comorbidities, end organ damage, working condition, stress and insulin injection frequency of the participants in the study are statistically significant. On the other hand, the relationship between treatment compliance, age, gender, maritial status, education level, income, illness duration, treatment method, number of OAD and the existance of diabetes in neighborhood are not statistically significant even tough there is numeric differences. Results: In this research it is observed, that patients with positive illness perception have also high treatment compliance, as so in the literature. Yet, this study should be extended to cover participants from different sociocultural environment and education levels. It is also concluded that the general treatment compliance level is low due to lack of following up, stress etc. Finally, it is concluded that the sociodemographic differences, illness perception and treatment compliance of patients should be taken into account in primary care health service in order to struggle against diabetes. The needs of every single patient should be determined to support them effectively.
Benzer Tezler
- Tip 2 diyabetli bireylerin hastalık yönetiminde karşılaştıkları engellerin değerlendirilmesi
Evaluation of the barriers encountered by patients with type 2 diabetes in disease management
ŞUHEDA ÜSTÜNDAĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
HemşirelikAtatürk Üniversitesiİç Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NURAY DAYAPOĞLU
- Birinci basamağa başvuran tip 2 DM hastalarında görülen anksiyete ve depresyonun hastalık algısı ile ilişkisi
The relationship between anxiety and depression risk with the illness perception in the diabetes mellitus patients admitted to the primary care
CEREN AKKOL
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2018
Aile HekimliğiDokuz Eylül ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TOLGA GÜNVAR
- COVİD-19 tanısı ile Hacettepe Üniversitesi erişkin hastanesinde izlenen hastaların hastalık ile ilgili risk algıları ve yaşam tarzı değişikliği planlarının değerlendirilmesi
Evaluation of disease-related risk perceptions and lifestyle change plans of patients followed up at Hacettepe University adult hospital with the diagnosis of COVİD-19
KAMIL ZARNISHANOV
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
İç HastalıklarıHacettepe Üniversitesiİç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLAY SAİN GÜVEN
DR. ÖĞR. ÜYESİ NURSEL ÇALIK BAŞARAN
- Tip 1 diyabet mellitüs' lü çocukların hba1c değerlerini etkileyen biyo-psiko-sosyo-kültürel ve ekonomik etmenler
BİO-PSYCHO-socio-cultural and economic factors effecting the HBA1C levels for the TYPE 1 diabetes mellitüs children
BELKIS BAYAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Endokrinoloji ve Metabolizma HastalıklarıDüzce ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ATİLLA SENİH MAYDA
- Aile hekimliği polikliniğine başvuran tip 2 diyabetli bireylerde hastalık algısı ve özetkililik düzeyinin değerlendirilmesi
Evaluation of disease perception and self efficiency level of individuals with type 2 diabetes applying to the family medicine polyclinic
ÖZLEM EVEN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
Aile HekimliğiNamık Kemal ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EDA ÇELİK GÜZEL