Devlet-içi çatışmalarda küresel ve bölgesel aktörlerin rolleri: Afganistan örneği (1989-2018)
The roles of global and regional actors and international organizations in intra-state wars: The case of Afghanistan (1989-2018)
- Tez No: 662896
- Danışmanlar: PROF. DR. ERTAN EFEGİL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Uluslararası İlişkiler, International Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sakarya Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 272
Özet
Bu tez, devlet-içi çatışmalarda üçüncü aktörlerin rolünü, Afganistan örneği üzerinden ele almaktadır. Çatışmaların ortaya çıkışlarında, ekonomik, sosyolojik, kültürel, siyasal ve psikolojik nedenler mevcuttur. Bu bağlamda, bu çalışmanın amacı, 1970'lerden bugüne süregelen Afganistan krizinde üçüncü tarafların rolünü irdelemektir. Bu çalışmada, Afganistan savaşında üçüncü tarafları müdahaleye iten yerel faktörler göz önünde bulundurulmuştur. Bu anlamda SSCB, iki kutuplu uluslararası sistemde kendisini çevrelemeye çalışan ABD'ye karşı önlem almaya çalışarak, Afganistan'a müdahale etmiştir, fakat önemli mesele, Afganistan'ın yerel toplum ve siyaset yapısındaki kriz ve bunun SSCB'de tehdit olarak algılanmasıdır. Dolayısıyla, SSCB'nin Afganistan müdahalesi, önceden Bu tez, devlet-içi çatışmalarda üçüncü aktörlerin rolünü, Afganistan örneği üzerinden ele almaktadır. Çatışmaların ortaya çıkışlarında, ekonomik, sosyolojik, kültürel, siyasal ve psikolojik nedenler mevcuttur. Bu faktörler uzun yıllar devam ederse, görünmez ve şiddet içermeyen bir çatışma şeklinde tezahür eder, fakat görünmez çatışmanın devamı, şiddet içeren çatışmalara, krizlere ve en son savaşa yol açar. Savaşın patlak verdiği ülkelerde, komşu ve diğer aktörler, tehditleri en aza indirmeye veya çıkarlarını maksimize etmeye çalışır ve böylelikle üçüncü tarafların müdahalesi ya sonlandırır ya da krizi derinleştirir. Bu bağlamda, bu çalışmanın amacı, 1970'lerden bugüne süregelen Afganistan krizinde üçüncü tarafların rolünü irdelemektir. Krizin patlak verdiği dönemde Afganistan, görünmez bir çatışma sahnesi olmuş ve siyasi bir kriz, diğer tüm faktörlerin aktifleşmesine ve dolayısıyla, 1979'dan beri üçüncü tarafların müdahalesine neden olmuştur. Bu çalışmada, Afganistan savaşında üçüncü tarafları müdahaleye iten yerel faktörler göz önünde bulundurulmuştur. Bu anlamda SSCB, iki kutuplu uluslararası sistemde kendisini çevrelemeye çalışan ABD'ye karşı önlem almaya çalışarak, Afganistan'a müdahale etmiştir, fakat önemli mesele, Afganistan'ın yerel toplum ve siyaset yapısındaki kriz ve bunun SSCB'de tehdit olarak algılanmasıdır. Dolayısıyla, SSCB'nin Afganistan müdahalesi, önceden de devam eden krizleri ortaya çıkarmış ve ABD ve müttefiklerinin de müdahalesiyle Afganistan krizi 2001'e kadar sürmüştür. Bu çalışmada, Afganistan'a üçüncü taraf müdahaleleri, genel olarak 2001 öncesi ve sonrası olmak üzere iki döneme ayrılmıştır. Birinci dönemde Afganistan giderek derinleşen bir savaşa girse de, ikinci dönemde bu durum değişmiştir. Bunun nedeni bu müdahale sırasında, uluslararası örgütlerin geniş bir şekilde rol oynamasıdır. Dolayısıyla, ikinci dönemde bir devlet inşası süreci başlatılarak, Afganistan'daki krizin yapısal ve yerel faktörlerin ortadan kaldırılmasına odaklanılmıştır. 2001 sonrası dönemde her ne kadar savaş bitmese de, önemli başarılara imza atılmıştır. Bu başarılara rağmen çatışmaların bugüne kadar devam etmesinin ana nedeni, yerel faktörlerin yanı sıra, bölgesel ve küresel aktörlerin Afganistan üzerinden jeopolitik rekabetleridir. Araştırmanın vardığı sonuç şudur: Afganistan krizinin yapısal yerel faktörlerinin devam etmesi ve üçüncü tarafların bu faktörleri kullanarak müdahale etmesidir.
Özet (Çeviri)
This thesis addresses the role of third party in intra-state conflicts through Afghanistan. There are economic, sociological, cultural, political and psychological reasons for the emergence of intra- state conflicts. In this context, the purpose of this study is to examine the role of third parties in the Afghanistan crisis that has been going on since the 1970s. In this study, local factors that push third parties to intervene in the Afghanistan war are considered. From this point of view, the USSR intervened in Afghanistan by trying to take measures against the USA which was trying to surround it in the bipolar international system, but the important issue is the crisis in the local society and political structure of Afghanistan and its perception as a threat in the USSR. Therefore, the USSR's intervention in Afghanistan revealed the ongoing crises and the Afghanistan crisis continued until 2001 with the intervention of the USA and its allies. For this reason in this study, third party interventions in Afghanistan are generally divided into two periods as before and after 2001. Although Afghanistan entered into a deepening war over time in the first period, this situation changed in the second period. This happened because international organizations played a broad role during this intervention. Therefore, focusing on eliminating the structural and local factors of the crisis in Afghanistan, a state building process was initiated in the second period. Although the war did not end in the post-2001 period, important successes were achieved. Despite these successes, the main reason why the conflicts continue until today is the geopolitical rivalries of regional and global actors over Afghanistan, as well as local factors. The main finding of the research is that the structural local factors of the Afghanistan crisis persist and third parties intervene using these factors.
Benzer Tezler
- Devlet-içi çatışmalarda üçüncü taraf aktörlerin müdahalesi: Suriye iç savaşında üçüncü taraf aktör olarak bölge ülkelerin rolü
Intervention on third-party actor in intra-stade conflict: The role of regional countries as third-party actors in the Syrian civil war
KUBİLAY YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Siyasal BilimlerKocaeli ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FATMA ANIL ÖZTOP
- A neorealist analysis of Iran-Russia relations: Tajik and Syrian civil wars
İran-Rusya ilişkilerinin neorealist bir analizi: Tacik ve Suriye iç savaşları
ESRA YANIK
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Uluslararası İlişkilerOrta Doğu Teknik ÜniversitesiOrtadoğu Araştırmaları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ DERYA GÖÇER AKDER
DR. ZELAL ÖZDEMİR
- Dynamics behind Sadrist-Iranian relations 2003-2018: A social movements theory perspective
Sadr hareketi-İran ilişkilerinin arkasındaki dinamikler 2003-2018: Bir toplumsal hareketler teorisi perspektifi
MUSTAFA KAYMAZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Siyasal Bilimlerİstanbul Şehir ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HASAN TARKAN KÖSEBALABAN
- Assessment of urbanization history of Addis Ababa city, Ethiopia
Addıs Ababa cıty, Ethıopıa'nın kentleşme tarihinin değerlendirilmesi
ABDURAHMAN HUSSEN YIMER
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Şehircilik ve Bölge PlanlamaMersin ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ CENAP YOLOĞLU
- Urban transformation as political and ideological intervention in space: A case study in Diyarbakır
Mekana politik ve ideolojik bir müdahale olarak kentsel dönüşüm: Diyarbakır örneği
DİREN TAŞ
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
SosyolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BARIŞ MÜCEN