Kent gelişimi sürecinde açık ve yeşil mekan gereksiniminin Çanakkale örneğinde irdelenmesi
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 66317
- Danışmanlar: PROF. DR. YALÇIN ÖZGEN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Peyzaj Mimarlığı, Landscape Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1997
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 287
Özet
V. ÖZET KENT GELİŞMİ SÜRECİNDE AÇIK VE YEŞİL MEKAN GEREKSİNİMİNİN ÇANAKKALE ÖRNEĞİNDE İRDELENMESİ Kentsel yeşil alan planlaması, kent içindeki tüm yeşil alanların, elemanların birbiriyle ve kent gelişimi sürecinde ortaya çıkan yapılarla, mekansal ve fonksiyonel yönden oluşturduğu düzenin güvence altına alınmasını sağlar. Açık ve yeşil mekanlarının kent içinde, kentin sağlığı ve estetiği, ruh sağlığı, ekolojik ve ekonomik yönden işlevleri vardır. Yeşil alan planlamasının en önemli ödevlerinden biri de kent sisteminde yeşil mekanlara olan talebi saptamaktır. Ancak mekan gereksinimi ile ilgili her yerde geçerli olabilecek bir standart yoktur ve yasalarca önerilmiş olan standartlar ise genel karakterdedir. Ülkemizde 3194 sayılı imar kanununa göre kişi başına düşen yeşil alan belediye sınırları içinde 7 m2'dir. Bu araştırmada İmar ve İskan Bakanlığı tarafından belirlenen standartlara göre Çanakkale Belediyesi sınırlan içerisindeki yedi mahalle bazında açık ve yeşil mekan gereksinimi irdelenmiştir. Mahalleler bazında 1965-1990 yıllan arasındaki DİE nüfus sayımı sonuçlan dikkate alınarak, 1995 ve 2000 yılı nüfus ve yaş gruplarına göre nüfus dağılımı tahmini yapılmıştır. İmar uygulama planlarında önerilen park, çocuk bahçesi, oyun ve spor alanları 'Aktif Yeşil Alan'; yeşil alan, refüj, mezarlık, şehitlik, ağaçlandırma alanı ve benzeri alanlar 'Diğer Açık ve Yeşil Alanlar" başlığı altında gruplandırılmıştır. Bu mekanların alansal büyüklükleri, mülkiyet durumları belirlenerek 'Yeşil Alan Envanteri' oluşturulmuş, ayrıca gerçekleşen alanların güncel kullanımları, etki alanları, donanım ve çekicilikleri araştırılmıştır. Ancak kent sisteminde yeşil alan gereksinimi ve bunların mekansal olarak dağılımı bir dizi faktör tarafından belirlenmektedir. Bu faktörler; doğal ve kültürel yapı ile ilgili özelliklerdir ve bunlar araştırma alanında yerleşim yerlerine göre il genelinde, şehir ve yakın çevresinde, mahalleler bazında tespit edilmiştir. İmar ve İskan Bakanlığı'nın normuna göre 5000 nüfus için 3-10 yaş grubu çocuk başına 1,5 m2 'Oyun ve Çocuk Bahçesi Alanı' önerilmektedir. Kent bütününde toplam nüfuslan içindeki 3-10 yaş grubu çocuk oranı en çok Fevzipaşa mahallesindedir ve bunu sırası ile İsmetpaşa, Barbaros,. Namık Kemal, Esenler, Cevatpaşa, Kemalpaşa mahalleleri izlemektedir. Fakat Fevzipaşa, Namık Kemal Esenler ve Kemalpaşa mahallelerinde hiç bir oyun ve çocuk bahçesi alanının uygulanmadığı ayrıca imar planlarında da Fevzipaşa, Namık Kemal ve Kemalpaşa mahalleleri için hiç bir oyun ve çocuk bahçesi alanı 123önerilmediği belirlenmiştir. Barbaros, Cevatpaşa, İsmetpaşa ve Esenler mahalleleri için ise norma göre yeterli büyüklükte alan önerildiği halde gerçekleştirilemediği görülmektedir. Bakanlığın normuna göre imar planlarında 15000 nüfus için 1 'Mahalle Parkı' ve kişi başına 1 m2 alan ayrılması önerilmektedir. Buna göre 2000 yılı için mahalleler bazında: Barbaros mahallesinde 1 mahalle parkı (13385 m2), Cevatpaşa mahallesinde iki mahalle parkı (31135 m2) ; İsmetpaşa mahallesinde bir mahalle parkı (14091 m2) ; Esenler mahallesinde 1 mahalle parkı (5360 m2) gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Kemalpaşa, Namık Kemal ve Fevzipaşa mahalleleri nüfuslarının 15000'nin altında olması, fakat birbiriyle bitişik konumda olmaları nedeniyle, Fevzipaşa mahallesinde park alanı olarak ayrılan 25380.9 m2 büyüklüğündeki alanda, 7938 m2'lik ortak bir mahalle parkı gerçekleştirilmelidir.. Bakanlığın normuna göre imar planlarında 15000 nüfus için 1 'Oyun ve Spor Alanı', 11-18 yaş grubu çocuk nüfusu başına 2 m2 alan ayrılması önerilmektedir. Buna göre 2000 yılı için mahalleler bazında: Barbaros mahallesinde çocuk başına 12.23 m2 alan uygulanmıştır, alan açığı yoktur. Cevatpaşa mahallesinde çocuk başına 1.33 m2 oyun ve spor alanı düşmektedir. Ancak 3371 m2'lik alan daha ayrılmalı ve 7482 m2'lik alan gerçekleştirilmelidir. İsmetpaşa mahallesinde çocuk başına 1.71 m2 oyun ve spor alanı düşmektedir. Ancak 949 m2'lik alan daha ayrılmalı ve 4496 m2'lik alan gerçekleştirilmelidir. Esenler mahallesinin yeni imara açılması nedeniyle gelişim süreci dikkate alınarak 1640 m2 alan ayrılmalı ve gerçekleştirilmelidir. Kemalpaşa, Namık Kemal ve Fevzipaşa mahalleleri nüfuslarının 15000'nin altında olması, fakat birbiriyle bitişik konumda olmaları nedeniyle, Fevzipaşa mahallesinde park alanı olarak ayrılan 28565 m2'lik alanda, 2338 m2'lik ortak bir oyun ve spor alanı gerçekleştirilmelidir. Kent bütününde 2000 yılına kadar 73410 m2 büyüklüğünde 2 Semt Parkı ; 110115 m2 büyüklüğünde 1 Kent Parkı ; 293000 m2 büyüklüğünde Rekreasyon Alanı ; 49935 m2 büyüklüğünde Festival Alanı ; 3 Yüzme Havuzu ; 9915 m2 büyüklüğünde Mezarlık Alanı gerçekleştirilmelidir. Mahalleler bazında 2320 deneğe anket uygulanarak halkın planlamaya katkısı sağlanmıştır. Kullanılan anket formu 36 sorudan ve üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde bireye yönelik bilgiler, ikinci bölümde boş zaman durumu ve boş zaman alışkanlıklarına yönelik bilgiler, üçüncü bölümde halkın açık ve yeşil mekanları kullanma durumu ve biçimi, rekreasyonel eğilimleri, açık ve yeşil mekan gereksinimleri araştırılarak, belirlemeler yapılmıştır. Anket sonuçlarına göre -de deneklerin ikamet ettikleri mahallelerde gereksinim duydukları açık ve yeşil mekan tiplerini sıralarken, deneklerin çoğunlukla (% 55.1'nin) oyun 124ve çocuk bahçesini tercih ettikleri, % 30.4'nün öncelikle oyun ve çocuk bahçesini 1. tercihi olarak gösterdikleri belirlenmiştir. Halkın en çok Kordon Düzenlemesi, Donanma Çay bahçesi, Çimenlik Kalesi Parkı ve Lodos Parkı'nı kullandıkları görülmektedir. Bu alanların ortak özelliklerinin kent merkezinde olması yanında Boğaz peyzajına açık olması ve bitkilendirmesinin zengin olması tercih edilmelerine neden oluşturmaktadır. Şehirdeki park ve yeşil alanların yetersizliği ve mevcut olanlarında kullanılamaz durumda oluşu nedeni ile mahallede park yok şeklinde yorumlandığı, bundan dolayı halkın çoğunlukla rekreasyonel eğilimlerini şehir yakın çevresindeki açık ve yeşil alanlara giderek karşıladıkları saptanmıştır. Şehir yakın çevresindeki bu alanlar; Güzelyalı kıyı şeridi, Gençlik Kampı, İntepe-Orman Kampı ve Çamlık alanı, Dardanos ve Kabatepe Piknik ve Kamp alanlarıdır. Bu alanların ortak özelliğinin kente yakın mesafede oluşu, mevcut bitki örtüsünün zenginliği, organize düzenlemelerin olmasıdır. Deneklerin rekreasyon amaçlı gidilen yerlerde çoğunlukla ve öncelikle yeşil alan, orman, deniz, içmesuyu, akarsu ve manzarayı tercih ettikleri kullanımlar olarak çoğunlukla ve öncelikle WC, çeşme, piknik alanı, çocuk bahçesi, büfe, otopark, kamp yeri, spor alanı tercih ettikleri belirlenmiştir. Bakanlığın normlarına ve yapılan anket uygulaması sonuçlarına göre açık ve yeşil mekan gereksinim belirlemeleri, yeşil alan envanteri ile karşılaştırarak açık ve yeşil mekan açığı belirlenmiştir. Sonuç olarak kent gelişimi sürecinde yeşil alan planlamaları ve ortaya çıkabilecek yeşil alan sorunlarına yönelik öneriler getirilmiştir. 125
Özet (Çeviri)
V. SUMMARY STUDYING OPEN AND GREEN SPACES NEED IN THE DURATION OF TOWN DEVELOPMENT AT THE EXAMPLE TOWN OF ÇANAKKALE The Urban open spaces planning provides the securing of the spatial and functional order which is formed by the green areas and elements between each other and buildings which are arised in the duration of town developments. Open spaces in the urban areas have hygenical, estethical, psychological, ecological and economical functions. One of the most important duties of urban open space planning is the determination of demands for open green spaces within the town system. However, there are no standards to be valid everywhere, and the standards in use are of general character. According to the Turkish Construction Law Number 3194 within municipality boundaries, the open green space must be at least 7.0 square meters per individual. İn this study the open and green spaces needs on the base of seven disricts within the boundaries of Çanakkale municipality according to the standards of Ministry of Construction and Housing is examined. By taking into consideration the census on district bases between years 1965-1990, the distribution of population according to the population and age groups has been estimated. Parks, play lots, play and sport grounds have been grouped as 'Active Green Areas' green belt, refuge, cemetery, afforestation areas and the others have been titled as 'Other Open and Green Spaces'. The size and ownership of these areas have also been determined and it has resulted in the 'Invertory of Green Spaces' Furthermore, actuel use of the these green spaces and their sphere of influence, equipments and attractiveness have been studied. The open space needs and their spatial distribution in an urban system are determined by various factors, which are of natural, social and cultural character. They are also determined according to settlements in the level of province, town and surrounding areas. According to standards of Ministry of Construction and Housing for 5000 inhabitants for 3- 10 age group 1,5 square meter per child is proposed as play lots and grounds. In the whole town Fevzipaşa district has the largest population of 3-10 age group. It is followed by İsmetpaşa, Barbaros, Namık Kemal, Esenler, Cevatpaşa and Kemalpaşa. İn Fevzipaşa, Namık Kemal, Esenler and Kemalpaşa districts there are no play lots and grounds for children and for Fevzipaşa, Namık Kemal and Kemalpaşa districts no lots and play grounds are proposed for children in the construction plan. For Barbaros, Cevatpaşa, 126İsmetpaşa and Esenler districts there are proposed areas, and their whose sizes are confirmed with the standards of Ministry of Construction and Housing but they have not been applied. According to standards of Ministry of Construction and Housing for 15000 inhabitants one district park and 1.0 square meter per individual proposed. Accordingly for the year 2000 on the base of districts for Barbaros one (13385 sqm), Cevatpaşa two (31135 sqm), İsmetpaşa one (14091 sqm), Esenler one (5360 sqm) can be realized. Kemalpaşa, Namık Kemal and Fevzipaşa districts have less than 15000 inhabitants, but because of their adjacent position the area (25381 sqm) which is set aside as park area for Fevzipaşa district can be established as a disrict park with an area of 7938 sqm for the common use. According to standards of Ministry in construction plans for 15 000 inhabitants 1 play and sport field and for 11-18 age group 2.0 sqm is proposed. On district bases for the year 2000 in Barbaros district 12.23 sqm area is set aside for children therefore, there is no deficit. İn Cevatpaşa district there is an area of 1.33 sqm for play and sport field per child. An area of 3371 sqm must be set aside and an area of 7482 sqm realized. İn İsmetpaşa there is as sport and play field of 1.71 sqm per child, but an area of 949 must be added and an area of 4496 sqm must be realized. Esenler is a new district and taking in to the consideration the development in the future an area of 1640 sqm must be set aside and realized as sport and play field. Kemalpaşa, Namık Kemal and Fevzipaşa districts have less than 15000 inhabitants, but because of their adjecant position the area (28565 sqm) which set aside as park area for Fevzipaşa district a play and sports field with an area of 2338 sqm must be established. İn the whole town two district parks with an area of (73410 sqm), one city park with an area of (110115 sqm.), a recreation area within an area of (293000 sqm), and festival area of 49935 sqm, three swimming polls and cemetery of on area 9915 sqm must be realized. In order to provide the public to take action in the planning process on district bases 2320 people filled questionnaire which consists of three parts and 36 questions. The first part contains information devoted to responders. In the second part leisure and information devoted to leisure habits of responders. In the third part the attitude and the manner of use of open and green spaces through people and their recreational tendencies, open and green space needs. According to results of the assessments questionnaire, the persons who filled questionnaire give as the most desirable open and green space types in the district where they lived. 55.1 % of them preferred play lots and grounds for children 30.4 % of them mentioned play lot and ground in the first place. Kordon Düzenlemesi 127(Promenade), Donanma -Tea Garden, Çimenlik Kalesi, Lodos Park are the most frequently visited places. The common characteristics of these open spaces that they are located in the town centre and have beautiful view from the Dardanalles and well planted with various shade trees and ornamental shrubs. Because of the insufficency of the parks and green spaces in the town and the bad condition of the existing ones most of the inhabitants prefer going to the woodlands and seashore in the surroundings of the town for recreation. These areas in the surroundings are : Güzelyalı Seashore, Gençlik Kampı (Youth Camping), intepe Orman Kampı-Çamlık, Dardanos and Kabatepe Picnicking and Camping areas. The common characteristics of them are: they are not far from town, and they have a very rich and interesting plant cover, and they all are well organized. The responders of the questionnaire preferred the recreation areas with woodland, sea, drinking water, water courses and beatiful landspaces, and with facilities such as WC, fountain, picnicking areas, play lots and grounds, kiosk, parking, camping ground and sports fields. The deficit of open and green spaces has been determined by comparing the open and green space needs which are determined according to the standards of Ministry of Construction and Building with the inventure of green space of the town. In conclusion the suggestions devoted to the green space planning and to the most likely emerging problems related green space systems of the town have been made. 128
Benzer Tezler
- Kırıkkale kenti mevcut alan kullanım kararları ve açık-yeşil alan verilerinin değerlendirilmesi üzerine bir araştırma
A Study on the evaluation of open-green space data and the existing land use decisions for Kırıkkale
KORAY ÖZCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
Peyzaj MimarlığıAnkara ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. EKREM KURUM
- Kentsel kıyılarda yere bağlılığın gelişiminde algısal sürece etki eden faktörlerin tespitine yönelik kavramsal bir model önerisi
A conceptual model proposal for determining the factors affecting the perceptual process in the development of place attachment in urban coastal areas
BEGÜM AKÖZ ÇEVRİMLİ
- Kamu kullanımı kentsel açık alanların tarihsel süreç içerisinde gösterdikleri yapısal değişimlerin irdelenmesi-İstanbul örneği
The Discussion of public places structural changes in historical process-Istanbul case study
SADULLAH ERYILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURAN ZEREN GÜLERSOY
- Yerelin dönüşümü: Anamur örneği
The Transformation of local: A sample Anamur
ERDEM DAŞCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Kamu YönetimiMersin ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. YEŞİM EDİZ ŞAHİN
- Uzaktan çalışma ve eğitimin kamusal alan kullanımına etkisinin ölçülmesi: Ankara kenti örneği
Measuring the effect of distance work and education on public space: Ankara city case
SEVCAN GÜVENÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Şehircilik ve Bölge PlanlamaKonya Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HALE ÖNCEL