Susamda (Sesamum indicum L.) kuraklık hassasiyet indeksi kullanılarak genotipik kuraklık toleransının belirlenmesi
Determination of genotypic drought tolerance in sesame (Sesamum indicum L.) using of the drought susceptibility index
- Tez No: 664779
- Danışmanlar: PROF. DR. FATİH KILLI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 87
Özet
Bu çalışma 2017-2018 yıllarında Kahramanmaraş koşullarında susam bitkisinde kuraklık hassasiyet indeksi (KHİ) kullanılarak genotipik kuraklık toleransının belirlenmesi amacıyla, kuru ve sulu koşullarda tesadüf blokları deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Çalışmada Tan 99, Osmanlı 99, Cumhuriyet 99, Kepsut 99, Orhangazi 99, Sarısu, Tanas, Arslanbey, Hatipoğlu ve Boydak tescilli susam çeşitleri ile 3 Yerel popülasyon (Yerel popülasyon-1: Osmaniye/ Köseli Köyü; Yerel popülasyon-2: Şanlıurfa/ Akziyaret Köyü; Yerel popülasyon-3: Kahramanmaraş/ Andırın) materyal olarak kullanılmıştır. Çalışmada verim ve verim unsurları incelenmiş, ayrıca incelenen özellikler arası korelasyon katsayıları ve genotiplerin tohum verimlerine yönelik kuraklık hassasiyet indeks değerleri hesaplanmıştır. Çalışma sonucunda 13 susam çeşidinin iki yıllık ortalama verilerine göre kuru koşullarda bitki boyu değerleri 62.0-89.7 cm, yan dal sayısı değerleri 1.8-4.2 adet, bitki başına kapsül sayısı değerleri 44.6-97.2 adet, çiçeklenme (%50) gün sayıları 57.8-62.2 gün, fizyolojik olgunlaşma gün sayıları 113.3-120.8 gün, bin tohum ağırlığı değerleri 3.0-3.6 g, tohum verimleri 30.7-81.8 kg da-1, yağ oranları % 38.8-46.1, yağ verimleri ise 12.8-35.2 kg da-1; sulu koşullarda ise sırasıyla 83.9-118.0 cm, 2.6-4.8 adet, 87.7-201.9 adet, 55.7-62.3 gün, 116.5-133.0 gün, 3.0-3.7 g, 84.0-340.9 kg da-1, %38.0-44.4, 32.0-141.3 kg da-1 arasında değişmiştir. Her iki koşulda da tohum verimi ile bitki boyu, yan dal sayısı, kapsül sayısı, fizyolojik olgunlaşma gün sayısı, bin tane ağırlığı ve yağ verimi arasında olumlu ve önemli ilişkiler belirlenmiştir. Susam çeşitlerinin kuraklık hassasiyet indeksi (KHİ) değerleri 0.755 ile 1.143 arasında değişmiştir. Çalışma sonucunda KHİ değerine göre Arslanbey, Hatipoğlu ve Yerel popülasyon-3'ün kuraklığa tolerant genotipler oldukları belirlenmiştir. Bu genotipler sulamanın kısıtlı olduğu alanlarda tercih edilebilir. Ayrıca, bu genotipler, kuraklığa toleranslı çeşit geliştirme çalışmalarında materyal olarak da kullanılabilir.
Özet (Çeviri)
This study was conducted in 2017-2018 in Kahramanmaraş conditions in order to determine the genotypic drought tolerance using the drought susceptibility index (DSI) in sesame, in rainfed and irrigated conditions with 3 replications according to the randomized block trial design. In this study, Tan 99, Osmanlı 99, Cumhuriyet 99, Kepsut 99, Orhangazi 99, Sarısu, Tanas, Arslanbey, Hatipoğlu and Boydak registered sesame varieties and 3 local genotypes (Local Genotype-1: Osmaniye/Köseli Village; Local Genotype-2: Sanliurfa/Akziyaret Village; Local Genotype-3: Kahramanmaraş/Andırın) were used as material. In the study, yield and yield components were investigated, and the correlation coefficients between the investigated traits and the drought susceptibility index values for the seed yields of the genotypes were calculated. The result of the study, according to the two-year average data of 13 sesame varieties in rainfed conditions; plant height values 62.0-89.7 cm, the number of branches 1.8-4.2, number of capsules per plant 44.6-97.2, number of flowering (50%) days 57.8-62.2 days, physiological maturity days 113.3-120.8 days, one thousand seed weight values 3.0-3.6 g, seed yields 30.7-81.8 kg da-1, oil ratio 38.8-46.1%, oil yield 12.8-35.2 kg da-1; varied between respectively in irrigated conditions 83.9-118.0 cm, 2.6-4.8 pieces, 87.7-201.9 pieces, 55.7-62.3 days, 116.5-133.0 days, 3.0-3.7 g, 84.0-340.9 kg da-1, 38.0-44.4%, 32.0-141.3 kg da-1. In both conditions, positive and significant relationships were determined between seed yield and plant height, number of branches, number of capsules, number of physiological maturity days, one thousand seed weight and oil yield. The drought susceptibility index (DSI) values calculated for the two-year average yield values of sesame varieties changed between 0.755 and 1.143. At the end of the study, it was determined that Arslanbey, Hatipoğlu and Local Genotype-3 are tolerant genotypes for drought conditions. According to the DSI value. These genotypes can be preferred in areas where irrigation is limited. In addition, these genotypes can be used as materials in drought tolerant cultivation studies.
Benzer Tezler
- İkinci ürün susamda (Sesamum indicum L.) kısıntılı sulamanın verim ve kalite özellikleri üzerine etkisi
The effect of deficit irrigation on yield and quality of second crop sesame (Sesamum indicum L.)
EMİR DOĞAN KUMRALTEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
ZiraatBursa Uludağ ÜniversitesiBiyosistem Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BURAK NAZMİ CANDOĞAN
- Yarı kurak iklim koşullarında ikinci ürün susamda (Sesamum indicum L.) farklı ekim zamanı ve bitki sıklıklarının verim ve verim unsurları üzerine etkilerinin belirlenmesi
Determination the effects of different planting times and plant densities on yield and yield components of second crop sesame (Sesamum indicum L.) under semi arid climate conditions
SERVET ABRAK
- Farklı sıra arası mesafesi ve ekim normlarının susamda (Sesamum indicum L.) verim ve verim özellikleri ile yaprak alan indeksi ve ışık tutma etkinliği üzerine etkisi
The effect of different row spacing and seeding rates on yield and yield components, leaf area index and light interception efficiency in sesame (Sesamum indicum L.)
LADISLAS NIYIRAGIRA
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
ZiraatBursa Uludağ ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET SINCIK
- Harran ovası koşullarında II. ürün susamda (Sesamum indicum L.) uygun sıra üzeri mesafesinin saptanması
Determation of optimum intra row spacing of second crop sesame (Sesamum indicum L.) under Harran plain conditions
MEHTAP ÜNALAN SARAÇOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
ZiraatHarran ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET YILMAZ
- Farklı tuz dozlarının susam (Sesamum indicum L.) çeşitlerinde bazı fizyolojik ve biyokimyasal özellikler üzerine etkisinin belirlenmesi
Determination of the effect of different doses of salt applied on sesame (Sesamum indicum L.) varieties on some physiological properties.
SERHAT KIPÇAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
ZiraatVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MURAT TUNÇTÜRK