Allele özel DNA markörleri ve tarımsal özelliklere göre belirlenen ekmeklik buğday (Triticum aestivum L.) genotiplerinin diallel analizleri
Diallele analysis of bread wheat (Triticum aestivum L.) genotypes determined by allele spesific DNA markers and agronomical traits
- Tez No: 665627
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ZİYA DUMLUPINAR, DOÇ. DR. HÜSEYİN GÜNGÖR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Biyoteknoloji, Ziraat, Biotechnology, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarımsal Biyoteknoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 167
Özet
Bu çalışma 76 yerel ve 20 standart ekmeklik buğday genotipin morfolojik ve fizyolojik gözlemleri ve bu genotiplerin yedi allel spesifik DNA markörü ile taranmasıyla elde edilen veriler ışığında belirlenen altı ekmeklik buğday genotipi (Adana-99, Flamura-85, Masaccio, Lucilla, 1635 ve 2115) ve 15 F1 melezini içeren yarım diallel melez buğday populasyonunda, buğdayda bazı önemli özelliklerde genetik yapı ve kalıtım mekanizmasını ortaya koymak ve uygun ebeveyn ve ümitvar melez kombinasyonlarını belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Elde edilen melezler ve ebevenyleri 2019-2020 ürün yetiştirme sezonunda bazı tarımsal özellikler bakımından Kahramanmaraş koşullarında değerlendirilmiştir. Araştırma tesadüf blokları deneme desenine göre üç tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Doksan altı ekmeklik buğday genotipinin morfolojik ve fizyolojik özelliklere göre standart çeşit ortalamaları başaklanma süresi (BS), ekim olgunlaşma süresi (EOS), bitki boyu (BB) ve yatma (Y) özelliklerinde yerel ekmeklik buğday hatlarından düşük bulunurken, tane dolum periyodu (TDP), başak uzunluğu (BU), başaktaki tane sayısı (BTS), başaktaki tane ağırlığı (BTA), bin tane ağırlığı (BinTA), tek bitki verimi (TBV) ve bayrak yaprak klorofil içeriği (Kİ) özelliklerinde ise daha yüksek olmuştur. Ekmeklik buğday genotiplerinin yedi allel spesifik DNA markörü ile moleküler karakterizasyonu neticesinde toplam 148 allel elde edilmiş, markör başına allel sayısı ortalama 21.14 olarak tespit edilmiş ve ortalama polimorfizm bilgi içeriği (PIC) değeri ise 0.5625 olarak saptanmıştır. Diallel analizlere göre incelenen özelliklerden BS, EOS, TDP, BB, BTA ve Kİ eklemeli ve dominant; BU, BTS, BinTA ve TBV için ise dominant gen etkilerinin önemli olduğu saptanmıştır. İncelenen özelliklerden BS, EOS, BB, BTA, TBV ve Kİ için kısmi dominantlık, TDP, BU, BTS ve BinTA özelliklerinde ise üstün dominantlık saptanmıştır. Çalışmada genel uyum yeteneği (GUY) ve özel uyum yeteneği (ÖUY) etkileri incelenen bütün özelliklerde önemli bulunmuştur. Başaktaki tane sayısı, BTA, BinTA ve TBV özelliklerinde ortalama heterosis ve heterobeltiosis değerlerinin pozitif olduğu saptanmıştır.
Özet (Çeviri)
This study was carried out to find out suitable parents and promising hybrid combinations by genetic mechanism and structure of a half diallele population consisting of 15 F1 progenies and their six parents (Adana-99, Flamura-85, Masaccio, Lucilla, 1635 and 2115) determined as evaluating 76 local and 20 standard bread wheat genotypes for morphological and physiological traits besides characterizing with seven allele spesific DNA markers. The hybrid combinations and their parents were evaluated for some agronomical traits in 2019-2020 cropping season under Kahramanmaras conditions. The experiment was arranged in a randomized complete block design with three replications. According to evaluation of 96 bread wheat genotypes for morphological and physiological traits the mean performance of standard cultivars were lower for heading date (HD), days to maturity (DM), plant height (PH) and lodging (L) and performed higher for grain filling period (GFP), spike lenght (SL), grain number per spike (GNS), grain weight per spike (GWS), thousan kernel weight (TKW), single plant yield (SPY) and flag leaf chlorophyll content (CC). Based on molecular characterization of bread wheat genotypes with seven allele spesific DNA markers, a total number of 148 allele was found and the average allele number per marker was determined as 21.14, while the polymorphism information content (PIC) was determined as 0.5625. As a result of diallele analysis the additive and dominance gene effects were found significant for HD, DM, GFP, PH, GWS and CC, while dominance gene effect was significant for SL, GNS, TKW and SKW. Partial dominance was found for HD, DM, PH, GWS, SPY, and CC, while superior dominance effect was determined for GFP, SL, GNS, and TKW. In the study the general combining ability (GCA) and special combining ability (SCA) effects were found significant for all investigated traits. The average heterosis and heterobelthiosis effects of GNS, TKW and SPY traits were found positive.
Benzer Tezler
- Önemli zeytin (Olea europaea L.) çeşitlerinin izoenzim polimorfizmleri ve genetik özellikleri
Isoenzyme polymorphisms and genetic characteristics of important olive (Olea europaea L.) cultivars and types
SEVDA DÜLGER
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
ZiraatÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MURAT ŞEKER
- Genetic screening of turkish wheat varieties for the durable resistance gene, LR34
Türkiye ekmeklik buğdaylarında kalıcı direnç geliştiren LR34 geninin taranması
BARIŞ BOYLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2011
BiyoteknolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiBiyoteknoloji Bölümü
DOÇ. DR. ERDOĞAN EŞREF HAKKI
PROF. DR. MAHİNUR S. AKKAYA
- Türkiye'deki bazı koyun ırklarının genetik yapılarının mikrosatellitlerle incelenmesi
Investigation of genetic structure of some sheep breeds in Turkey by using microsatellites
ZAFER BULUT
Doktora
Türkçe
2004
Veteriner HekimliğiSelçuk ÜniversitesiBiyokimya Ana Bilim Dalı
PROF.DR. MEHMET NİZAMLIOĞLU
PROF.DR. İNCİ TOGAN
- Genetic structure of Populus euphratica populations in Goksu river ecosystem
Göksu nehir ekosisteminde Populus euphratica popülasyonlarının genetik yapılanması
ÇİĞDEM KANSU
- Eskişehir bölgesi özel çiftliklerinde yetiştirilen arap atlarinda SCID mutant geni varliğinin araştirilmasi
Investigation of SCID mutant allele in arabian horses reared in some private farms of Eskişehir region
MUSTAFA DOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
BiyoteknolojiEskişehir Osmangazi ÜniversitesiTarımsal Biyoteknoloji Ana Bilim Dalı
DR. MUHAMMET KAYA