Sivas Akıncılar ağzı karşılaştırmalı ve tanıklı sözlüğü
Comparative and exemplified dictionary of Sivas Akıncılar
- Tez No: 665628
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ÖZLEM AYAZLI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Akıncılar Ağzı, Sivas Ağzı, Anadolu Ağızları, Ses Değişimleri, Yapım Ekleri, Sözlük, Derleme Sözlüğü, Köken Bilgisi, Akıncılar Dialect, Sivas Dialect, Anatolian Dialects, Phonetic Changes, Derivational Morphemes, Glossary, Compilational Dictionary/ Anthological Dictionary, Ethimology
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 489
Özet
Bu çalışmada, Sivas ili - Akıncılar ilçesi ağzı temel alınmış, ilçe ağzının dil özellikleri belirlenmeye çalışılmıştır. Tezimiz, Giriş, İnceleme, Metinler ve Sözlük bölümlerinden oluşmaktadır. Birinci bölümde, Sivas ağzının Anadolu ağızlarındaki yeri, Akıncılar ağzının Sivas ağzı içindeki yeri, çalışmanın yöntemi, Sivas ağzı ve sözlükçülüğü üzerine yapılmış çalışmalar; İkinci bölümde, Akıncılar ağzı ses bilgisi ve yapım ekleri; Üçüncü bölümde Akıncılar ilçesi ağzında tespit edilebilen sözcüklerin ses, biçim, anlam ve köken bilgisi özellikleri ve sözcüklerin kaynak kişi cümleleri; dördüncü bölümde çalışmadan elde edilen veriler ve tespitler sunulmuştur. Akıncılar yöre ağzı ile ölçünlü dilde ses ve anlam farklılıklarından en az birine sahip olduğu tespit edilen sözcükler madde başı alınmıştır. Ölçünlü dilden yöre ağzına geçerken uğradığı ses ve anlam değişimleri, sözcüğün tespit edilebildiği en eski dönemden başlayarak Eski Türkçe, Uygurca, Karahanlıca, Eski Oğuz Türkçesi, Kıpçak Türkçesi ve Osmanlıca Türkçesi dönemleri ile art zamanlı; Anadolu ağızları, Sivas ve komşu yöre ağızları ile Türkiye Türkçesi ölçünlü dilindeki biçim ve anlamlarıyla da eş zamanlı gösterilmeye çalışılmıştır. Köken bilgisi sözlükleri ile bazı sözcükler üzerine yazılmış makalelerdeki veri ve tespitler aktarılmış, sözcüğün geçtiği örnek cümleler büyük oranda tanıklanmıştır. İnceleme bölümünde ses değişimleri ve yapım ekleri, sonuç bölümünde elde edilen veriler sıralanmıştır.
Özet (Çeviri)
In this study, the dialect of Akıncılar town of Sivas province is based and its language features have been attempted to determine. This thesis consists of“Introduction, Analysis, Glossary and Conclusion”sections. In the first section, the importance of Sivas dialect in the dialects of Anatolian dialects, the importance of Akıncılar dialect inside the Sivas dialect, methodology of the study, Sivas dialect and Sivas lexicography; in the second section, phonology and derivational morphemes of Akıncılar dialects; in the third section, the sound, morph, semantic and etymological features of the words determined in the dialect of Akıncılar district and the statements of resource people; and on the fourth section, the data and the determinations found out in this study have been submitted. The words, those determined as having at least one of the phonetic and semantic differences in standard Turkish language and the dialects of Akıncılar have been used as headwords. The phonetic and semantic changes of the word, which came under while being transferred from standard language to the regional dialect, starting from the earliest known period, have been given synchronic with the term of Old Turkish, Uighur Language, Karakhanid Language, Old Oghuz Turkish, Kipchak Turkish and Ottoman Turkish; diachronic with standard Turkey Turkish and Anatolian dialects, Sivas dialect and neighbour region dialects. Etymological words and some data and detections from some related articles have been given; the sample sentences mentioning these words have been substantially exemplified. In the analysis section, phonetic changes and derivational morphemes; and in the conclusion section, the data found out have been aligned.
Benzer Tezler
- Kadınlarda fertilite farkındalığının ve fertiliteyi etkileyen yaşam biçimi davranışlarının belirlenmesi
Determining fertility awareness and lifestyle behaviors affecting fertility in women
ÖZGE KOCAARSLAN HASBEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
EbelikSivas Cumhuriyet ÜniversitesiEbelik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜLSEREN DAĞLAR
- Günümüz Sivas ili Akıncılar ilçesi kültürü ve eski Türk kültürünün izleri
Today's culture of Akıncılar district of Sivas province and traces of old Turkish culture
FATİH ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Antropolojiİstanbul ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ AHMETBEYOĞLU
- Sivas ilçelerinde bulunan tescilli camilerin ahşap ve kalem işleri tezyinatının değerlendirilmesi (Akıncılar-Altınyayla-Gemerek-GürünKangal-Şarkışla-Ulaş-Yıldızeli)
Evaluation of the wooden and camera decoration of registered mosques located in si̇vas districts (akincilar-Altinyayla-Gemerek-GürünKangal-Singing-Ulaş-Yildizeli̇)
NURHAN ARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinSivas Cumhuriyet Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BERA KEMİKLİ TEMUR
- Akıncılar yöresinde doğal olarak yetişen kuşburnu tiplerinin (Rosa spp.) seleksiyon yoluyla ıslahı
Breeding by selection of wild rose hip types (Rosa spp.) grown in Akincilar (Sivas/Turkey) province
SULTAN SAĞIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
ZiraatOrdu ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SAİM ZEKİ BOSTAN