Hititçe çivi yazılı belgelerde geçen evcil hayvanlara dair kayıtların ekonomik, kültürel ve siyasal açıdan değerlendirilmesi
Economic, cultural and political evaluation of the records of domestic animals in Hittite cuneiform documents
- Tez No: 666349
- Danışmanlar: PROF. DR. TURGUT YİĞİT
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eski Çağ Dilleri ve Kültürleri, Tarih, Ancient Linguistics and Cultures, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eskiçağ Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 879
Özet
Tezin ana hedefi; ± M.Ö. 1650 ve ± M.Ö. 1200 yılları arasında Anadolu'da Hattuša (Çorum/Boğazkale) merkezli bir devlet kuran, siyasi otoritesini dini dayanaklarla meşrulaştırmış ve teokratik bir yapı sergilemiş Hititlerin, çivi yazılı belgelerinde adı geçen evcil hayvanlara ait kayıtları incelemek ve değerlendirmektir. Hitit devletinde; din, siyaset ve kültürün birbirlerinden ayrışmaları mümkün olmadığından, iç içe geçen bu yapı, çalışma konumuzu oluşturan evcil hayvanları da etkilemiştir. Hitit yaşamında çalışmamıza konu olan bu evcil hayvanların; tarımdan ticarete, dinden siyasete kadar her alanda çeşitli roller oynadığı tespit edilmiş ve Hititçe çivi yazılı metinlerin taranması sonucunda Hitit yaşantısında çarpıcı özellikleri olduğu gözlemlenmiştir. Araştırmamızı özgün kılan bu tespitlerde; domuzun murdar bir hayvan olarak görülmesine rağmen, bereket ve doğurganlığı sağlamak amacıyla büyü ritüellerinde kullanıldığı, köpeğin büyü ritüellerinde koruyucu vasfıyla betimlenen tek hayvan olduğu, koyunun sunulan tanrı ayırt edilmeksizin kurbanlıklar arasında ilk sırada yer aldığı, eşeğin Hitit kültür ve edebiyatında“eşek gibi inatçı olmak”,“eşek gibi uyuklamak”,“eşek sıçraması”,“eşek pislesin”gibi günümüze kadar ulaşan deyim ve benzetmelerin öznesi olduğu, boğanın kabartmalarda tanrı olarak gösterilen tek hayvan olduğu ve metinlere konu olan tanımlamalar ile bunun doğrulanması, keçinin ise büyü ritüellerinde ateş ve su gibi arındırıcı bir öğe olarak kullanıldığı sonuçlarına varılmıştır.
Özet (Çeviri)
The main objective of the thesis is to examine and evaluate the records of domestic animals mentioned in the cuneiform scripted documents of the Hittites, who founded a state centered in Hattusa (Corum / Bogazkale) in Anatolia between ± 1650 BC and ± 1200 BC, legitimized their political authority with religious bases and displayed a theocratic structure. Due to the fact that religion, politics and culture cannot be separated from each other in the Hittite state, this intertwined structure also affected the domestic animals that constitute our study subject. It has been determined that these domestic animals, which are the subjects of our work in Hittite life, played various roles in every field from agriculture to trade, religion to politics and as a result of the analyzing of the Hittite cuneiform scripted texts, it was observed that they had striking features in Hittite life. In these determinations that make our research unique, it has been reached; although pig is seen as an impure animal, it is used in magic rituals to provide abundance and fertility, dog is the only animal depicted with its protective quality in magic rituals, sheep ranks the first among sacrifices regardless of the god presented, donkey is the subject of idioms and metaphors in Hittite culture and literature such as“to be stubborn like a donkey”,“to sleep like a donkey”,“donkey jump”,“donkey mess”, which is the subject of idioms and similes that have survived until today, bull is the only animal shown as a god in the reliefs, and this is confirmed by the descriptions subject to the texts, goat is used as a purifying element like fire and water in magic rituals.
Benzer Tezler
- Boğazköy-Maşat Höyük-Ortaköy çiviyazılı belgelerine göre tarihi coğrafya araştırmaları
Historical geography researches according to cuneiform tablets from Boğazköy-Maşat Höyük-Ortaköy
YENER DURAN
- Hitit Dönemi Anadolu coğrafyasının incelenmesinde yeni bir yaklaşım
A New approach to research of geography of Hittite period in Anatolia
YENER DURAN
- Hititçe çivi yazılı metinlerde dokuma
Weaving in the Hittite cuneiform texts
HASAN TUNCER
Doktora
Türkçe
2020
TarihAnkara ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TURGUT YİĞİT
DOÇ. DR. LEYLA MURAT KARAKURT
- Hitit şahıs adları ve bazılarının fonksiyonları hakkında
The Hittite personal names and about functions of some of them
TUNÇ BAKIR
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Eski Çağ Dilleri ve KültürleriAnkara ÜniversitesiEskiçağ Dilleri ve Kültürleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAYRİ ERTEM