Erkeklerde cinsiyetçilik ve meşrulaştırmaya dair söylemsel bir inceleme
A discorsive study on sexism and legitimization in men
- Tez No: 666511
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ UMUT ŞAH
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Arel Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 86
Özet
Bu araştırmanın amacı, İstanbul'da yaşayan heteroseksüel erkeklerle yarı-yapılandırılmış bireysel görüşmeler gerçekleştirmek suretiyle; erkeklerin cinsiyetçiliği meşrulaştırmaya yönelik açıklamalarının hangi söylemsel kaynaklara (açıklayıcı repertuarlara) dayandığını tespit etmektir. Bu bağlamda çalışmada, ataerkil toplum sistemine sahip toplumumuzda erkeklerin cinsiyetçi açıklamalarına dair söylemleri anlaşılmaya çalışılmıştır. Araştırmanın katılımcıları; İstanbul ilinde yaşayan, 25 ile 51 yaş aralığındaki 15 heteroseksüel erkekten oluşmaktadır. Görüşlerine başvurulan tüm katılımcılarla bireysel olarak 15 farklı görüşme yapılmıştır. Görüşmeler esnasında katılımcılar tarafından belirtilen hususlar ses kayıt cihazıyla kaydedilmiş ve sonrasında da yazılı metne dönüştürülmüştür. Ardından görüşme kayıtları söylem analizi gerçekleştirilerek incelenmiştir. Görüşme metinlerinin analizi sonucunda;“kadının anne oluşuna vurgu”,“kadının doğasına vurgu”,“davranışlara vurgu”,“kadınlara atfedilen görevlere vurgu”ve“geleneğe-kültüre vurgu”şeklinde beş farklı repertuara ulaşılmıştır. Araştırma sonucunda ulaşılan bulgular incelendiğinde, erkeklerin kadınlara yönelik cinsiyetçi açıklamalarını meşrulaştırmaya dönük çok sayıda açıklama geliştirdiği saptanmış ve bu açıklamaları da hayatın farklı yönlerini baz alarak temellendirmeye çalıştıkları görülmüştür.“Kadının anne oluşuna vurgu”repertuarı, erkeklerin cinsiyetçi açıklamalarına kaynaklık eden baskın repertuardır ve bu repertuarda cinsiyetçilik“annelik”kavramı üzerinden yeniden inşa edilmektedir.“kadının doğasına vurgu”repertuarında cinsiyetçiliğin erkekler tarafından fiziksel ve psikolojik güç olguları etrafında yeniden inşa edildiği ve bu repertuar üzerinden“kadına şiddet”ile“iş ayrımcılığı”nın meşrulaştırılmaya çalışıldığı görülmüştür.“Davranışlara vurgu”repertuarında erkeklerin;“kadının giyim tarzı”,“kadının cinsel isteğini hissettirme durumu”,“kadının cinsellik görevi”ve“kadın davranışının şiddeti doğurması”gibi davranışlar üzerinden cinsiyetçiliği inşa ettikleri görülmüştür.“kadınlara atfedilen görevlere vurgu”repertuarında erkeklerin toplumsal cinsiyetçilik üzerinden kadınlara bir kısım yükümlülükler atfettikleri saptanmıştır.“geleneğe-kültüre vurgu”repertuarında erkeklerin cinsiyetçi açıklamalarını“yetiştirilme tarzı”ve“yetişilen coğrafya”kavramları üzerinden meşrulaştırmaya çalıştıkları görülmektedir. Sonuç olarak, araştırma kapsamında görüşlerine başvurulan katılımcıların kadınlar hakkında konuşurken düşmanca veya korumacı nitelikteki cinsiyetçi söylem ve davranışları açık veya örtük biçimlerde meşrulaştırdıkları ve yeniden ürettikleri görülmüştür. Özellikle ataerkil sistem kaynaklı kültürel kodların katılımcılar tarafından özümsendiği ve cinsiyetçiliğin katılımcılar tarafından doğal ve sıradan bir şekilde meşrulaştırılabildiği saptanmıştır.
Özet (Çeviri)
The aim of the study was to identify the discursive sources (interpretative repertoires) of the men's explanations to legitimize sexism by conducting semi-structured individual interviews with heterosexual men living in Istanbul. In this context, the discourses of the men about sexist explanations in our society which has a patriarchal social system were tried to be understood. The participants of the study consisted of 15 heterosexual men aged 25 to 51, living in Istanbul. 15 different interviews were made individually with all participants. During the interviews, the points specified by the participants were recorded with a voice recorder and transcribed. Then, the interview records were analyzed through discourse analysis. As a result of the analysis of the interview texts; five different interpretative repertoires have been reached:“emphasis on the woman's motherhood”,“emphasis on the nature of woman”,“emphasis on behaviors”,“emphasis on the tasks attributed to women”and“emphasis on tradition-culture”. When the findings were analyzed, men were found to produce many explanations aimed at legitimizing their sexist explanations towards women on the basis of different aspects of life. The repertoire of“emphasis on the woman's motherhood”was the dominant repertoire that is the source of men's sexist explanations, and in this repertoire, sexism was reconstructed on the concept of“motherhood”. In the“emphasis on the nature of woman”repertoire, it was observed that the sexism was reconstructed by men over physical and psychological power phenomena, and“violence against women”and“job discrimination”were tried to be legitimized through this repertoire. In the“emphasis on behaviors”repertoire; It was observed that men built sexism based on behaviors such as“woman's style of clothing”,“woman's sexual duty”and“woman behavior causing violence”. In the“emphasis on the duties attributed to women”repertoire, it was found that men attribute some obligations to women over sexism. In the“tradition-culture emphasis”repertoire, it was seen that men try to legitimize their sexist explanations based on the concepts of“upbringing style”and“upbringing geography”. As a result, it was observed that participants legitimized and reproduced their sexist discourses and behaviors that were hostile or ambivalent in an explicit or implicit way when talking about women. Particularly, it was determined that the cultural codes originating from the patriarchal system were internalized by the participants and that sexism could be legitimized by the participants in a natural and ordinary way.
Benzer Tezler
- System justification and terror management: Mortality salience as a moderator of system-justifying tendencies in gender context
Sistemi meşrulaştırma ve dehşet yönetimi: Ölümlülüğün hatırlatılmasının cinsiyet bağlamında sistemi meşrulaştırma eğilimlerini düzenleyici rolü
CANAY DOĞULU
Yüksek Lisans
İngilizce
2012
PsikolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiSosyal Psikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURAY SAKALLI-UĞURLU
- The predictors of understanding of honor and attitudes toward honor related violence: Ambivalent sexism and system justification
Namus algısının ve namusu korumak adına kadına uygulanan şiddete yönelik tutumların yordayıcıları: Çelişik duygulu cinsiyetçilik ve sistemi meşrulaştırma
RUŞEN IŞIK
Yüksek Lisans
İngilizce
2008
PsikolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiPsikoloji Bölümü
PROF. DR. NURAY SAKALLI UĞURLU
- The predictors of attitudes toward physical wife abuse: Ambivalent sexism, system justification and religious orientation
Evlilikte kadına yönelik fiziksel şiddete ilişkin tutumların yordayıcıları: Çelişik duygulu cinsiyetçilik, sistemi meşrulaştırma ve dini yönelim
NİLÜFER ERCAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2009
PsikolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURAY SAKALLI-UĞURLU
- Are women and men's atypical educational choices punished? gender system justification, ambivalent sexism, and precarious manhood
Kadın ve erkeklerin atipik eğitim seçimleri cezalandırılır mı? cinsiyetçi sistemi meşrulaştırma, çelişik duygulu cinsiyetçilik ve kırılgan erkeklik
ABDULKADİR KUZLAK
Doktora
İngilizce
2019
PsikolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiSosyal Psikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURAY SAKALLI UĞURLU
- Kadınların kolektif eylem yöneliminin yordayıcıları: Kültürel benlik kurguları, kadın kimliği ile özdeşleşme, kadınların sosyal baskınlık yönelimi ve sistemi meşrulaştırma eğilimi
The predictors of collective action orientation of women: Cultural self-construals, identification with women identity, social dominance orientation and system justification
KÜBRA ÖZKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
PsikolojiUludağ ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUHARREM ERSİN KUŞDİL