Geri Dön

Etiğin kurumsallaşmasında liderlik tarzlarının etkisi: İlaç sektöründe bir araştırma

The effect of leadership styles in institutionalization of ethics: A research in the pharmaceuticals sector

PDF İndir

  1. Tez No: 669382
  2. Yazar: RIZA FERİDUN ELGÜN
  3. Danışmanlar: PROF. DR. AYŞEHAN ÇAKİCİ, DOÇ. DR. YILMAZ AKGÜNDÜZ, DR. ÖĞR. ÜYESİ TUNCAY TURAN TURABOĞLU
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: İşletme, Business Administration
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2020
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Mersin Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Yönetim ve Organizasyon Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 181

Özet

Bu araştırmanın amacı farklı liderlik tarzlarının işletmelerde etiğin kurumsallaşmasını ne ölçüde etkilediğinin incelenmesidir. Bu amaçla son yıllarda pek çok çalışmaya konu olmuş üç yaygın liderlik tarzının; etkileşimci, dönüşümcü ve paternalist liderlik tarzlarının işletmelerde etiğin kurumsallaşmaları üzerindeki etkisi ilaç mümessilleri üzerinde test edilmiştir. Veri toplamada etkileşimci ve dönüşümcü liderlik için Bass ve Avolio (1990) tarafından geliştirilen MLQ ölçeği, paternalist liderlik ölçeği için Aycan'ın (2006) paternalist liderlik ölçeği, etiğin kurumsallaşması için ise Singhapakdi ve Vitell'in (2007) etiğin kurumsallaşması ölçeği kullanılmıştır. Veriler 03.10.2019-13.12.2019 tarihleri arasında çevrimiçi bir anket formu yardımıyla toplanmıştır. Etiğin kurumsallaşmasının bağımlı, üç liderlik tarzının ise bağımsız değişkenler olduğu araştırma modelini temel alan hipotezleri test etmek üzere tanımlayıcı istatistiklerin yanı sıra faktör analizi, çoklu regresyon analizi, tek örneklem t-testi ve iki yönlü MANOVA'dan yararlanılmıştır. Analizler kotalı örnekleme dayalı olarak belirlenen örneklemden elde edilen 409 anket üzerinde gerçekleştirilmiştir. Etkileşimci liderliğin koşullu ödüllendirme, liberal liderlik, aktif ve pasif istisnalarla yönetim şeklinde dört boyutlu yapısı teyit edilmiştir. Dönüşümcü liderlik ise ideal etki, geliştirici motivasyon ve kişisel ilgi olarak üç boyutlu bir yapı sergilemiştir. Paternalist liderliğin aile atmosferi, çalışanlarla bireysel ilişkiler, otorite ve statünün korunması ve sadakat beklentisi şeklinde dört boyutu ortaya çıkmıştır. Etiğin kurumsallaşmasının ise dolaylı ve doğrudan olmak üzere ikili orijinal yapısı değişmeden kullanılmıştır. Üç liderlik tarzının etiğin kurumsallaşmasının iki boyutuna etkisini ayrı ayrı belirlemek için çoklu regresyon analizi yapılmıştır. Etiğin dolaylı kurumsallaştırmasını etkileşimci liderliğin boyutlarından koşullu ödüllendirmenin olumlu yönde, liberal liderliğin ise olumsuz yönde etkilediği belirlenmiştir. Etiğin doğrudan kurumsallaştırılmasına ise sadece liberal liderliğin olumsuz etkisi tespit edilmiştir. Dönüşümcü liderliğin ideal etki ve kişisel ilgi boyutunun etiğin dolaylı kurumsallaştırmasında etkili olmadığı, buna karşın geliştirici motivasyonun olumlu yönde etkili olduğu ortaya konmuştur. Dönüşümcü liderliğin hiçbir boyutunun etiğin doğrudan kurumsallaşması üzerinde etkili olmadığı bulgulanmıştır. Paternalist liderliğin aile atmosferi, sadakat beklentisi ve otorite ve statünün korunması boyutlarının etiğin dolaylı kurumsallaşmasını etkilemediği, buna karşın çalışanlarla bireysel ilişkiler boyutunun olumlu yönde etkilediği açığa çıkmıştır. Bununla birlikte paternalist liderliğin aile atmosferi boyutunun, etiğin doğrudan kurumsallaşmasını etkilemediği belirlenirken, çalışanlarla bireysel ilişkilerin olumlu yönde, sadakat beklentisi ile otorite ve statünün korunması boyutlarının ise olumsuz yönde etkilediği tespit edilmiştir. Çalışanların etiğin doğrudan kurumsallaşmasını dolaylı kurumsallaşmasına kıyasla daha yüksek algıladıkları belirlenmiştir. Ayrıca, yabancı sermayeli firmalarda çalışanların yerli sermayeli firmalarda çalışanlara kıyasla etiğin hem doğrudan hem de dolaylı yoldan kurumsallaşmasına ilişkin algılarının daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Araştırma, üç liderlik tarzının etiğin dolaylı kurumsallaşmasını doğrudan kurumsallaşmasına kıyasla daha fazla açıkladığını ortaya koymuştur. Ayrıca yabancı sermayeli şirketlerde etiğin her iki boyutuyla da daha fazla kurumsallaştırıldığı belirlenmiştir. Çalışma sonuçları, yerli sermayeli şirketlerin liderlik tarzlarını dikkate almalarının ve iyi örnek teşkil eden yabancı şirketlerden kıyaslama yoluyla örgütsel öğrenme yoluna gitmelerinin önemini ortaya koymuştur.

Özet (Çeviri)

This study aims to examine to what extent do leadership styles affect the institutionalization of ethics in organizations. For this purpose, the effects of three common leadership styles that have been the subject of many studies in recent years; transactional, transformational, and paternalistic leadership, on the institutionalization of the ethics were tested on representatives of pharmaceutical organizations. The MLQ scale developed by Bass and Avolio (1990) for transactional and transformational leadership, the paternalist leadership scale of Aycan (2006) for the paternalistic leadership, and the institutionalization of ethics scale of Singhapakdi and Vitell (2007) for the institutionalization of ethics were used to collect the data. The data were collected between 03.10.2019-13.12.2019 through an online questionnaire. In addition to descriptive statistics, factor analysis, multiple regression analysis, single sample t-test and two-way MANOVA were used to test the hypotheses based on the research model in which the institutionalization of ethics was dependent and the three leadership styles were independent variables. The analyses were performed on 409 questionnaires obtained from the sample determined based on the quota sampling. The four-dimensional structure of the transactional leadership in the form of contingent rewarding, laissez-faire (liberal) leadership, and management with active and passive exceptions has been confirmed. Transformational leadership, on the other hand, displayed a three-dimensional structure as charisma (ideal effect), developing motivation, and individualized consideration. Paternalist leadership has emerged in four dimensions: family atmosphere, close and individualized relationships with the subordinates, maintaining of authority and status, and expecting loyalty. The original two-dimensional structure of ethical institutionalization as indirect and direct was used unchanged. Multiple regression analysis was conducted to determine the effects of the three leadership styles on the two dimensions of the institutionalization of ethics. It has been determined that contingent rewarding from the dimensions of transactional leadership positively and liberal leadership negatively affects the indirect institutionalization of ethics. In the direct institutionalization of ethics, only the negative effect of liberal leadership has been identified. It has been demonstrated that the ideal effect and individualized consideration dimensions of transformational leadership are not effective in the indirect institutionalization of ethics, whereas developing motivation is positively effective. It has been found that none of the dimensions of transformational leadership has an impact on the direct institutionalization of ethics. It was revealed that three dimensions of the paternalist leadership; the family atmosphere, expecting loyalty, and maintaining authority and status did not affect the indirect institutionalization of ethics, whereas the dimension of close and individualized relationships with the subordinates affected positively. However, while the family atmosphere dimension of paternalist leadership did not affect the direct institutionalization of ethics; it was positively affected by close and individualized relationships with the subordinates, and negatively affected by expecting loyalty and the maintaining of authority and status. It has been determined that employees perceive direct institutionalization of ethics higher than indirect institutionalization. Also, it has been determined that employees working in foreign firms have higher perceptions about the institutionalization of ethics both directly and indirectly compared to those working in local firms. The research revealed that the three leadership styles explain the indirect institutionalization of ethics more than direct institutionalization. Besides, it has been determined that ethics is more institutionalized with both dimensions in foreign companies. The results of the study highlighted the importance of local companies to take into account their leadership styles and to become learning organizations by benchmarking the foreign companies, which are good examples.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    633177

    Kamu yönetiminde etik kültür ve etik liderlik: Kamu görevlileri etik kurulu üzerinden bir inceleme

    Ethical culture and ethical leadership in public administration: A study on the ethics committee of public officials

    LÜTFULLAH KAHRAMAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Kamu YönetimiKaramanoğlu Mehmetbey Üniversitesi

    Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SEFA USTA

  2. Tez No

    862909

    Öğretmenlerin etik davranış ve etik liderlik arasındaki ilişkiye yönelik algısı: Karaman ilinde bir araştırma

    Teachers' perception of the relationship between ethical behavior and ethical leadership: A research in Karaman province

    MUSTAFA KURT

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Kamu YönetimiKaramanoğlu Mehmetbey Üniversitesi

    Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SEFA USTA

  3. Tez No

    624970

    Etik davranış ilkelerinin Türkiye'de kamu yönetiminde etik iklim algısı ve etiğin kurumsallaşmasına etkileri: Diyarbakır örneği

    The effect of ethical behaviour principles on ethical climate and institutionalisation of ethics in Turkey's public administration: The case of Diyarbakır

    MÜSLÜM KAYACI

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Kamu YönetimiSivas Cumhuriyet Üniversitesi

    Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ RACİ KILAVUZ

  4. Tez No

    117194

    Otel işletmelerinde çalışan servis personelinin etik davranışları üzerine bir araştırma

    A Research about the ethical behaviours of service employees in hotel industry

    GÜLNUR KARAKAŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2002

    TurizmAnadolu Üniversitesi

    Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MERYEM AKOĞLAN KOZAK

  5. Tez No

    240304

    İş etiğinin kurumsallaşmasında örgüt kültürünün etkisi

    The effect of organizational culture on institutionalization of business ethics

    GÜLÇİN YILDIZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2009

    Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileriMarmara Üniversitesi

    Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. PINAR TINAZ

Geri Dön