Obsesif Kompulsif Bozukluğun hammaddesi olan istem dışı deneyimlerin Bilişsel Davranışçı Model doğrultusunda incelenmesi
Examination of intrusive experiences as raw material of Obsessive Compulsive Disorder in line with Cognitive Behavioral Model
- Tez No: 669411
- Danışmanlar: PROF. DR. ORÇUN YORULMAZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 189
Özet
Bilişsel Davranışçı yaklaşıma göre Obsesif Kompulsif Bozukluğun (OKB) temelinde istem dışı deneyimler yatar; pek çok kişide görülen normal istem dışı deneyimler, yanlış yorumlanmaları ve kontrol tepkilerinin yer aldığı bir süreç sonucunda psikolojik sorunlara dönüşmektedir. İstem dışı deneyimleri değerlendirmek için genellikle anlık belirtiler veya tepkilere yönelik öz-bildirim araçları kullanılmakta, dolayısıyla başlangıcından sonuna kadar bir süreç içinde değerlendirme mümkün olmamaktadır. Bu çalışmada, öncelikle istem dışı deneyimleri ve bunlara özgü değerlendirme ve kontrol stratejilerini kapsamlı şekilde değerlendirmeyi amaçlayan bir ölçüm aracı olan Obsesif İstem Dışı Düşünceler Envanteri'nin (OİDE) yetişkin bir örneklemde Türkçeye uyarlanması ve psikometrik özelliklerinin incelenmesi, sonra bu özelliklerin postpartum dönemdeki annelerde bir kontrol grubuyla kıyaslayarak değerlendirilmesi hedeflenmiştir. Bu amaçla 238 yetişkin katılımcıdan OKB semptomları, obsesif inançlar ve düşünce kontrol stratejilerini değerlendiren ölçüm araçlarını doldurmaları istenmiştir. Psikometrik değerlendirme için ana örneklemde OİDE'nin faktör analizi, içsel tutarlık, grup farkı ve korelasyon analizleri; postpartum anneler ve bu dönemde olmayan annelerden oluşan 98 kişilik örneklemde ise OİDE'nin grup farkı ve korelasyon analizleri gerçekleştirilmiştir. Yapılan analizler, OİDE'nin Türkçe formunun geçerli ve güvenilir bir ölçüm aracı olduğuna işaret etmektedir. Bu çalışmanın sonuçları, ülkemizde klinik olmayan örneklemde farklı türde istem dışı düşünceler deneyimlendiğini ve değerlendirme ve kontrol yönünde farklı türde tepkiler verilebildiğini farklı bir ölçüm aracıyla desteklerken, cinsellik gibi bazı istem dışı deneyim türlerinin ayrışabildiği yönünde ipuçları da barındırmaktadır. Dahası bu çalışmada ülkemizde postpartum dönemde yaşanan istem dışı deneyimlere ilişkin görece yeni bilgiler sunulmaktadır. Nihayetinde, çalışma bulguları Bilişsel Davranışçı Model çerçevesinde, özellikle istem dışı deneyimlerin OKB semptomları, inanç alanları ve düşünce kontrol stratejileri ile ilişkisi, klinik olmayan örneklem ve postpartum anneler bağlamında tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
According to the Cognitive-behavioral model, unwanted intrusive thoughts are raw materials of the Obsessive-Compulsive Disorders (OCD). Actually, many people experience these intrusive experiences, but as a result of biased appraisal and control reactions, they turn into psychological problems. Although current self-report measures in scientific studies focuses on general reactions and symptoms, this approach usually ignore possibility of assessment of whole on-going process. Thus, this study primarily aimed to evaluate psychometric properties of the Turkish form of the Obsessive Intrusive Experiences Inventory (OIEI) in a community sample and then, to examine these features in a group of postpartum mothers as compared to a control group. An instrument set including self-report measures on OCD symptoms, obsessive beliefs and thought control was administered to 238 adults. For psychometric evaluations, the factor analyses, internal consistency, group comparisons and correlation, were performed in community sample, while correlation and group comparison analyses were conducted in postpartum mothers. The results of these analyses initially showed that the Turkish OIEI is a reliable and valid measure. The findings supported the notion with a different measure that nonclinical adults in our country also experiences various kinds of unwanted intrusions followed by misappraisals and control efforts, and there are some clues that some categories of unwanted intrusions such as sexual experiences can be distinguished. Moreover, this study also presents some novel and current findings with regard to postpartum intrusive experiences from our culture. In conclusion, these results are discussed in the light of the Cognitive-behavioral models as well as the findings about intrusive and OCD experiences, beliefs, control strategies, similar experiences of nonclinical samples and postpartum mothers.
Benzer Tezler
- Obsesif kompulsif bozukluğu olan ergen ve yetişkin hastalarda beyin yapısal değişimlerinin manyetik rezonans görüntüleme ile araştırılması
Investigation of brain morphological changes in adolescents and adults with obsessive compulsive disorder via magnetic resonance imaging
ÖZNUR KONAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Nörolojiİstanbul ÜniversitesiSinir Bilimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ BAYRAM
- Detection of obsessive compulsive disorder using resting-state functional connectivity data
Obsesif kompulsif bozukluğun dinlenme-durumu fonksiyonel bağlantı verileri kullanılarak saptanması
SONA KHANEH SHENAS
Yüksek Lisans
İngilizce
2013
BiyomühendislikOrta Doğu Teknik ÜniversitesiBiyomedikal Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. UĞUR HALICI
PROF. DR. METEHAN ÇİÇEK
- Obsesif Kompulsif Bozukluğun çok yönlü dünya görüşü modelinin klinik örneklem ile incelenmesi
Examining multidimetional worldview model of OCD with clinical sample
MUKADDES HAYAL KAZGAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
PsikolojiMaltepe ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AKGÜL ESİN UZUN OĞUZ
- Bilişsel açıdan farklı obsesyonlara sahip Obsesif Kompulsif Bozukluğu (OKB) olan hastalarda proton magnetik rezonans spektroskopi bulguları
The proton magnetic resonance spectroscopy findings of obsessive-compulsive disorder (OCD) patients with cognitively different obsessions
ÖZGÜR ÖZBEBİT
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2009
PsikiyatriYüzüncü Yıl ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. LÜTFULLAH BEŞİROĞLU
- Obsesif kompulsif bozukluğun Uludağ Üniversitesi öğrencileri arasında görülme sıklığı ve bu kişilerde benlik imajı
Başlık çevirisi yok
AYŞEGÜL ERDOĞAN (SABUNCİ)