Geri Dön

Kamu kaynaklı gayrimenkul değer artışlarının vergilendirilmesi: Türkiye için bir öneri

The taxation of public sourced real estate value increments: A proposal for Turkey

PDF İndir

  1. Tez No: 669497
  2. Yazar: SEDAT POLAT
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. LEVENT YAHYA ESER
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Maliye, Finance
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2021
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Karadeniz Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Maliye Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 261

Özet

Gayrimenkuller, süreç içerisinde çeşitli nedenlerle değer kazanabilmektedir. Bu değer artışlarının bir kısmı mülk sahibinin emeği ve sermayesi dahilinde gerçekleşirken bir kısmı da mülk sahibinin iradesi dışındaki sebepler sonucunda meydana gelmektedir. Mülk sahibinin iradesi dışında gerçekleşen değer artışlarının bir kısmı, kamunun karar ve hizmetleri neticesinde ortaya çıkmaktadır. Mali literatürde bu kazançların, ilgili kamu yatırımı hizmetlerini finanse eden toplum bireyleri arasında paylaşılması gerektiği vurgulanmaktadır. Bu paylaşımın en önemli yolu, ortaya çıkan değer artışlarını vergiye tabi tutarak tekrar kamusal hizmet sunumunun sağlandığı bir döngü oluşturmaktır. Dünya genelinde birçok ülke, mülk sahibinin iradesi dışında meydana gelen gayrimenkul değer artışlarını vergilemeye yönelik düzenlemelere sahiptir. Türkiye'de de son zamanlarda bu kaynağın vergilendirilmesine yönelik tartışmalar hız kazanmıştır. Bu çalışmanın amacı, kamunun karar ve hizmetleri sonucunda gayrimenkullerin değerinde meydana gelen artışların vergilendirilmesine yönelik bir düzenlemenin uygulanabilirliğini tartışmak, ilgili düzenlemenin sosyoekonomik etkilerini ortaya koymak ve Türkiye için bir gayrimenkul değer artış vergisi önerisi oluşturmaktır. Bu amaç doğrultusunda, gayrimenkul değer artış vergileri teorik olarak incelenmiş, daha sonra ülke uygulamalarından bahsedilmiştir. Akabinde, Türkiye'de gayrimenkul değer artış vergisi benzeri olarak adlandırılan düzenlemelere değinilerek bu düzenlemelerin etkinlikleri tartışılmıştır. Bu değerlendirmelerden hareketle çalışmanın son bölümünde gayrimenkul değer artış vergilerinin sosyo-ekonomik etkileri tartışılmış ve ardından Türkiye için bu vergiye ilişkin birtakım önerilerde bulunulmuştur. Çalışmanın sonucunda, kamu kaynaklı gayrimenkul değer artışlarının gerek vergilemenin mali amaçları gerekse mali olmayan amaçları kapsamında kamuya aktarılması gerektiği ifade edilmiştir. Türk vergi sistemi içerisinde yer alan gayrimenkul değer artış vergisi benzeri düzenlemelerin, bu kaynağı vergileme noktasında yetersiz olduğu, kamunun karar ve hizmetleri neticesinde ortaya çıkan değer artışlarının tüm toplum arasında paylaşılması gerektiği sonucuna varılmıştır. Bu doğrultuda, kamunun planlama kararları, ek imar izinleri, kullanım hakkı değişiklikleri, kamunun altyapı ve bayındırlık hizmetleri ile kentsel dönüşüm sonucunda ortaya çıkan gayrimenkul değer artışlarından kamunun pay alması önerilmiştir.

Özet (Çeviri)

Real estates can gain value over time for various reasons. While some of these increases in value take place within the labour and capital of the property owner, some of them occur as a result of reasons beyond the will of the property owner. Part of the increases in value that occurs beyond the will of the property owner is the result of the decisions and services of the public. It is emphasized in the financial literature that these gains should be shared amongst community members who finance the relevant public investment services. The significant way of sharing this is to create a cycle where the public service is provided again by taxing the value increases. Many countries around the world have regulations to tax real estate increments that occur beyond the will of the property owner. The debate on the taxation of this resource has been accelerated in Turkey as well. For the real estate increments as a result of public decisions and services, this study aims to discuss the feasibility of an arrangement for the taxation, to reveal the socio-economic impact of the regulations and to develop a taxation proposal in Turkey. For this purpose, real estate increment taxes were analysed theoretically and then country practices were mentioned. Then, regulations which can be related to taxation on real estate increment in Turkey were revealed and their effectiveness were discussed. Based on these evaluations socio-economic impact of the real estate increment tax was discussed and then some suggestions have been made for this taxation for Turkey in the last part of the study. As a result of the study, it was stated that real estate increments which arise due to public decisions and services, should be transferred to the public within the scope of both fiscal and nonfiscal purposes of taxation. It was concluded that the regulations such as real estate increment tax in the Turkish tax system are insufficient at the point of taxation of this resource, and the value increases resulting from the decisions and services of the public should be shared among the whole society. In this regard, it was proposed that the public take a share from the real estate increments resulting from zoning decisions, additional zoning permits, changes to the tenure, public infrastructure and public works services and urban transformation.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    518983

    Kamusal yatırımların kamuya finansal ve sosyo-çevresel geri dönüşünün irdelenmesi: manavgat rekreatif amaçlı ırmak kıyı düzenlemesi proje örneği

    An examination of public investments' financial and socio-environmental return to the public sector: the case of manavgat riverside recreational project

    KÜBRA AYŞE KEÇER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Şehircilik ve Bölge PlanlamaSelçuk Üniversitesi

    Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ FATİH EREN

    DOÇ. DR. ÇİĞDEM ÇİFTÇİ

    DR. ÖĞR. ÜYESİ KIVANÇ ERTUĞAY

  2. Tez No

    813548

    Türkiye kıyı alanlarında yönetim ve mülkiyet meselelerine yönelik bir model önerisi ve modelin mekansal planlama çerçevesinde meselelere etkileri

    A model proposal regarding management and property issues in coastal areas of Turkey and efects of the model on these issues from spatial planning perspective

    CAVİT KUŞGÖZ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Şehircilik ve Bölge PlanlamaMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi

    Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ADEM ERDEM ERBAŞ

  3. Tez No

    154627

    Tarihi kent merkezlerindeki konut değerleri dinamizminin analizi

    The analysis of residental property values' dynamism in historic city centers

    YEŞİM KARDAŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2004

    Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik Üniversitesi

    Gayrimenkul Geliştirme Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. VEDİA DÖKMECİ

  4. Tez No

    895209

    Financing an urban express railway line via real estate development: Hızray (Istanbul) case

    Bir şehir içi ekspres raylı sistem hattının gayrimenkul geliştirme yoluyla finansmanı: Hızray (İstanbul) örneği

    EMRULLAH AYDIN

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2023

    Ulaşımİstanbul Teknik Üniversitesi

    İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. PELİN ALPKÖKİN

  5. Tez No

    813620

    A suggestion for the prevention of tax loss due to low value declaration in real estate sales transactions: Auction sales method

    Gayrimenkul satış işlemlerinde düşük değer beyanından kaynaklı vergi kaybının önlenmesine yönelik bir öneri: Açık artırmalı satış yöntemi

    SANEM ÇAKIR

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2023

    Jeodezi ve Fotogrametriİzmir Katip Çelebi Üniversitesi

    Harita Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ZEYNEL ABİDİN POLAT

Geri Dön