Kötü muameleye maruz kalan ergenlerde öz-yeterlik çalışmaları: Bir sistematik derleme
Self-efficacy studies in adolescents subjected to maltreatment: A systematic review
- Tez No: 669626
- Danışmanlar: PROF. DR. TARIK TUNCAY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sosyal Hizmet, Social Work
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 114
Özet
Çocukluk çağı kötü muamelesi ve öz-yeterlik arasındaki ilişkinin altında yatan psiko-ilişkisel süreçlerin tespit edilmesi, bu sorunun çözümüne katkı sağlanması bakımından oldukça önemlidir. Bununla beraber kötü muameleye maruz kalan ergenlerin dahil edildiği ve öz-yeterlik düzeylerine etki eden faktörlerin değerlendirildiği çalışmalar oldukça sınırlıdır. Bu araştırma ile kötü muameleye maruz kalan ergenlerde öz-yeterliğe etki eden faktörlerin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Sistematik derleme metodolojisinin kullanıldığı bu araştırmada veriler, anlatı sentezi/öyküsel anlatı yöntemiyle analiz edilmiştir. Literatür taraması PubMed, Web of Science (WoS) ve Scopus elektronik veri tabanlarında; Medical Subject Headings (MeSH)'e uygun İngilizce kelime ve kelime grupları şeklinde“adolescence, maltreatment, abuse, neglect, sexual abuse, emotional abuse, physical abuse, psychological abuse, violence ve self-efficacy”anahtar kelimelerinin çeşitli kombinasyonları kullanılarak yapılmıştır. Çalışmaya 01 Ocak 2015 ile 15 Kasım 2020 tarihleri arasında yayınlanmış, nicel araştırma deseninde ve yayın dili İngilizce olan makaleler dahil edilmiştir. Literatür taraması sonucunda elde edilen çalışmalar (n=820) öncelikle başlıklarına ve özetlerine göre tasnif edilerek EndNote X7 programına kaydedilmiştir. Daha sonra yine aynı program aracılığıyla tekrar eden çalışmalar (n=311) elenmiştir. Elde edilen 509 çalışma dahil edilme kriterlerine uygun olarak sırasıyla; başlık (n=353) ve özet taraması (n=106) neticesinde elenmiştir. Tam metin incelemesine karar verilen (n=50) çalışmalardan, seçme kriterleri (dahil edilme ve hariç tutulma) dışında kalan çalışmalar (n=31) ve tam metinlerine ulaşılamayan (n=4) çalışmalar elenmiştir. Tam metinler üzerinde yapılan inceleme sonucunda; kötü muameleye maruz kalan ergenlerde öz-yeterliğe etki eden faktörlerle ilgili sonuç bildiren toplam 15 çalışma analize dahil edilmiştir. Araştırmada kullanılan veri çekme aracı (kod cetveli) araştırmacılar tarafından oluşturulmuştur. Araştırma bulguları; çocukluk çağı kötü muamelesi, istismar şiddeti, cinsel istismar, cinsel istismarın şiddeti, fiziksel istismar, duygusal (psikolojik) istismar, duygusal ihmal, romantik ilişkilerde kendini susturma stratejileri (bölünmüş benlik ve kendini susturma), travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) semptomatolojisi, ebeveynler arası partner şiddetine tanıklık etme, depresyon, artan duygu düzenleme güçlüğü, artan alkol problemi, içselleştirme semptomları (depresyon, anksiyete, TSSB) ve algılanan stres faktörlerinin öz-yeterlik üzerindeki olumsuz etkisini ortaya koymaktadır. Ayrıca araştırma bulguları; duygu düzenleme stratejilerinin (yeniden değerlendirme ve bastırma), öfke kontrolünün, benlik saygısının, sosyal desteğin, travma odaklı bilişsel davranışsal terapi müdahalesinin, aktif başa çıkma becerisinin ve algılanan aile desteğinin öz-yeterliği artırmakta etkili faktörler olduğunu göstermektedir. Bu sistematik derleme araştırmasıyla; geçmişte kötü muameleye maruz kalmış olan ergenlerde öz-yeterliğin koruyucu doğasına ilişkin kanıtların bulunduğu; ancak mevcut bulguları doğrulamak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulduğu sonucuna varılmıştır. Bu bağlamda, daha fazla deneysel ve boylamsal çalışmaların üretilmesi ve çalışma sonuçlarının uluslararası rehberlere uygun olarak raporlanması önerilmektedir. Anahtar Sözcükler Kötü muamele, İhmal, Cinsel istismar, Fiziksel istismar, Duygusal (Psikolojik) istismar, Öz-yeterlik, Ergenlik dönemi, Sistematik derleme
Özet (Çeviri)
Identifying the psycho-relational processes underlying the relationship between childhood maltreatment and self-efficacy is very important in terms of contributing to the solution of this problem. However, studies that include adolescents exposed to maltreatment and evaluate the factors affecting their self-efficacy levels are quite limited. The aim of this study is to determine the factors affecting self-efficacy in adolescents exposed to maltreatment. In this study, in which the systematic review methodology was used, the data were analyzed by narrative synthesis method. Literature search has been done in PubMed, Web of Science (WoS), and Scopus electronic databases and English words and word groups were searched using various combinations of“adolescence, maltreatment, abuse, neglect, sexual abuse, emotional abuse, physical abuse, psychological abuse, violence, and self-efficacy”keywords, following the Medical Subject Headings (MeSH). Articles published between January 1, 2015, and November 15, 2020, in quantitative research design and English were included in the study. The studies obtained as a result of the literature review (n = 820) were first classified according to their titles and abstracts and recorded in the EndNote X7 program. Later, through the same program, repetitive studies (n = 311) were eliminated. The 509 studies obtained were eliminated with the title (n = 353) and abstract analysis (n = 106), respectively, following the inclusion criteria. The full texts of the remaining studies (n = 50) were downloaded and analyzed. Studies other than the selection criteria (inclusion and exclusion) (n = 31) and studies whose full texts were not available (n = 4) were eliminated. As a result of the examination of the full texts, 15 studies reporting results on the factors affecting self-efficacy in adolescents exposed to maltreatment were included in the analysis. The data extraction tool used in the study was created by the researchers. Research findings show that the negative effects of some factors on self-efficacy, such as childhood maltreatment, the violence of abuse, sexual abuse, the violence of sexual abuse, physical abuse, emotional abuse, emotional neglect, self-silencing strategies in romantic relationships, post-traumatic stress disorder symptoms, witnessing inter-parental violence, depression, emotion regulation difficulties, alcohol problems, internalizing symptoms and perceived stress. Also, research findings suggest that emotion regulation strategies, anger control, self-esteem, social support, trauma-focused cognitive behavioral therapy interventions, active coping skills, and perceived family support are effective factors in increasing self-efficacy. This systematic review concluded that there is evidence of the protective nature of self-efficacy in adolescents who have been exposed to maltreatment in the past, but more research is needed to confirm the present findings. In this context, it is recommended to conduct more experimental and longitudinal studies and to report the results of these studies following international guidelines. Keywords Maltreatment, Neglect, Sexual abuse, Physical abuse, Emotional (Psychological) abuse, Self-efficacy, Adolescence, Systematic review
Benzer Tezler
- Çocukluk çağında ruhsal travmaya maruz kalan ergenlerde duygu düzenleme, kimlik gelişimi ve kendine zarar verme davranışı arasındaki ilişki
The relationship between emotion regulation, identity development and self-injurious behavior in adolescents exposed to childhood trauma
ÖZGE AKÖZ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
PsikiyatriMarmara ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEŞE PERDAHLI FİŞ
- Çocuk ağır ceza mahkemelerinde hükme bağlanan parrisid vakalarının kriminolojik özellikleri
Criminological characteristics of parricide cases sentenced at juvenile high criminal courts
ASLI ÜNAL
Doktora
Türkçe
2019
Hukukİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaSosyal Bilimler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERMET KOÇ
- Çocuk ve ergen ruh sağlığı ve hastalıkları yataklı servisinde tedavi gören ergenlerde cinsel istismar öyküsünün nörobilişsel işlevlere etkisi
The Impact of Sexual Abuse History on Neurocognitive Functions in Adolescents Receiving Treatment in a Child and Adolescent Mental Health Inpatient Unit
CEREN GÖKOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
PsikiyatriDokuz Eylül ÜniversitesiSinir Bilimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEVAY ALŞEN GÜNEY
- Lise ergenlerinde duygusal istismarın başarıya etkisi
The effect of the emotional abuse in high school adolescents to success
MURAT AZİZOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Eğitim ve ÖğretimYeditepe ÜniversitesiEğitim Yönetimi ve Denetimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHMET EMİN OKUR
- Childhood maltreatment and adulthood depressive symptoms: Self and other-mentalizing capacity as a mediating factor
Çocuklukta kötü muamele ve yetişkinlikte depresif belirtiler: Aracı bir faktör olarak kendine ve diğerine yönelik zihinselleştirme
MELİSA VAROL
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
PsikolojiKoç ÜniversitesiKlinik Psikoloji Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZEYNEP CEREN ACARTÜRK