Algılanan ebeveynlik biçimlerinin bireylerdeki yeme davranışları ve yeme bozuklukları riski ile olan ilişkisinin incelenmesi
Examination of the relationship of perceived parental attitudes on eating behavior and eating disorder risk
- Tez No: 669925
- Danışmanlar: PROF. DR. NESRİN DİLBAZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Algılanan Ebeveynlik Biçimleri, Yeme Davranışları, Yeme Bozuklukları, Eating Behavior, Eating Disorder, Perceived Parental Attitudes
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Üsküdar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 86
Özet
Araştırmanın amacı algılanan ebeveynlik biçimlerinin bireylerdeki yeme davranışları ve yeme bozuklukları riski ile ilişkisinin olup olmadığını incelemektir. Araştırma 18-35 yaş aralığındaki üniversite öğrencilerine verilen anketler sonucunda elde edilen verilerin gerekli yöntemler ile incelenip yorumlanması ile olacaktır. Katılımcılar 524 kişiden oluşmaktadır. Bu çalışmada katılımcılara Sosyodemografik Veri Formu, Hollanda Yeme Davranışları Anketi, Young Ebeveynlik Ölçeği (YEBÖ) ve Rezzy (SCOFF) Yeme Bozuklukları Ölçeği dağıtılmıştır. Katılımcılara yöneltilen sosyo-demografik oluşturduğu kategoriler bakımından anne ve baba ebeveynlik şema boyutları ile yeme davranışı boyutlarının farklılaşma düzeyleri istatistiksel analiz yöntemleriyle incelenmiştir. Analizlerde, grupların karşılaştırılmasında, dağılımın homojenliği gözetilerek (bir grup içerisinde n≥30 olmak koşuluyla) parametrik ölçüm yöntemleri uygulanmıştır. İkili bağımsız gruplarda Bağımsız gruplar t-testi; ikiden fazla grup içeren değişkenlerin karşılaştırılmasında ise Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) uygulanmıştır. Grupların homojen olmaması halinde (bir grup içerisinde n≤30 olduğunda) parametrik olmayan ölçümler tercih edilmiştir. Araştırmada, anne-baba ebeveynlik şemaları ile yeme davranışı alt boyutları arasındaki ilişkinin incelenmesi amacıyla Pearson Korelasyonu uygulanmıştır. İlişkili olduğu saptanan değişkenlerin yordayıcılığını incelemek amacıyla, Hollanda Yeme Davranışı Anketi alt boyutlarının (Duygusal yeme, kısıtlayıcı yeme ve dışsal yeme olmak üzere) bağımlı değişken olarak alınmak üzere basit doğrusal çoklu regresyon analizi uygulanmıştır. Analizlerde anlamlılık değeri 0,05 ve 0,01 düzeyinde alınmıştır. Yapılan çalışma sonuçlarına göre, DEBQ Duygusal yeme alt boyutu ile annelerinin kuralcı / kalıplayıcı, küçümseyici / kusur bulucu ebeveynlik şeması, duygusal bakımdan yoksun bırakıcı, sömürücü / istismar edici ebeveynlik şeması, aşırı koruyucu / evhamlı ebeveynlik şeması, koşullu/ başarı odaklı, aşırı izin verici / sınırsız, kötümser / endişeli ve cezalandırıcı pozitif yönlü, zayıf düzeyde ve anlamlı ilişkili bulunmuştur. DEBQ Kısıtlayıcı yeme alt boyutu ile annelerinin kuralcı / kalıplayıcı, küçümseyici / kusur bulucu ebeveynlik şeması, aşırı koruyucu / evhamlı ebeveynlik şeması, koşullu/ başarı odaklı, kötümser / endişeli ve cezalandırıcı pozitif yönlü, zayıf düzeyde ve anlamlı ilişkili bulunmuştur. DEBQ Dışsal yeme alt boyutu ile annelerinin kuralcı / kalıplayıcı, küçümseyici / kusur bulucu ebeveynlik şeması, aşırı koruyucu / evhamlı ebeveynlik şeması, koşullu/ başarı odaklı, kötümser / endişeli, cezalandırıcı ve değişime kapalı / duygularını bastıran pozitif yönlü ve anlamlı ilişkili bulunmuştur. Analiz bulgularına göre, DEBQ Duygusal yeme alt boyutu ile babalarının kuralcı / kalıplayıcı, küçümseyici / kusur bulucu ebeveynlik şeması, duygusal bakımdan yoksun bırakıcı, sömürücü / istismar edici ebeveynlik şeması, aşırı koruyucu / evhamlı ebeveynlik şeması, koşullu/ başarı odaklı, aşırı izin verici / sınırsız, kötümser / endişeli ve cezalandırıcı pozitif yönlü, zayıf düzeyde ve anlamlı ilişkili bulunmuştur. DEBQ Kısıtlayıcı yeme alt boyutu ile babalarının koşullu/ başarı odaklı ve cezalandırıcı pozitif yönlü, zayıf düzeyde ve anlamlı ilişkili bulunmuştur. DEBQ Dışsal yeme alt boyutu ile babalarının kuralcı / kalıplayıcı, küçümseyici / kusur bulucu ebeveynlik şeması, aşırı koruyucu / evhamlı ebeveynlik şeması, koşullu/ başarı odaklı, kötümser / endişeli, cezalandırıcı ve değişime kapalı / duygularını bastıran, pozitif yönlü ve anlamlı ilişkili bulunmuştur. Analiz bulgularına göre, annelerinin kuralcı / kalıplayıcı, küçümseyici / kusur bulucu ebeveynlik şeması, sömürücü / istismar edici ebeveynlik şeması, aşırı koruyucu / evhamlı ebeveynlik şeması, koşullu/ başarı odaklı, aşırı izin verici / sınırsız, kötümser / endişeli, cezalandırıcı ve değişime kapalı / duygularını bastıran, Rezzy Yeme Bozukluğu Anketi kesme puanına göre yeme bozukluğu belirtisine sahip olan katılımcılarda anlamlı düzeyde daha yüksektir. . Analiz bulgularına göre, babalarının kuralcı / kalıplayıcı, küçümseyici / kusur bulucu ebeveynlik şeması, duygusal bakımdan yoksun bırakıcı ebeveynlik şeması, sömürücü / istismar edici ebeveynlik şeması ve aşırı koruyucu / evhamlı ebeveynlik şeması, aşırı izin verici / sınırsız, kötümser / endişeli ve cezalandırıcı Rezzy Yeme Bozukluğu Anketi kesme puanına göre yeme bozukluğu belirtisine sahip olan katılımcılarda anlamlı düzeyde daha yüksektir.
Özet (Çeviri)
The aim of the study is to examine whether perceived parenting styles are associated with individuals' eating behaviors and risk of eating disorders. The research examined the data obtained from the questionnaires given to university students between the ages of 18-35 with quantitative methods. Participants consist of 524 people. In this study, Sociodemographic Data Form, Dutch Eating Behaviors Questionnaire, Young Parenthood Scale and Rezzy (SCOFF) Eating Disorders Scale were distributed to the participants. The differences oft he scores reported in mother and father parenting schema dimensions and eating behavior dimensions in terms of socio-demographic categories were analyzed by statistical analysis methods. In analyzes, comparing the groups, parametric measurement methods were applied by considering the homogeneity of the distribution (provided that n≥30 within a group). Independent groups t-test in paired independent groups; One-way Analysis of Variance (ANOVA) was used for the comparison of variables containing more than two groups. If the groups are not homogeneous (when n≤30 within a group) nonparametric measurements are preferred. In the study, Pearson Correlation was applied to examine the relationship between parent parenting schemas and sub-dimensions of eating behavior. In order to examine the predictability of variables found to be correlated, simple linear multiple regression analysis was applied to take sub-dimensions of the Dutch Eating Behavior Questionnaire (emotional eating, restrictive eating, and external eating) as dependent variables. The significance value was taken at 0.05 and 0.01 levels in the analyzes. Based on the findings, the DEBQ Emotional Eating subscale was found as positively and significantly correlated with mothers' disciplined, contemptuous / defective parenting schemas, emotionally depriving, exploitative / abusive parenting schemas, overprotective / anxious parenting schemas, conditional / success-oriented, overly permissive / limitless, pessimistic / anxious and punitive schemas. DEBQ Restrictive eating subscale was found to be positively, weakly and significantly correlated to mothers' prescriptive / molding, contemptuous / defective parenting schema, overprotective / anxious parenting schemas, conditional / achievement-oriented, pessimistic / anxious and punitive schemas. DEBQ External eating subscale was found to be positively and significantly correlated to their mothers' disciplined, contemptuous / defective parenting schemas, overprotective / anxious parenting schemas, conditional / achievement-oriented, pessimistic / anxious, punitive and resisted to change / suppressing their emotions schemas. Additionally, DEBQ Emotional eating subscale were found as positively correlated with fathers' disciplined, contemptuous / defective parenting schemas, emotionally depriving, exploitative / abusive parenting schemas, overprotective / anxious parenting schemaa, conditional / achievement-oriented, over-permissive / limitless, pessimistic / anxious and punitive schemas. The DEBQ restrictive eating subscale was found to be positively, weakly and significantly correlated with their fathers' perceived conditional / achievement-oriented and punitive schemas. DEBQ External eating subscale was found to be positively and significantly correlated to fathers' disciplined defective parenting schema, overprotective / anxious parenting schema, conditional / achievement-oriented, pessimistic / anxious, punitive and resisting / suppressing their emotions. Based on the findings, mothers' disciplined, condescending / defective parenting schema, exploitative / abusive parenting schema, overprotective / anxious parenting schema, conditional / achievement-oriented, overly permissive / limitless, pessimistic / anxious, punitive and resisted to change and Rezzy Eating Disorder Questionnaire scores were found as significantly higher among participants having eating psychopathology. Based on the findings related to perceived paternal attitudes their fathers' prescriptive / demeaning / defective parenting schema, emotionally depriving parenting schema, exploitative / abusive parenting schema and overprotective / anxious parenting schema, overly permissive / limitless, pessimistic / anxious and punitive schema and Rezzy Eating Disorder Questionnaire scores were found as significantly higher among participants having eating psychopathology.
Benzer Tezler
- Algılanan ebeveynlik biçimleri ile duygusal yeme davranışı arasındaki ilişkide başa çıkma biçimlerinin aracı rolü
The mediator role of coping styles in the relationship between perceived parenting styles and emotional eating behavior
FATMA NUR AY
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Psikolojiİstanbul Arel ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEYNEP MAÇKALI
- Algılanan ebeveyn tutumunun yetişkin bireylerde duygusal yeme bozukluğuna etkisinin incelenmesi
The examination of the impact of perceived parental attitude on emotional eating disorder in adults
SADİYE ATEŞSÖNMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HABİB ERENSOY
- Kök ebeveynlik biçimlerinin boşanma göstergeleri üzerindeki yordayıcı gücü
The predictive role of the styles of parenthood origin on divorce predictors
MUSTAFA KEMAL YÖNTEM
Doktora
Türkçe
2017
Eğitim ve ÖğretimGaziosmanpaşa ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TAHSİN İLHAN
- Klinik olan ve klinik olmayan yetişkin örneklemlerinde algılanan ebeveynlik biçimleri ile depresyon arasındaki ilişkide şema modlarının aracılık rolü
Mediating role of schema modes in the relationship between perceived parenting styles and depression in clinical and non-clinical adult samples
HÜSEYİN YOLALAN
Doktora
Türkçe
2020
Psikolojiİstanbul Arel ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BAHAR KÖSE KARACA
- Evli bireylerde kendi ebeveynlerini algılama biçimleri, erken dönem uyum bozucu şemalar ve eşe yönelik değerlendirmeler arasındaki ilişkiler: Şema terapi modeli çerçevesinde bir inceleme
The relationships between early maladaptive schemas, perceived parenting styles, and partner evaluations in married individuals: An investigation through the schema therapy model, master?s thesis
MELİS CANER
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
PsikolojiHacettepe ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GONCA SOYGÜT