Osmanlı toplumunda verem hastalığı (19. yüzyıl sonları ve 20. yüzyıl başları)
Tuberculosis in Ottoman society (end of 19th century–beginning of 20th century)
- Tez No: 670386
- Danışmanlar: PROF. DR. ZEYNEL ÖZLÜ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Verem, Verem Basili, BCG Aşısı, Veremle Mücadele Cemiyetleri, Tuberculosis, Tuberculosis Bacilli, BCG Vaccine, Societies forthe Struggle Against Tuberculosis
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gaziantep Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 214
Özet
Halk arasında ince hastalık adıyla bilinen tüberküloz“verem basili”denilen mikropların vücuda girmesi ve verem-evram isminde bir takım tomurcukların teşekkülü ile meydana gelir. Osmanlı Devleti'nde 1895 yılında veremle mücadele çalışmaları başlamış olup 1918 yılında gönüllü verem savaş dernekleri kuruldu. Babası ve dedesi veremden ölen II. Abdülhamit döneminde tüberkülozla mücadele için çeşitli girişimlerde bulunulmuştur. Osman Devleti'nde verem çalışmaları Robert Koch'un verem basilini 1882 yılında bulmasından birkaç yıl sonra başlamıştır. Robert Koch'un verem hastalığı hakkındaki çalışmaları takip edilmiş olup tüberkülin üretimi ve uygulaması Osmanlı Devleti'nde de yapılmıştır. Tüberkülozdan korunabilmek amacıyla 1921 yılında BCG aşısı kullanılmıştır. II. Mahmut Maslak'ta veremlilere özel hastane yaptırmıştır. II. Abdülhamid'in isteği üzerine Cemiyet-i Tıbbiye-yi Şahane tüberküloz konusuna eğilmiştir. Önemli çalışmalar arasında Dr. Nazım Şerafettin'in veremden korunma tedbirleri çalışması ile Dr. Avlonitis'in tüberküloza karşı bir savaş derneği kurması önerisi büyük ilgi görmüştür. Öneriler arasında hastane ve cezaevlerinde veremli hastalara tükürük hokkası verilmesi şartı konulmuştur. 1906 yılında Dr. Besim Ömer Uluslararası Tüberküloz Kongresinin ardından İstanbul ve İzmir'de verem oranlarının tespiti için çalışmalarda bulunmuş. 1906 yılında ilk çocuk sanatoryumu Şişli Etfal Hastanesi'nde veremli çocuklar için açıldı. Veremle mücadele etmek amacıyla birçok cemiyet kurulmuştur. Veremle Mücadele Osmanlı Cemiyeti 1918 yılında kuruldu. İzmir Veremle Mücadele Cemiyeti 1923 yılında kurulmuştur ve diğer illerde açtığı şubeler ve dispanserlerle verem savaşta önemli rol oynamıştır. Veremle mücadelede açılan üçüncü dernek Balıkesir'de 2 Ekim 1923'te açıldı. Dördüncü cemiyet ise İstanbul Verem Mücadele Cemiyetidir (1927). Verem ile mücadele amacıyla kurulan bu derneklerin ortak amaçlarından biri toplumu bu hastalık hakkında bilgilendirmek ve eğitmektir. Hastalıktan korunmaya odaklanan bu faaliyetlerin yanı sıra, derneklerin amaçlarından birisi de tedavi kurumları olarak verem hastanesi, sanatoryum ve dispanserler açmak için girişimlerde bulunmaktır. Ülkemizde tüberküloz alanında çalışmalarda bulunmuş önemli isimler: Dr. Besim Ömer, Dr. Tevfik Salim Sağlam, Dr. Behçet Uz, Dr. Nusret Karasu
Özet (Çeviri)
Known as consumption among the public, tuberculosis begins when microbes named tuberculosis bacilli enter the body and form buds of tubers. Struggle agains ttuberculosis in Ottoman Statestarted in 1895 and voluntary associations against the disease were established in 1918. During the reign of Abdul Hamid II, whose father and grandfather died of tuberculosis, various attempts were made to fight the disease. Tuberculosis studies in Ottoman State started a few years after Robert Koch discovered the tuberculosis bacilli in 1882. His studies on tuberculosis were followed and tuberculin production and application were conducted in Ottoman State, too. BCG vaccine was used in 1921 to prevent tuberculosis. Mahmud II had a special hospital built forthose with tuberculosis. Upon the order of Abdul Hamid II, Imperial School of Medicine was trained about tuberculosis. Among important studies was Dr Nazım Şerafettin's precautions against tuberculosis and Dr Avlonitis' suggestion to found an association to fight tuberculosis was met with enthusiasm. Suggestions included giving cuspidorst to the patients of tuberculosis in hospitals and penal institutions. After the International Tuberculosis Conference in 1906, Dr Besim Ömer conducted studies in İstanbul and İzmir to determine the morbidity. The first children's sanatorium was established in Şişli Etfal Hospital in 1906 for the children with tuberculosis. A number of associations were founded to fight the disease. Ottoman Society forthe Struggle against Tuberculosis was established in 1918. İzmir Society for the Struggle against Tuberculosis was established in 1923 and played a key role in the fight against the disease with the branches and dispensaries it started in othercities. The third institution to fight tuberculosis was founded in Balıkesir in 2 October 1923. The fourth would be İstanbul Society forthe Struggle against Tuberculosis (1927). One of the common objectives of these institution sestablished to fight tuberculosis was to informand educate the communitya bout the disease. Besides these actions focused on protection from tuberculosis, one of the objectives of the associations was to make attempts to found tuberculosis hospitals, sanatoriums and dispensaries. Key figures who conducted studies against tuberculosis in our country were Dr. Besim Ömer, Dr.Tevfik Salim Sağlam, Dr.Behçet Uz, Dr.Nusret Karasu.
Benzer Tezler
- Meşrutiyet'ten Cumhuriyet'e Türkiye'de veremle mücadele
Struggle with tuberculosis in Turkey from the Second Constitutional Period to the Republic
HÜLYA KÖSE
- Cumhuriyetin ilk yıllarında kuduzla mücadele (1923-1938)
Fighting rabies in the first years of Republic (1923-1938)
KARDELEN AĞRALI
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Tarihİzmir Katip Çelebi ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NİLGÜN NURHAN KARA
- Hekim Mustafa Efendi'nin Mebâhis-i Emrâz'ı (Metin-inceleme-sözlük)
Hekim Mustafa Efendi's Mebâhis-i Emrâz (Text-analyze-index)
FATMA KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Deontoloji ve Tıp TarihiSüleyman Demirel Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MELEK DİKMEN
- Les procureurs de la République travaillant au sein des cours d'assises en Turquie à l'égard des politiques néolibérales
Neoliberal politikalar bağlamında Türkiye ağır ceza mahkemelerinde görevli Cumhuriyet savcıları
GÖZDE AYTEMUR NÜFUSÇU
Yüksek Lisans
Fransızca
2013
SosyolojiGalatasaray ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. VERDA İRTİŞ
- 69 numaralı Kütahya şer'iyye sicil defterinin transkripsiyonu
Transcription of the register of Kütahya in number 69
YALÇIN BACAKÇI
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
TarihDumlupınar ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NECATİ AKSANYAR