16. yüzyıl Osmanlı tarih yazarları ve eserlerinde Şia-Safevi algısı
The perception of Shia-Safavid in 16th century Ottoman history writers and their works
- Tez No: 670951
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ERCAN GÜMÜŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mardin Artuklu Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 164
Özet
XVI. yüzyılın en önemli dönüm noktalarından biri Safevi Devleti'nin ortaya çıkması olmuştur. Osmanlı Devletinin doğu tarafında ortaya çıkan bu siyasi güç, dönemin tarihi seyrini değiştirmiş, adeta tarihin akışına yön vermiştir. Ataları Şeyh Safiyüddin tarafından Sünni bir nitelikte kurulan Safeviyye Tarikatı, şahlık postundaki değişikliklerle bambaşka bir kimliğe bürünmüştür. Zaman içerisinde adından söz ettiren tarikat, geniş bir alana nüfuz ederek dini yönünden ziyade siyasi özellikleri ile ön plana çıkmıştır. Sünnilikten Şiiliğe temayül eden tarikat, Şeyh Cüneyd döneminde siyasallaşmış, torunu Şah İsmail döneminde ise devlet haline gelmiştir. Safevi Devleti'nin müritleri“Kızılbaş”olarak anılmış, resmi mezhebi ise“Şiilik”olmuştur. Şii nitelikte olan Safevi Devleti'nin faaliyetleri, Sünni mezhepli Osmanlı Devleti'ne ters düşmekle birlikte halk arasında karışıklığa yol açmıştır. Nitekim bu karışıklıklar geniş çaplı isyanların ortaya çıkmasına, Osmanlı için kayıplar verdirmesine yol açmıştır. Dönem içerisinde vuku bulan olaylar Osmanlı tarih yazarlarının kroniklerine de yansımıştır. Bu yansımalar aynı zamanda Osmanlı Devleti'nin Şiilere ve Safevilere bakış açısını da ortaya koymaktadır. Sünni mezhebin koruyucuları olarak ayrı bir yere oturtulan Osmanlı tarih yazarlarının, Safevi Devleti'ne ve Kızılbaşlara olan bakışı hiçbir zaman olumlu yönde gelişmemiştir. Olumsuz bakış açılarını kaleme aldıkları kroniklerine de yansıtarak Şah İsmail ve müritleri için her zaman aşağılayıcı, kötüleyici ve küçümseyici tabirler kullanılmıştır.
Özet (Çeviri)
One of the most important turning points of the XVI. century was the emergence of the Safavid State. This political power that emerged on the eastern side of the Ottoman Empire changed the historical course of the period, and fairly guided the course of history. The Safeviyye Sect, which was founded with a Sunni character by Sheikh Safiyüddin, his ancestors, has taken on an entirely different identity with the changes in the shah hide. The sect, which made a name for itself over time, penetrated a wide area and stood out with its political characteristics rather than its religious aspect. The sect, which showed a tendency for Shite rather than Sunni became politicized during the reign of Sheikh Cuneyd, and became a state during the reign of his grandson Shah Ismail. The followers of the Safavid State were referred to as“Kızılbaş”and the official sect was“Shiism”. The activities of the Safavid State, which is Shiite in nature, was not only contrary to the Sunni sect Ottoman State, but they caused confusion among the people as well. In time, these disturbances led to the emergence of large-scale rebellions, causing losses for the Ottoman Empire. The events that took place during the period were also reflected in the chronicles of Ottoman historiographers. These reflections also reveal the perspective of the Ottoman Empire towards Shiites and Safavids. The view of Ottoman historiographers, who are placed in a separate position as the guardians of the Sunni sect, towards the Safavid State and the Red Heads has never changed affirmatively. In addition to this point of view's being reflected in the chronicles they wrote, insulting, derogatory and disparaging terms have always been used for Shah Ismail and his followers.
Benzer Tezler
- 16. yüzyılda Osmanlı Devleti'nde meydana gelen muhalif nitelikli hareketlerin Osmanlı tarih yazarları ve eserlerine yansıması
The reflections of opposing movements on Ottoman history writers and their works occured 16th century in Anatolia,
ERCAN GÜMÜŞ
- 16. ve 17. yüzyıl Türk algısının Busbecq ve Rycaut Seyahatnameleri örneğinde incelenmesi
Examination of 16th and 17th century Turkish perception with the example of Busbecq and Rycaut Travel Books
MEHMET BALCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Siyasal BilimlerTarsus ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TUĞBA YOLCU
- Dil-tarih ilişkisi bağlamında Osmanlı Türklerinde Arapça tarih yazıcılığı (XVI. ve XVII. yüzyıl örnekleriyle)
History-writing in Arabic in the contex of language-history relationship in the Ottoman Turks (with special reference to 16 th and 17 th century examples)
EYÜP BAŞ
Doktora
Türkçe
2002
TarihAnkara Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İRFAN AYCAN
- An intellectual biography of 'Abd al-Ḥakīm al-Siyālkūtī (D. 1657): His place in Hind intellectual history and influence upon Ottomans
'Abdülhakim Siyâlkûtî'nin (Ö. 1657) entelektüel biyografisi: Hint entelektüel tarihindeki yeri ve Osmanlılar üzerindeki etkisi
ABDULLAH AL MAMUN
Doktora
İngilizce
2023
Doğu Dilleri ve Edebiyatıİstanbul Medeniyet ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İBRAHİM HALİL ÜÇER
- XVIII. yüzyıl tezkirelerinde bilgi kaynakları ve bu kaynaklardan yararlanma biçimleri
XVIII. information sources of the century constituents and their use of these resources
HALİM GİDEROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Türk Dili ve EdebiyatıYüzüncü Yıl Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHMET HALİL ERZEN