Yabancı gezginlerin seyahatnamelerinde Türk kültürü (16-20.yüzyıl)
Turkish culture in the travelogues of foreign travelers (16th–20th century)
- Tez No: 963018
- Danışmanlar: PROF. DR. OĞUZHAN AYDIN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Halk Bilimi (Folklor), Sosyoloji, Türk Dili ve Edebiyatı, Folklore, Sociology, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 553
Özet
Tarih boyunca imparatorluklar, sahip oldukları topraklar ve bu topraklarda yaşayan topluluklar kadar, yabancıların gözünde nasıl algılandıklarıyla da şekillenmişlerdir. Osmanlı İmparatorluğu bu bağlamda, doğu ile batı arasındaki köprü konumu ve farklı kültürleri bir arada barındıran yapısıyla yüzyıllar boyunca hem Doğulu hem Batılı seyyahların ilgi odağı olmuştur. Özellikle 16. yüzyıldan başlayarak 20. yüzyılın başlarına dek Osmanlı coğrafyasını ziyaret eden çok sayıda Avrupalı seyyah, bu yolculuklar sırasında gözlemledikleri toplumsal hayatı, dini uygulamaları ve kültürel değerleri kendi mektupları, günlükleri ve seyahatnameleri aracılığıyla kayıt altına almışlardır. Bu metinler, dönemin Osmanlı toplumuna dair Batı'da şekillenen algının da temel kaynaklarından biri haline gelmiştir. Seyyahların kaleme aldığı metinler, bir yandan Osmanlı toplumunun gündelik yaşamına dair önemli kesitler sunarken, diğer yandan halkın dini ritüelleri, sosyal yapısı ve kültürel alışkanlıkları hakkında özgün ve ayrıntılı bilgiler aktarmaktadır. Bu anlatılar, yalnızca seyyahların gözlemlerini değil; gözlem sürecine yön veren kişisel dünya görüşlerini, ait oldukları kültürel arka planı ve dönemin oryantalist bakış açılarını da yansıtmaktadır. Bu bağlamda, söz konusu metinler Batı'nın Doğu'ya ve özellikle de Osmanlı toplumuna dair algısının şekillenmesinde etkili olmuştur. Bu çalışmada, seyahatnameler tarihsel bağlamları içinde incelenerek, Osmanlı dönemi Türk-İslam medeniyeti ve Türk kültürünün yabancı seyyah anlatımlarına nasıl yansıdığı değerlendirilecektir. Gezginlerin eserlerinde ortak bir Türk imgesi sunup sunmadıkları araştırılırken, Batılı yazarların metinlerinde kullandıkları dil, üslup ve bakış açıları üzerinden kendi zihniyet dünyaları ve Batı'nın medeniyet anlayışı da çözümlenecektir. Çalışma, seyahatname türünün özellikleri, seyyahların aktarımlarında Türk kültürü, sosyal ve dini yaşam unsurları ve Türk tipolojisi ekseninde şekillenmektedir.
Özet (Çeviri)
Throughout history, empires have been shaped not only by the lands they possessed and the communities inhabiting those lands, but also by how they were perceived by outsiders. In this context, the Ottoman Empire, with its strategic position as a bridge between East and West and its structure encompassing diverse cultures, remained a focal point of interest for both Eastern and Western travelers for centuries. Beginning particularly in the 16th century and continuing into the early 20th century, numerous European travelers visited the Ottoman territories and recorded their observations of social life, religious practices, and cultural values through letters, diaries, and travelogues. These texts later became some of the main sources shaping the Western perception of Ottoman society during that period. The texts written by these travelers not only offer important glimpses into the daily life of Ottoman society, but also convey original and detailed insights into the people's religious rituals, social structures, and cultural habits. These narratives reflect not only the travelers' observations, but also the personal worldviews, cultural backgrounds, and orientalist perspectives that influenced their interpretations. In this sense, these works played a significant role in shaping the Western image of the East and in particular, of the Ottoman world. This study aims to examine travel narratives within their historical context and evaluate how the Turkish-Islamic civilization and Turkish culture of the Ottoman period are reflected in the accounts of foreign travelers. While investigating whether these travelers presented a shared image of the Turks, the study will also analyze the language, style, and viewpoints used in their texts to uncover the travelers' mentalities and the Western conception of civilization. The research is structured around the genre characteristics of travel writing, the representations of Turkish culture in travelers' narratives, elements of social and religious life, and the construction of the Turkish typology.
Benzer Tezler
- Matrakçı Nasuh gözüyle Bitlis
Bitlis through the eyes of Matrakçı Nasuh bitlis through the eyes of matrakçi nasuh
NİL NADİRE GELİŞKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYGÜL AĞIR
- 16. yüzyılda batılı gezginlerin İngilizce ve Türkçe yayımlanan notlarında İstanbul ve anıtları
Istanbul and the monuments in the notes of the western travellers which were published in English and Turkish in the sixteenth century
BAHAR TAŞÇIKAR
- Osmanlı İstanbul'unda ramazan kültürü ve ramazan sofraları
Ramadan culture and ramadan tables in Ottoman Istanbul
FADİME AŞIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Halk Bilimi (Folklor)Sakarya ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ARİF BİLGİN
- The Everyday life in the Ottoman Empire: An interpretation
Osmanlı İmparatorluğu'nda gündelik hayat: Bir yorum
BOĞAÇ BABÜR TURNA
Yüksek Lisans
İngilizce
2000
Sosyolojiİhsan Doğramacı Bilkent ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALİL İNALCIK