Türkiye'de noterliğin tarihsel gelişimi
Historical development of notary public in Turkey
- Tez No: 671159
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ASUMAN DEMİRCİOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tarih Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 247
Özet
Noterlik kurumunun tarihsel kökenleri oldukça eskidir. Neredeyse yazının icadı ile birlikte var olmaya başlayan bir kurumdur. Batı ve Doğu medeniyetlerinde noterlik görevi temelde birbirine oldukça benzemekle birlikte bürokratik farklılıklar mevcuttur. Bu duruma ise siyasi ve dini koşullar neden olmuştur. Hukuk kavramı yapılacak işi şekillendirmektedir. Bundan dolayı konu batı ve doğu toplumlarındaki hukuki yapılanmalara göre değerlendirilmelidir. Roma ve İslam devletleri döneminde noterlikle ilgili kurumsallaşma konumuz kapsamında incelenmiştir. Osmanlı özelinde kadıların noterlik hizmetinde; naipler, mahkeme kâtipleri ve şühûdü'l-hâl adı verilen yardımcıları vardı. Kavramın Osmanlı Devleti ve Türkiye Cumhuriyeti Dönemi'ndeki algılanışı üzerinde durulmalıdır. Konunun Osmanlı modernleşme süreci ile birlikte değerlendirilmesi gerekir. Bu bağlamda Tanzimat Fermanı (1839) ayrı bir öneme haizdir. Hukukta batılılaşma noterlik kurumunu da etkiledi. Batılı tarzda açılan Ticaret Mahkemeleri, kadılık kurumunun yetkilerinin zayıflamasına yol açtı. Medeni Hukuk açısından önemli bir diğer çalışma da 1868'deki“Mecelle”idi. 1877'de yapılan düzenleme noterliği bir görev haline dönüştürecekti:“Belge düzenleme ve onaylama işlemlerinin belirli bir mercide yapılması hükmü”gerekli dayanağı oluşturacaktı. Osmanlı Devleti sınırları içinde modern noterlik ilk defa Girit Vilayetinde uygulandı. Noterlik, Cumhuriyet Dönemi'nde modern anlamda“hukuk devleti”olma ile eş zamanlı gelişme gösterecektir. 1924'de şer'i mahkemeleri kaldırıldı. Noterlik işlemleri tamamen“kâtib-i adl”lere bırakıldı. 1938'de Noter Kanunu çıkarıldı. Böylece statü gereği Noterlik bir meslek haline getirildi. Alacakları ücret konusunda yapılan düzenleme ile“serbest meslek erbabı”olarak tanımlandı. 1972'ye kadar bu kanun yapılan güncellemelerle yürürlükte kaldı. Noterlik hukuk sistemine işlevsellik kazandıran kurumlardandır. Hukuki ilişkiler devam ettiği sürece noterlik de var olacaktır. Noterliğin hukuki statüsü kanunlarla belirlenmiştir. Noterler özellikle mali konularda devlet memurlarından ayrılırlar. Yaptıkları işlemin karşılığında“noter harcı”denilen bir ücret alırlar. Bu da onların mali açıdan bağımsız olmaları anlamına gelir. Türkiye özelinde Noterlikler ülkenin mülki idari yapılanmasına göre belirlenmiştir. Noterliklerin açılma prosedürü Adalet Bakanlığı bünyesinde gerçekleşmektedir. 1972 Noterlik Kanunu ile meslekte yeni bir yapılanma ve teşkilatlanma sürecine girildiğini ifade etmeliyiz. Noter Odaları'nın kurulması ve noterliklerin buralara bağlanması ile bu mesleğin teşkilatlanması sağlanmıştır.
Özet (Çeviri)
The practice of the notary public dates back to ancient times. It is an institution that started to exist almost with the invention of writing. In the Western and Eastern civilizations, the notary duties are basically similar to each other, but there are bureaucratic differences. This situation was caused by political and religious issues. The concept of law shapes the work to be done. Therefore, the issue should be evaluated according to the legal structures in western and eastern societies. During the Roman and Islamic states, institutionalization regarding the notary public was examined within the scope of our topic. In the notary service of the judges in the Ottoman specific; There were regents, court clerks and assistants called şühud al-hal. Concepts should be focused on the perception of the Ottoman Empire and the Republic of Turkey Period. The issue should be considered together with the Ottoman modernization process. In this context, the Tanzimat Edict (1839), has a particular significance. Westernization in law also affected the notary public institution as well. The Commercial Courts established in a Western-style led to the weakening of the authority of the Kadi institution. Another important study in terms of Civil Law was“Mecelle”in 1868. The regulation made in 1877 would turn the notary public into a duty:“The provision that the document arrangement and approval procedures should be done in a certain authority”would form the necessary basis. Within the borders of the Ottoman State, modern notary was applied for the first time in the province of Crete. The notary publicship would develop simultaneously with being a“state of law”in the modern sense in the Republic Period of Turkey. Shari'a courts were abolished in 1924. The notary operations were completely left to the“kâtib-i adl (Justices' clerk)”. The Notary Law was enacted in 1938. Thus, due to the status, being a notary became a profession. It was defined as“self-employed person”with the regulation made regarding the wages they will receive. Until 1972, this law remained in effect with the updates made. The notary public is one of the institutions that add functionality to the legal system. As long as the legal relations continue, the notary public office will also exist. The legal status of the notary public is determined by laws. Notaries differ from government officials, especially in financial matters. They receive a fee called“notary fee”in return for their transaction. This means that they are financially independent. Turkey in particular notary are determined according to the civil administrative structure of the country. The procedure for opening notaries takes place within the Ministry of Justice. We should state that with the Notary Law of 1972, a new structuring and organizing process has started in the profession. The organization of the profession has been ensured by the establishment of the Notary Chambers and the affiliation of the notary offices to these chambers.
Benzer Tezler
- Mesleki ve teknik eğitimin dünü bugünü ve geleceğinin incelenmesi
Evaluation of the place of vocational and technical education in development plans
EMRE GİRAYHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimKırıkkale ÜniversitesiEğitim Yönetimi ve Denetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ TAŞ
- Medyaların Türk toplumu'nda popüler kültüre etkisi
The Impact of the popular culture in the Turkish society
NAJDA ÇILBIYIKOĞLU
Doktora
Türkçe
2000
Radyo-Televizyonİstanbul ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ARİF ESİN
- The role of sociocultural practices in the transformation and re-structuring of streets: A case study of Bağdat Street in Istanbul
Sokakların dönüşümü ve yeniden yapılanmasında sosyokültürel pratiklerin rolü: İstanbul, Bağdat Caddesi örneği
AYNAZ LOTFATA
Doktora
İngilizce
2014
Şehircilik ve Bölge PlanlamaOrta Doğu Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ANLI ATAÖV DEMİRKAN
- Kentsel mekanda niteliğin artırılmasında bir araç olarak kentsel dönüşüm: İngiltere ve Türkiye karşılaştırması
Urban transformation as a tool for increasing quality in urban space: Comparison of England and Turkey
MİNE NARLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Şehircilik ve Bölge PlanlamaMersin ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TOLGA ÜNLÜ
- Üniversite öğrencilerinin siyasi iktidardan beklentileri ve ideal siyasi lider tanımlamaları üzerine nitel bir araştırma
A qualitative study on the expectations of university students from political power and their definitions of an ideal political leader
OSMAN KOYUNCU
Doktora
Türkçe
2023
Siyasal BilimlerSüleyman Demirel Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İLKER HÜSEYİN ÇARIKÇI