İngiliz ve Türk/Osmanlı belgelerinde Karadeniz Bölgesi'ndeki çetecilik faaliyetleri (1914-1922)
Gangs and militia in the Black Sea Region in british and Turkish / Ottoman documents (1914-1922)
- Tez No: 671167
- Danışmanlar: PROF. DR. KEZİBAN ACAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Manisa Celal Bayar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 478
Özet
“İngiliz Ve Türk/Osmanlı Belgelerinde Karadeniz Bölgesi'ndeki Çetecilik Faaliyetleri (1914-1922)”isimli tez çalışmamızda bahsi geçen dönemde Karadeniz Bölgesi'nde yer alan tüm çete gruplarının incelenmesi amaçlanmıştır. Bu kapsamda Osmanlı Devleti'nin dönem kaynakları ile Mondros Ateşkesinden sonra Samsun ve Merzifon'u işgal eden İngiltere'nin, o dönemdeki mevcut gelişmeleri içeren kaynakları kullanılmıştır. İngiliz belgeleri içerisinde, Karadeniz Bölgesi'ndeki kontrol subaylarının İstanbul'daki İngiliz Yüksek Komiserliği'ne ve oradan da İngiltere Dışişlerine giden raporları İngilizlerin bu süreçteki faaliyetleri hakkında doyurucu bilgiler vermektedir. Ayrıca İngiltere Foreign Office kayıtlarına ilaveten Türk araştırmacılar tarafından neredeyse hiç kullanılmamış olan Admiralty (Donanma Bakanlığı) belgelerinden de istifade edilmiştir. İlaveten pek çok basılı kaynaktan yararlanılmıştır. Kullanılan bu belgelerden elde edilen bilgiler sonucunda Karadeniz Bölgesi'ndeki asayişi ihlal eden eşkıyaların ve çetelerin faaliyetleri, amaçları ve sonları tespit edilmiştir. İncelenen dönem Birinci Dünya Savaşı ile başlamaktadır. Savaş sırasında dâhilde düşmanla işbirliğinde olan çeteler türemiştir. Bunlardan Karadeniz Bölgesi'nde yer alan Rumlar, Trabzon'un Rus birlikleri tarafından işgalinden sonra Rusya ile bir antlaşma yaparak Osmanlı Devleti'nin bu bölgeden çekilmesini sağlamak için söz vermişlerdir. Savaş sırasında kalabalık Rum çetelerinden başka Karadeniz Bölgesi'ndeki asayişi ihlal eden çetelere baktığımızda bunların Ermeniler, Çerkezler ve asker kaçakları gibi gruplardan oluştuğu görülmektedir. Mondros Ateşkes Antlaşmasından sonra özellikle Samsun ve Merzifon'u işgal eden İngilizlerin, desteğini alan Rum çeteleri, faaliyetlerini bir kat daha artırmış ve adeta bir orduya dönüşmüştür. Bölgeye gönderilen İngiliz Kontrol Subayları ise ilk etapta onların savunma eyleminde olduklarını raporlasalar da ilerleyen yıllarda siyasi fikirlerle müttefiklerin ilgisini çekebilmek için faaliyette bulunduklarına dair raporlar yazmışlardır. Bu dönemde de Rumlardan başka az sayıda olan özellikle Orta Karadeniz Bölgesi'nde faaliyet gösteren Çerkez, Laz, Gürcü ve Türk çeteler de asayişi bozan diğer gruplardır. Bu grupların siyasi bir amacı bulunmamakla birlikte mevcut ortamın karışıklığından istifade ettikleri ve devletin dahili güvenliğini bozdukları anlaşılmıştır. Bununla beraber sayıları çok azdır.
Özet (Çeviri)
The aim of our thesis“Gangs and militia in the Black Sea Region in British and Turkish / Ottoman Documents (1914-1922)”was to examine all illegal armed groups in the Black Sea Region by drawing upon the period resources of the Ottoman Empire and the reports of the British Relief Officers who occupied Samsun and Merzifon after the Armistice of Mondros. The reports of the relief officers to the British High Commission in Istanbul and from there to the British Foreign Office provide detailed information about the activities of the British in this process. In addition to these records, documents from the Admiralty (Britain's Royal Navy), which have almost never been used by Turkish researchers, were also utilised, along with many other printed sources. As a result of the information thereby obtained, we were able to ascertain and track the activities, aims and ends of the militia and gangs which were disrupting the Black Sea Region during the First World War and immediate post-war period. The period begins with the First World War. The war saw the rise of gangs that were prepared to cooperate with the enemy at home in Turkey. Among them, the Greeks in the Black Sea Region, after the occupation of Trabzon by Russian troops, made an agreement with Russia and promised to ensure the withdrawal of the Ottoman Empire from this region. When we look at the gangs that disrupted public order in the Black Sea Region, apart from the large Greek gangs operating during the war, there were also active Armenian and Circassian groups, and large numbers of deserters. After the Mondros Armistice Treaty, Greek militia increased their activities and transformed into an army with the support of the British, who were occupying Samsun and Merzifon. The British Relief Officers who were sent to the region first reported that Greek militia were fighting in their own defence, but in the following years they wrote reports which indicated that that they were acting to attract the attention of the allies to their political aims. In this period, in addition to the Greeks, there were some militia in the central Black Sea Region – Circassian, Laz, Georgian and Turkish – that were working to disrupt the public order for their own ends, and these groups are also examined in this study. Although these groups did not have a political aim, it was understood that they took advantage of the chaos of the current environment and disrupted the internal security of the state. However, their numbers were very few.
Benzer Tezler
- İngiliz belgelerine göre Turancılık
Turanism according to British documents
ARZU YAZICIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
TarihKaradeniz Teknik ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET KARAÇAVUŞ
- Başbakanlık Osmanlı Arşivi 17 numaralı Zehair-i Rikab Defteri'ne (1788-1791) göre İstanbul'un iaşesinin te'mini
Başlık çevirisi yok
HALİL UTKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
1995
Ekonomiİstanbul ÜniversitesiTürk İktisat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TEVFİK GÜRAN
- Başbakanlık Osmanlı Arşivi Sadaret belgelerinde Milli Mücadele (5 Kasım 1918-17 Şubat 1919)
National struggle in the documents of sublime porte in the Prime Ministry Ottoman Arschives
TUBA BAĞCIATAL
- İngiliz arşiv belgelerinde Mondros Mütarekesi sonrası Güneydoğu Anadolu ve Çukurova'da İngiliz faaliyetleri
British activities in Southeast Anatolia and Çukurova after Mondros Armistice in the British archive documents
AHMET CAN HACIOĞLU
Doktora
Türkçe
2022
TarihAnkara ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BİGE SÜKAN
- İngiliz belgelerinde Kıbrıs dış ticareti (1878-1960)
Cyprus foreign trade in British documents (1878-1960)
SEVGİ KORKMAZ