İdarı yargıda içtihat aykırılığının önlenmesi ve giderilmesi usulü
Procedures for preventing and removing conflicting judgments in administrative judiciary
- Tez No: 671605
- Danışmanlar: PROF. DR. MURAT SEZGİNER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Hukuk, Law
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kamu Hukuku Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 347
Özet
Kıta Avrupası sistemini benimsemiş, aralarında ülkemizin de bulunduğu memleketlere ait hukuk sistemlerinde yargısal içtihatların sahip olduğu tamamlayıcı unsur, içtihat aykırılığının ortaya çıkışında önemli bir etkendir. Bu aykırılıkların ortaya çıkması, özellikle ülkemiz gibi yargı ayrılığını benimsemiş olan ülkeler yönünden doğal karşılansa da aykırı içtihatların varlığı nedeniyle oluşan hukuki belirsizlik ortamının sürüp gitmesi sonuçta yargıya güveni zedeleyeceğinden kabul edilemez niteliği haizdir. Bu durum, tamamen içtihadî nitelik taşıyan idari yargı açısından ise, çok daha dramatik sonuçlara yol açacak niteliktedir. Ülkemizde, idari yargı mercilerinin içtihatlarından kaynaklı oluşan aykırılıkları giderici bir mekanizma olarak içtihatların birleştirilmesi müessesesine bir asıra yakın süredir başvurulmaktadır. Ancak, bu mekanizmanın içtihat aykırılığını henüz doğmadan önleme yönünün bulunmaması ve idari yargıda içtihat birliğini sağlamakla görevli Danıştayın mekanizmayı işletme konusundaki çekingenliği, sistemin etkinliğini varlık sebebi açısından sorgulanır hâle getirmektedir. Ayrıca, ülkemizde yakın sayılabilecek bir zamanda istinaf sisteminin faaliyete geçirilmesiyle birlikte idari yargı uyuşmazlıklarının büyük bir kısmının bölge idare mahkemelerinin verdiği kararlarla kesinleşmekte olduğu dikkate alındığında, aynı ya da benzer uyuşmazlıklar açısından Danıştay ve istinaf mercilerinin kararları arasında içtihat aykırılığının oluşması kaçınılmaz bir hâl almıştır. Bu noktada, bölge idare mahkemesi kararları arasında oluşan aykırılığın veya uyuşmazlığın giderilmesi amacıyla yürürlüğe konulan mekanizma da sadece giderici yönüyle sisteme entegre edilmiş durumdadır. Öte yandan, içtihat aykırılığını önleyici mekanizmalar henüz aykırılığın doğmadığı bir aşamada sorunu kaynağında çözme yetisine sahip olduğundan, giderici mekanizmalara kıyasla içtihat aykırılıklarından kaynaklı hukuki sorunların çözümünde çok daha etkindirler. Özellikle, ülkemiz idare hukukunun kaynağı niteliğindeki Fransa'da içtihat aykırılığını önleyici pek çok etkin mekanizma idari yargı sisteminde uygulamadadır. Bu itibarla, iyi uygulama örnekleri göz önünde bulundurularak öncelikle içtihat aykırılığını etkin bir şekilde önleyecek mekanizmaların idari yargı düzenimize kazandırılması, üzerine kafa yorulmakta olan bir mesele niteliğindedir. Bu mekanizmaların idari yargı sistemimize entegrasyonu ve iyi uygulama örnekleri, bundan sonraki süreçte içtihat aykırılığı meselesinin hukuk sistemimizde bir hukuki sorun olarak işgal edeceği yer ve boyutla doğrudan ilgilidir. Ayrıca, Danıştay kararları açısından içtihatların birleştirilmesi, bölge idare mahkemesi kararları açısından da aykırılığın veya uyuşmazlığın giderilmesi sistemlerinin etkin bir çözüm sunar niteliğe büründürülmesi için gerekli mevzuat değişikliklerinin yapılması da elzemdir.
Özet (Çeviri)
The complementarity of judgments in the legal systems in countries including ours which adopt the Continental European system is an important driver of contradictory judgments. While the emergence of such contradictions may be viewed natural in countries such as ours which adopt the separation of judiciary, it is nevertheless unacceptable as it erodes confidence in the judiciary because of the persistent legal uncertainty due to the existence of contradictory judgments. This is likely to lead to more dramatic consequences for the administrative judiciary which is wholly of a nature of judgment. In our country, the unification of judgment has been in practice for approximately a century as a mechanism to remove the contradictions arising from the case-law of administrative courts. This mechanism however is not designed to prevent a contradictory judgment before it comes into existence, and the timidity of the Council of State which is mandated to ensure the unity of judgment in administrative judiciary to operate such mechanism, calls to question the effectiveness of the system in respect of its raison d'etre. Furthermore, considering that upon the recent operationalisation of appellate system in our country, a large part of administrative disputes will be finalised by the decisions of regional administrative courts, it becomes inevitable that contradictory judgments will occur between the Council of Sstate and appellate courts in respect of the same or similar disputes. Accordingly, the mechanism effected to remove contradictions or conflicts between the decisions of various regional administrative courts is integrated into the system solely by their remedial aspect. On the other hand, since preventive mechanisms of contradictory judgments before they even come into existence are capable of solving a problem at the root, they are more effective than remedial mechanisms in removing legal problems arising from contradictory judgments. France particularly, a country that is in a sense the source of administrative law for our country, has numerous effective mechanisms in place in the administrative judicial system. Therefore, it is an issue on which minds are already working that considering good practices, mechanisms that will effectively prevent contradictory judgments should be incorporated in our administrative judicial order. The integration of such mechanisms in our administrative judicial system and good practices are directly related to the space and magnitude which the issue of contradictory judgments will occupy as a legal problem in our legal system. Furthermore, it is essential to enact necessary legislative amendments to build an effective problem-solving capacity for the systems of unification of judgments in respect of the Council of State decisions and of the removing of contradictions or conflicts in respect of the decisions of regional administrative courts.
Benzer Tezler
- İdare hukukunun içtihadî karakteri
Jurisprudential character of administrative law
HALİM ALPEREN ÇITAK
Doktora
Türkçe
2019
HukukAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BAHTİYAR AKYILMAZ
- İdari yargıda Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun uygulanması
Application of Law on Civil Procedure in administrative justice
ZEHRA KARAKUŞ
- İdari yargıda iptal davası açma süresi
The statues of limitations for action of nullity in administrative justice
EKREM RIZA ÖZÇAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Hukukİstanbul Medipol ÜniversitesiHukuk Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MÜJGAN TUNÇ YÜCEL
- Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun idari yargıda farklılaşarak uygulanması
The Modified Application of Code of Civil procedure in administrative procedure
BİRGÜL KİLİT
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
HukukGalatasaray ÜniversitesiÖzel Hukuk Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ERDOĞAN BÜLBÜL